Mitropolit Amfilohije: Vlada Crne Gore podržava sektu

Vlada Crne Gore podržava i izdržava sektu, ocijenio je u intervju za „Danas“, mitropolit Amfilohije Radović.

On smatra da bi povratak lidera DPS Mila Đukanovića na mjesto predsjednika Crne Gore trebalo da znači normalniji odnos prema Mitropoliji crnogorsko-primorskoj. Ipak, navodi da Đukanović još nije dao nikakav znak.

“Smatram da bi moralo da bude normalnije, jer i oni shvataju da je sadašnje stanje potpuno nenormalno. Oni podržavaju i izdržavaju ovu sektu koja je fomirana. Vlada više daje toj sekti nego svim tradicionalnim vjerskim zajednicama u Crnoj Gori, iako vide da je to propala priča, jer nema utemeljenja u narodnom i crkvenom biću“, rekao je mitropolit u intervju za „Danas“.

Na pitanje Da li je SPC spremna da na Kosovu radi na integraciji Srba u novu državu kao što je to bio slučaj u Hrvatskoj i Bosni i Hercegovini nakon raspada SFRJ, mitropolit ističe da je ovdje riječ o drugačijoj situaciji.

„Drugačija je priča o Kosovu nego o Krajini, iako nema nikakve sumnje da je ono što se tamo dogodilo plod nasilja. Ali, ipak je tamo Austro-Ugarska vjekovima, kao i Venecija u svoje vrijeme tamo vladala. To je nešto drugačije, dok je Kosovo naš Jerusalim, sva naša kultura, biće, tu se rodila i država , tu je središte naše duhovnosti, tu naše najveće svetinje, tako da to ne može da se upoređuje jedno s drugim„, naglasio je vladika.

Svi kosovski kompromisi neprihvatljivi za SPC

„Ako dođe do rješenja koje se nudi posebno sa Zapada, to će još dublje zakomplikovati život naroda koji živi na KiM bez obzira na to da li se radi o Srbima ili Šiptarima, kako i oni sami sebe nazivaju, jer je njihova država Šćiprija, mada ovde više vole da se zovu Albanci. Ovo što se sada događa je još složenija priča od one iz 1999. i sve više liči na nastavak onog što se na Kosovu događalo od 1690. i Prve velike seobe Srba. Od tada je bilo 20 seoba“, upozorava mitropolit crnogorsko-primorski.

Šta očekujete od političkih pregovora u Briselu u kojima Beograd traži „kompromis“, za koji se javno još ne zna šta je?

– Ne razumijem i ne znam šta znači izraz kompromis. Ja se lično ne nadam mnogo, s obzirom na sve ono što se do sada događalo. Šiptari na Kosovu, naravno ne sami, nego prvenstveno Amerika, očevidno su uspjeli od 2008. da dovedu do položaja u kome smo danas i mi i oni. Ako je Srbija prihvatila sve što se dogovorilo u Briselu, uključujući ono što je bilo za vrijeme Tadića 2011. godine, zapanjujuće je da Šiptari ne prihvataju ni tu zajednicu srpskih opština.

Da li je paradoks to što se SPC koja je protiv nezavisnosti KiM zalaže za ZSO koja bi trebalo da se osnuje i radi prema Ustavu i zakonima samoproglašene kosovske države i da u kosovski sistem „na mala vrata“ integriše preostale funkcije države Srbije na KiM – prosvetu, zdravstvo, kulturu..?

– Nema nikakve sumnje da se Briselskim sporazumom krenulo bespućem. Na nas su se u Crkvi ljutili što smo u svoje vrijeme održali ono opelo Vladi i Skupštini Srbije na protestu kosovskih Srba na Trgu republike, koji su bili protiv tog sporazuma. Međutim, sad se pokazuje da smo sve to predosjetili još 1982. onim Apelom koji smo uputili kao grupa beogradskih intelektualaca i nekoliko nas iz Crkve.

Rješenje nije dioba, jer to znači dati svoje za svoje

Zašto je Sabor čekao ovako dugo da se odredi prema kosovskom problemu – prošla su dva sporazuma u Briselu i sad je najavljen i pravno obavezujući dokument na koji se Srbija obavezala na početku pregovora sa EU?

– Crkva nije čekala, jer postoji Saborski memorandum iz 2003, koji je čak, rekao bih, radikalniji od ovog sadašnjeg saopštenja Sabora. Evo, ja pominjem i 1982, kad je Crkva jasno i kristalno kazala svoj stav. Drugo je pitanje što političari nijesu bili spremni da oslušnu glas Crkve. Ne znam koliko su i danas spremni. Gospodin Vučić kaže da Sabor ne daje nikakvo rješenje. Kako ne daje? Sigurno da ne daje kompromis, jer ne znam šta to znači i šta se pod tim podrazumijeva? To svakako nije dioba, jer bi to značilo davati svoje za svoje, kao što je kazano u tekstu Saborskog saopšenja.

Da li to znači da među srpskim arhijerejima nema zagovornika podele KiM, iako se priča se da je ovaj deo saborskog saopštenja „teško“ usaglašen?

– Apsolutno, nema ni jednog episkopa u Saboru koji bi podržavao bilo kakvu podjelu ili na kraju krajeva priznanje Kosova. Patrijarh se, kao najugledniji u Saboru, ne jedanput, izjasnio o tome.

Sada se pominje kao rešenje i razmena teritorija – sever KiM za Bujanovac, Medveđu i Preševo, a pojedini prištinski krugovi tu vide i Sandžak ili Rašku.

– Za Crkvu je to apsolutno neprihvatljivo.

Šta mislite o predlozima koje za sada nezvanično pominju – zamjena Republika Srpska za KiM?

– To je ucjenjivanje i to apsolutno ne treba vezivati. Pitanje RS je riješeno po Dejtonu i kao takvo ono bi trebalo da ostane u BiH, iako je tamo pritisak. Pitanje KiM je nešto drugo.

Koliko je realan uticaj SPC na javnost u Srbiji i da li bi stav SPC mogao da utiče na ishod eventualnog referenduma, kao svojevremeno glasanje patrijarha Pavla na referendumu o aktuelnom Ustavu SPC?

– Vjerujem da uticaj postoji, ali lično smatram da je referendum koji sad pominju nešto potpuno besmisleno. Šta to znači – da se izjašnjavamo da li Beograd treba da bude Srbija i prestonica Srbije. To bi bilo ravno tome. Niko normalan ne bi postavljao pitanje referenduma.

Mnogi misle da je 1999. posle uvođenja protektorata UN na KiM SPC bila ta koja je zaustavila potpuno iseljavanje Srba. Da li ona i danas ima snagu da spreči eventualni novi talas iseljavanja?

– Nema nikakve sumnje da dokle je Crkva tamo, tu će naroda i biti. Ko malo dublje istorijski gleda, na KiM se iseljavanja vrše već 620 godina neprekidno, a naročito od vremena Prizrenske lige 1878, koju je ondašnja Turska iskoristila da bi na neki način spriječila promjene koje su se pripremale na Balkanu. Nedavno uklanjanje granica i carina između Kosova i Albanije pokazuje da je ovdje politika velike Albanije, koja se temelji na Prizrenskoj ligi, priči bez prekida, koja se sada širi preko Makedonije i dopire do Grčke, sve do Janjine. Poslije Drugog svjetskog rata, kad je za vrijeme takozvane velike fašističke Albanije na KiM ubijeno oko deset hiljada Srba, a između 100 i 150 hiljada protjerano, ovde je došao komunizam koji je u mnogo čemu zaslužan za ovo što se dan danas događa sa Kosovom. Nadamo se da ovi današnji neokomunisti neće nastaviti tu priču.

Sporazum o demarkaciji granice između Kosova i Crne Gore, koji je stupio na snagu 4. juna, doživeli ste kao „anticrnogorski čin“, više puta podsećajući javnost da je Metohija do 1945. bila u sastavu Crne Gore. Zbog čega ste zadržali titulu egzarha pećkog trona kad SPC od 1920. ima patrijarha?

– Mnogi zaboravljaju da je od 1913. do 1945. Metohija sve do Prizrena pripadala Zetskoj banovini, odnosno Crnoj Gori, a titula egzarha pećkog trona je dokaz da je Crkva jedna jedinstvena bila vjekovima. To je odgovor Mitropolije crnogorsko-primorske našim montenegrinima koji tvrde uporno da je, navodno, ukinuta Crnogorska crkva 1918. i da zato oni stvaraju nekakvu svoju crkvu. To je morbidna laž. Mitropolit crnogorski je sve do Mitrofana Bana, od 1750. nosio titulu egzarha Pećkog trona i ja sam tražio od Sabora da se obnovi ta titula, koja pokazuje da se sva ta mitologija montenegrinskih neokomunista temelji na laži. Sve je laž, obmana i mitologija, kao što Makedonci imaju mitologiju da su potomci Aleksandra Makedonskog, koja sad propada.

Kraj konstantinovske epohe i Crna Gora

– Ja bih rekao da je kostantinovska epoha odnosa Crkve i države završena. Započela je sa carem Konstantinom 313, odnosno 325. i završila se pre 100 godina ubistvom carske porodice ruske. Više nemamo hrišćanske države. Sad su to uglavnom sekularne države, koje su zavladale Evropom i Amerikom, tako da više ne može da postoji ta simfonija između Crkve i države kakva je bila kroz vjekove. Ali trebaće vremena da se riješi pitanje plodova te konstantinovske epohe, naročito kada je reč o odnosu sa nacijom i državom kakav je bio u vremenu kad su države bile hrišćanske i kad su vladari bili kršteni.

Recimo, sad u Crnoj Gori vlast traži da upravlja Crkvom kao za vrijeme kralja Nikole, iako su na čelu Crne Gore ateisti, a njihova država je sekularna i, kao takva, nema nikakve veze sa ustrojstvom Kraljevine Crne Gore iz vremena Petrovića, koji su bili mitropoliti pa vladari, a kralj Nikola vladar pa mitropolit. Bio je kršten čovjek, koji se čak u mladosti nosio mišlju da se zakaluđeri.

Ovakva Crna Gora, ispod Brozovog šinjela rođena, samo po imenu ima veze sa Crnom Gorom kralja Nikole, a oni koji je vode bi sad da se ponašaju prema Mitropoliji na način kao što je mogao da se ponaša kralj Nikola, kršten čovek u čije je vrijeme Pravoslavlje bilo državna vjera. Na stranu što bi Mitropolijom da vlada vlast koja čak ne priznaje postojanje Mitropolije crnogorske u Crnoj Gori, pokušavajući da je zamijeni svojom plemenskom sektom zvanom CPC. Mi smo tu, po njima, kao okupatori, kako nas neki od njih nazivaju – kaže mitropolit Amfilohije.