Ković: SPC vjekovima napadana, ali je nikad niko nije pobijedio (VIDEO)

Svi znate srpsku istoriju, znate istoriju Nemanjića, kosovsku istoriju, znate istoriju stradanja, ratova, gubitka država, seoba, previravanja, konvertitstva, znate istoriju pobjeda, junaštva, znate istoriju genocida, znate istoriju razaranja naše zemlje Jugoslavije i znate šta vam se danas događa u Crnoj Gori, rekao je prof. dr Miloš Ković u Budvi, na Svete Trojice, povodom proslave 800 godina mitropolije crnogorsko-primorske i Zetske eparhije.

On je upitao kako to da smo sve preživjeli ovo u ovih 800 godina od dobijanja autokefalnosti Srpske pravoslavne crkve.

„Mi kao narod imamo jaka predanja, imamo snažne kultove, mitove, zavjete. To je ono što nas drži 800 godina“, rekao je Ković.

„SPC je duže živjela u tuđim carsvtima, u tuđim državama u kojima je gonjena ili je samo tolerisana kako bi danas rekli. Tursko carstvo, austrijsko carstvo, Venecija…“, rekao je Ković i dodao:

„Država Nemanjića je rođena u manastiru u Hilandaru. I kada jedan otac ujedinjuje srpske zemlje, a i prije njega su se zvale „srpske zemlje“, kada njegov sin osniva crkvu, jedan osniva, a drugi utvrđuje državu i tu između države i crkve ne može da bude sukoba. Sveti Sava je osnovao i Zetsku eparhiju, ovdje u Crnoj Gori i odavde je kretao na svoje puteve na istok“.

On je naglasio da su Eparhija zetska, zahumska, budumljanska, moravička, dabarska pomjerile Pravoslavlje na zapad. Ovjde je bila ohridska arhiepiskopija, takođe i katoličke biskupije (barsku, dubrovačku).

„Granice pravoslavlja su pomjerane pod zidine katoličkih gradova zahvaljujući Svetom Savi“, podsjetio je Ković.

Ković je naglasio koliko je srpski jezik značajan.

„Od Svetog Save srpsko-slovenski je norma srpske kulture i srpskog liturgijskog života. Naša crkva, naš jezik su naša uporišta. Onda dolazi Kosovo! Pisci onog vremena Kosovo tumače srpskom izdajom, a to je ono što će i Njegoš kasnije reći „Velikaši proklete im duše, na komate razdrobiše carstvo„. Greška je tražena u Dušanovom vremenu, onda u anatemi koju je Vaseljenska patrijaršija bacila na srpski narod, pa je greška tražena u onome što se dogodilo sa Svetim kraljem Stefanom Dečanskim, pa u onome šta su Mrnjavčevići uradili sa Dušanovim sinom, pa onda zbog Vuka Brankovića. Zbog grehova otaca naših, propalo je carstvo naše. Tursko ropstvo se tumači srpskim grijehom, napuštanjem zavjeta, konvertitstvom“, ističe Ković i dodaje:

„Obnova Pećke patrijaršije pod Turcima 1557. sve do 1776. godine, dok ona nije ukinuta to je doba u kome je uobličena, stvorena je srpska nacionalna svijest u krilu srpske crkve“. 

Ković naglašava da u doba bez države na teritoriji Osmanskog cartva, proširene su granice srpskog stanovništva, a to je sve Pećka patrijaršija na teritoriji tuđih država, a ukorijenjena na sjećanju i predanju na Svetog Savu, Svetog Simeona, Svetog Stefana Dečanskog, Svetog kneza Lazara.

„Onaj period kada je ukinuta Pećka patrijaršija 1776. godine dolazi do previranja i uzdiže se Crna Gora sa dinastijom Petrovića. U tom periodu ustanke naroda protiv Turaka vodi crkva. Sve ustanke su vodile vladike. U Crnoj Gori su vladike Petar I i Petar II Petrovići ustanici i vojskovođe. To je Crkva koja se ne plaši države, to je slobodna crkva koja je naučila da živi da strada sa svojim narodom“, ističe Ković.

„Vrijeme Pećke patrijaršije je takođe vrijeme u kojem je Crkva nerazdvojno, konačno i neopozivo stopljena sa narodom. To je Crkva koja zavisi od države – ona je gonjena, onog trenutka kada se Srbi dignu na ustanak Turci spaljuju manastire. Do tog časa oni ih ne diraju. Reći ću to: Turci ne otimaju crkve i manastire. Plamen slobode se upalio ovde, a onda se preneo i u Šumadiju. I kada pogledate srpski ustanak, prebrojte popa Luku Lazarevića, protu Mateju Nenadovića – junake, stradalnike, kasnije đakona Avakuma, srpske sveštenike, mitropolita Stefana Stratimirovića karlovačkog koji se ljuti zato što srpski sveštenici opasuju jatagane. Ali, on je nezvanični ministar spoljnih poslova Karađorđev. I onda imate obnovu srpske države. Srpski identitet, srpska pripadnost se u tom potonjem 19. veku više vezuje, ja bih to rekao, za jezik nego za Crkvu, zato što je potrebno da se prevaziđe podela između onih koji su ostali u veri naših otaca i onih koji su primili Islam i Katolicizam. I tako se izašlo na taj put prevazilaženja međusobnih podela, zajednikog života koji je vodio u jugoslovensku ideju. Ali, ta jugoslovenska ideja podrazumevala je potiskivanje vere u privatnu sferu lične pobožnosti – tako jedan zavetni narod koji to ostaje, postaje istovremeno i narod kojem je jezik temelj identiteta“, poručio je Ković i istakao:

„Prvi svetski rat – u koga prvo neprijatelj, okupator udara? U srpsku crkvu. Imate u okupiranoj Srbiji naređenje bugarskih vlasti gde se kaže: „Gonite, ubijajte srpske sveštenike! Oni su nosioci srpske svesti. I žene – jer one podižu Srbe“. Imate izveštaj jednog hrvatskog oficira u austrougarskoj vojsci – povlače se neki Srbi dolinom Ibra, neće da idu u Albaniju, praktično beže, bilo je i dezertera u našoj istoriji – a on je dobio naređenje: „Hvatajte sve muškarce od 16-46 godina i odmah u logore! A sveštenike do 60 godina!“

On ističe da dolazi vrijeme Kraljevine Jugoslavije kada dolazi do  oslobođenja ujedinjenje. Ujedinjenje naše Crkve, obnovu Patrijaršije. Ali, čak ni u toj jugoslovenskoj državi Crkva ne snishodi.

„Sjetite se Kokordanske krize i pobunu Crkve, Sporazuma Cvetković-Maček, pristupanja Jugoslavije fašističkom Trojnom paktu i pobunu Crkve predvođene patrijarhom Gavrilom i vladikom Nikolajem. I onda ponovo stradanje 1941-1944/45.  Strahote koje vrlo dobro poznajete. Ali, gde je počeo ustanak? U julu mesecu tu u Hercegovini. Ko ga je vodio? Pop Radojica Perišić iz sela Kazanci, koji su hteli da izbegnu sudbinu susednog sela Korita, koje su ustaše pobacale – muškarce – u jamu. A onda ide zajednički napad na Vidovdan, kod Gacka. U Srbiji Loznicu oslobađa četnička vojska koju predvode dva sveštenika – potpukovnik Veselin Misita, iguman Grigorije Bojić i pop Vlada Zečević. To je najveći grad koji je oslobođen u Evropi 1941. godine. Po mom mišljenju, mi ne razumemo ulogu Srpske crkve u oslobodilačkoj tradici srpskog naroda“, govori Ković i naglašava:

„Reći ću samo kada govorim o Srbiji 19. veka, i ta Srbija je bila naša, ali tu se mitropolit Mihailo Jovanović pobunio protiv kralja Milana Obrenovića 1881. godine. Zašto? Zato što je Milan Obrenović dobio naređenje od Austrougarske da smeni mitropolita jer „mnogo voli Rusiju, i mnogo voli srpstvo“. Tada je kralj Milan smenio celu crkvenu jerarhiju. Hoću da kažem da cela srpska crkva nije snishodila ni srpskoj državi – ni Srbiji, ni Jugoslaviji“.

Ković onda govori o Titovom dobu o progonu naše Crkve, stvaranje novih Crkava, raskol u Americi, stvaranje Makedonske pravoslavne crkve u Centralnom komitetu Komunističke partije Jugoslavije i imate vreme u kojem danas živimo.

„Pogledajte šta se danas događa. To je u stvari objašnjenje da bismo razumeli ovo danas. U Srbiji imate Crkvu koja govori jedno, kada je reč o Kosovu – najvažnijoj temi srpskog naroda, i imate državu koja govori drugo, odnosno one koje u ovom trenutku vode državu. Dakle, Crkva je slobodna i ona govori ono što misli. Kosovo je naše, i Crkva se poziva na Ustav, na Rezoluciju 1244 – država to ne čini. Ovde imamo nečuveno stanje koje nismo upamtili ni u vreme Franje Josifa pod okupacijom, ni u vreme Sulejmana Veličanstvenog, ni u vreme Musolinija, pa ni u vreme Tita – uzeo je samo Lovćen koliko znam. Ali ovo, što ovi hoće sada to nikada nije bilo. Ali kada znamo istoriju SPC, kada znamo da smo 800 godina živi, onda znamo da neće pobediti!“, poručije Ković i zaključuje:

„Pogledajte sve ove vjekove – niko nije pobijedio Srpsku crkvu! Srpska crkva je gubila, stradala i uvek je bila jača kad strada nego kada pokušavaju da je kupe i da je plate. I blagosloveno je stanje u kojem ona strada kao ovde i u Eparhiji raško-prizrenskoj. To je naša Crkva – stradalnička Crkva! Niko nije pobijedio Srpsku pravoslavnu crkvu!“