Antić: Draža Mihailović i rehabilitacija Srbije

General Dragoljub Mihailović, komandant Jugoslovenske vojske u otadžbini i neko vrijeme ministar vojni jugoslovenske vlade u izbjeglištvu, nije rehabilitovan pred beogradskim sudom. Sud je odlučio da je neodlučan. Suđenje će biti ponovljeno.

Dragoljub Mihailović je jedini vođa jedne antifašističke gerile kome ni posle sloma komunizma nije učinjena pravda. Dok za Hitlerove saradnike maršala Manerhajma u Finskoj i admirala Hortija u Mađarskoj i danas postoji snažno domaće, ali i međunarodno razumijevanje, Dragoljub Mihailović, koji je posle rata dobio najviše odlikovanje koje američka država može dodijeliti stranom državniku ili vojskovođi i danas izaziva pomamu mržnje u velikom broju balkanskih država i duboku podjelu u srpskom društvu.

Za sud je bilo nepotrebno da razmatra istorijsku ulogu generala Mihailovića. Dovoljno je bilo da sagleda pravnu valjanost presude svog staljinističkog prethodnika i poništi je.

Država je prije pitanja „da li treba rehabilitovati Mihailovića“ trebalo da razmisli „da li je spremna sebe da rehabilituje“. Posle je, ukoliko se rehabilituje poništi presudu donesenu protivno pravu, bez prava žalbe sa kaznenom sankcijom koja je izvršena kao ubistvo njen sud mogao i da obnovi proces Mihailoviću.

Uloga četničkog pokreta

Mihailović nije osuđen za zločine prema drugim narodima, mada bi voljeli da jeste oni čiji su preci stvorili Jasenovac, Handžar diviziju, pasija groblja ili su Hitlera zvali „ujak“.

Nedavno je jedan hrvatski istoričar pisao o tome kako je Mihailović osuđen za „genocid nad Hrvatima, Bošnjacima i Albancima“… Zanimljivo, pošto inkriminacija genocida i naziv Bošnjaci tada nisu postojali, a nepoznati su četnički zločini nad Albancima. Mihailović je, naime osuđen za izdaju. A „instrukcije“ za navodne zločine koje mu pripisuju i odmazde prema muslimanima sami su komunistički sudovi prepoznali kao falsifikat koji nije mogao da se održi čak ni na takvom suđenju.

Tako je jedna stranica naše istorije koja opterećuje srpsko društvo i našu slabu demokratiju, ostala otvorena. Građanski rat je po sebi zločin. U njemu niko nije i ne može biti nevin. Ipak, odbijajući da proceduralno poništi sramotnu presudu staljinističkog suda, beogradski sud je poništio pravnu državu. Tražeći tokom dugih godina pogvrdu da je Dragoljub Mihailović ubijen, raspitujući se po centrima za socijalni rad i imenujući osobu koja je osuđena na smrt, preživjela dva svjetska rata i danas bi imala 123 godine, srpski sud je konačno, ovom odlukom pljunuo u lice zdravom razumu.

Istine ostaju. Jedna od njih glasi da su na prostoru srpskih zemalja trajali i oslobodilački i građanski rat. Da je rat bio i građanski, priznao je lično Josip Broz u jednom intervjuu ”Vijesniku” datom 1972. godine.

O učešću četnika u Srbiji 1942., upjene glave stavljene od strane Italijana, ustaša i Njemaca sve do 1943. godine, broj talaca koji su pripadali četnicima, a strijeljani su do oslobođenja Beograda 1944., broj savezničkih pilota (514) koje su do kraja rata spasili četnici. Da četnici su vršili zločine, da, ti zločini su za svaku osudu, ali su i zločini drugih strana za osudu.

Ovdje ne govorimo o pojedinačnim slučajevima, niti debatujemo o tome kakva je bila reakcija na ustaški genocid… Ovdje je riječ o odnosu prema istini. Ako su već nedopustive relativizacije, onda je nemoguće porediti antifašistu Mihailovića i najvjernijeg Hitlerovog saveznika Pavelića.

Onda je neodgovarajuće i poređenje hiljada četničkih i desetine hiljada partizanskih žrtava. Posebno je zabrinjavajuća činjenica da politički potomci komunističke elite u Srbiji demokratiju i evropejstvo vide u onome ko je 1945. zabranio stranke, a ne u onome ko je godinama predstavljao višenacionalnu izbjegličku jugoslovensku vladu u Londonu…

Siriza među Srbima

U Srbiji vlada pomama za Sirizom. Svi su joj bliski. Sirizu podražava grupa bezumnih marginalaca okupljenih u ekstremističkoj organizaciji ‘’Marks 21”, Sirizi je privržen naprednjački „socijalista“ ministar Vulin čiji Zakon o radu ne mogu da nahvale globalisti i kapitalisti iz MMF-a, Siriza se dopada i dijelu Demokratske stranke.

Lakirani, fenirani, dotjerani potomak Brozovog generala koji sjedi u stranci koja simbolizuje reforme u Srbiji, tranziciju i privatizaciju ne samo da želi da on povede „srpsku Sirizu“, već je pozvao i antiparlamentarne pripadnike grupe “’Marks 21” na kafu, „da nauče jedni od drugih nešto“…

Demokratama je, dakle, uzor nedemokratski Broz, uče od neprijatelja demokratije, žele promjenu ekonomske politike, ali bez skretanja s puta ka EU, oni hoće kredite koje ne bi vraćali, sigurnost imovine bez denacionalizacije, slobodu koju ne samo da je ne bi branili, već preziru njene mučenike ukoliko im nisu u rodu…

Ne bi me čudilo da takvo društvo prepozna Mila Đukanovića kao regionalnog Ciprasa…

Autor teksta je istoričar i docent na Filozofskom fakultetu u Beogradu Čedomir Antić.