Sto osamdeset godina „Pošte Srbije”

Na teritoriji Srbije, od starog veka pa sve do 19, uvek je bila organizovana mreža objekata i ljudstva za prenos pisama, za potrebe državnih administracija. Međutim, građani tih država nisu mogli ovu mrežu da koriste za svoje privatne potrebe. U Sretenjskom ustavu (1835) i u ustavu iz 1839, dato je u zadatak Ministarstvu unutrašnjih dela da u Srbiji osnuje javni poštanski saobraćaj. Ministarstvo je angažovalo svoj poslovni prostor i svoje činovnike da se u Beogradu 25. maja/7. juna 1840. otvori prva pošta, a kasnije i druge pošte u Srbiji.

Upraviteljstvo poštansko, kao odeljenje u Ministarstvu unutrašnjih dela, imalo je u početku samo 17 činovnika, upravitelja pošta i 16 upravnika pošta u srpskim varošima. Bili su to pioniri velikog sistema koji je početkom 21. veka imao 17.000 zaposlenih, koji su se bavili poštanskim saobraćajem. U međuvremenu je srpska pošta bila prva ustanova u Srbiji koja je 1891. obučila, a 1892. i zaposlila žene, prve poštanske činovnice.

Za 180 godina ovi ljudi su preneli na milijarde pošiljaka, a među njima su bili milioni pošiljaka iz oblasti kulture – knjige, časopisi, novine, gramofonske ploče i diskovi, filmske rolne, likovna dela… Srpska pošta je, još u početku, shvatila vrednost pismenosti, kulture uopšte, pa je prenos novina i knjiga za srpska čitališta i pojedince, od 1846. bio besplatan.

Mnogi znameniti građani Srbije su radili u pošti – Đura Daničić, Milovan Glišić, Vojislav Ilić, Dragomir Brzak, Branislav Nušić, Todor Stefanović Vilovski…

Svojim kontinuiranim postojanjem „Pošta Srbije” predstavlja i potvrdu kontinuiteta moderne srpske države i pokazatelj tehnološkog napretka i modernih stremljenja Srbije – od štampanja prvih poštanskih maraka 1866, preko učešća u osnivanju Svetskog poštanskog saveza u Bernu 1874, uvođenja telegrafa 1855. i telefona 1883, osnivanja „Telekoma Srbija” a. d. 1997, pa sve do otvaranja najsavremenijeg Regionalnog poštansko-logističkog centra „Beograd” 2014, čime je postignut viši nivo kvaliteta postojećih usluga i uvođenje novih u domaćem i međunarodnom poštanskom saobraćaju, a pre svega u segmentu logističkih usluga i elektronske trgovine.

U 180. godinu „Pošta Srbije” ulazi ovenčana brojnim nagradama i priznanjima i nastavlja da deluje kao važan akter moderne nacionalne istorije Srbije.

Umetnička obrada izdanja: Nadežda Skočajić, akademski grafičar.

JP „Pošta Srbije”