(VIDEO) Održan Okrugli sto „Stradalni put od Vezirovog do Zidanog mosta“ u podgoričkom Sabornom hramu

Povodom 80 godina od stradanja velikog narodnog zbjega od od Vezirovog do Zidanog mosta, u utorak, 10. decembra, u kripti Sabornog hrama Hristovog vaskrsenja u Podgorici održan je okrugli sto na temu: „Stradalni put od Vezirovog do Zidanog mosta“, sa početkom u 10 časova.

Moderator okruglog stola protojerej mr Predrag Šćepanović, arhijerejski namjesnik podgoričko-danilovgradski zahvalio se posebno Mitropolitu crnogorsko-primorskom g. Joanikiju kao i rodbini postradalih i svima prisutnima koje je pozdravio u ime organizacije ,,Otkrićemo istinu Dušan i Vlado Niklanović“ iz Budve.
On je na početku zahvalio slovenačkim prijateljima Ivanu Pristovniku, Doktoru Mitri Ferensu, koje je bio predsjednik, slovenačke komisije za ispitivanje ovih zločina, županu Mateju Slaparu i svim prijateljima, koji brinu i pale svijeće voštanice za duše hiljada i hiljada nevino postradalih.

Prota Predrag je podsjetio da je prvi parastos služio blaženopočivši Mitropolit crnogorsko-primorski Amfilohije sa tadašnjim episkopom budimljansko-nikšićkim gospodinom Joanikijem, sveštenstvom i vjernim narodom 2006. godine, a da je 2015. godine Udruženje podiglo spomen kapelu u Kamničkoj bistrici.

On je posebno istakao rad i djelo protojereja-stavrofora Velibora Džomića, koji je 1996. godine objavio knjigu ,,Golgota Mitropolita Joanikija Lipovca“ i trotomnu knjigu ,,Stradanje Srpske Crkve od komunista“. U nastavku je govorio i o doprinosu doktora Aleksandra Stamatovića koji je objavio knjigu ,,Ostroška golgota“ koja je zapravo bila uvod u istraživanje ove sveopšte golgote.

Prota Predrag je govorio i o monografiji ,,Pucaj rat nije završen!“, u kojoj je skupljeno 5.224 imena stradalnika, dok je naveo još jednog učesnika Okruglog stola gospodina Tadiju Boškovića i gospodina Miloša Vuinovića koji su trudom i zalaganjem došli do cifre od oko 11 hiljada stradalnika. Prota Predrag je poručio da je svako ime dragocjeno, ako već trenutno ne postoji mogućnost da se ovi nedužni ljudi sahrane u grobovima, istakao je da makar znači da se sahrane u knjigama i u našim srcima.

Okrugli sto je blagoslovio Njegovo visokopreosveštenstvo Arhiepiskop cetinjski Mitropolit crnogorsko-primorski g. Joanikije koji je u uvodnom dijelu obraćanja istakao da ovaj simposion doživljava kao jedan veliki pomen kao i to da sve što je do sada urađeno jedan dobar početak:

,,Danas ovaj simposion doživljavam kao jedan veliki pomen. Mi koji smo se ovdje skupili da čujemo riječ naših uglednih naučnika i znalaca ove tematike. Više smo nekako u raspoloženju da se odužimo onima koji su ubijeni bez suda i presude, kojima je oduzeto bilo pravo i na grob i na pomen. Evo hvala Bogu od kad vršimo ove pomene poslednjih 30 godina, dosta se saznalo, dosta se i napisalo, ali to sve što je urađeno, meni se makar čini da je to samo dobar početak“.

Mitropolit Joanikije se u nastavku osvrnuo na veliku tragediju i zlo bratoubilačkog sukoba koje su kako naglašava pokrenuli komunisti:

,,Prvih mjeseci rata i tolike žestine i mržnje koja je krenula u narodu nemoguće je shvatiti odakle toliki poriv za samouništenjem?! Tužna je bolna i sramna činjenica da smo se u toku Drugog svjetskog rata toliko međusobno iskasapili, a to zlo su pokrenuli komunisti, mora se to uvijek istaći, da je u međusobnim obračunima postradalo prosto nemjerljivo više, nego u borbama sa neprijateljem. To se dogodilo po prvi put u našoj istoriji, nadam se da će biti i poslednji“.

Vladika je zaključio da je najstrašnije posebno to što je žrtvama oduzeto pravo na pravedno suđenje, pravo na grob, pravo na dostojni pomen, posebno naglašavajući da će to tako ostati dokle god se njihove mučeničke kosti ne nađu i ne opoju kako valja:

,,Bilo je dosta časnih Božijih ugodnika koji su ostali vjerni svojoj Crkvi, i uopšte se nijesu kolebali. Sigurno će ovaj skup doprinijeti da se pronađu istine, doprinijeće nauci, našoj istorijskoj nauci, ali je mnogo važno, što mi obnavljamo sjećanje, obnavljamo pamćenje, ne zaboravljamo mučenike, ja sam ovdje istakao ponajviše sveštenike, ali bio je veliki broj nevinih ljudi koji su postradali zajedno sa njima, a najstrašnije je to, što im je oduzeto pravo na pravedno suđenje, što im je oduzeto pravo na grob, što im je oduzjeto pravo na dostojni pomen, dokle god se njihove mučeničke kosti ne nađu i ne opoju kako valja, uključujući i svete mošti, sveštenomučenika Joanikija (Lipovca)“.

,,Zahvaljujem svim učesnicima naučnog skupa koji su se odazvali našem pozivu i želim uspješan rad i svaki Božiji blagoslov na rasvetljavanju istine po ovoj bolnoj temi, koja tišti svakog čovjeka, koji ima savjesti i koji je željan istine i pomirenja, a pomirenja i ne može biti dok se ne rasvijetle svi zločini, bez obzira ko ih je činio“. – poručio je na kraju svog obraćanja Mitropolit crnogorsko-primorski g. Joanikije.

Učešća u okruglom stolu uzelu su: dr Srđan Cvetković, dr Srđa Trifković, dr Aleksandar Stamatović, dr Budimir Aleksić, protojerej-stavrofor dr Velibor Džomić, dr Miša Đurković, dr Miodrag Čizmović, Tadija Bošković, mr Aleksandar Vujović i Radosav Rajo Vojinović.

Okrugli sto je podijeljen u tri sesije kojima su predsjedavali dr Srđan Cvetković, dr Srđa Trifković i protojerej-stavrofor dr Velibor Džomić.

Dr Srđan Trifković je izložio svoj rad na temu: ,,Izručenja dželatu: britanski doprinos Titovim zločinima’’, dok je dr Aleksandar Stamatović izlagao rad na temu: ,,Raspoloženje pravoslavnog sveštenstva i opozicionih grupa prema izvještajima crnogorske UDBE 1946 g.- post festum odstupanja „Od Vezirovog do Zidanog mosta“’’ Dr Srđan Cvetković je govorio na temu: ,,Razmjere i tehnologija revolucionarnog terora OZNE u Srbiji 1944-46’’

Radovi koji su takođe dali izuzetan doprinos Okruglom stolu su:

,,Bezgrobna kraljevska vojska u djelima srpske književnosti’’ dr Budimira Aleksića ; ,,Svedočenja kao izvori o golgotskom putu od Vezirovog do Zidanog Mosta’’ protojereja-stavrofora dr Velibora Džomića ; ,,Šta su 1944 i 1945 za srpski narod: komunističko osvajanje vlasti u zapisima Milanova, Stranjakovića, Krstića i drugih srpskih intelektualaca’’ dr Miše Đurkovića ; ,,Saveznici i nacionalni pokret u Crnoj Gori’’ dr Miodraga Čizmovića ; ,,Gubici bjelopoljske brigade u odstupnici’’ Tadije Boškovića ; „Mučenici crkve Hristove – najvjerniji svjedoci krsta stradanja i vaskrsenja“ (sa osvrtom na svete mučenike Mitropolije crnogorsko-primorske) mr Aleksandra Vujovića kao i ,,Zbog čega Crna Gora ćuti o zločinima iz 1944. i 1945. godine’’ Radosava Raja Vojinovića.

Tekst, foto: Boris Musić, Mitropolija