Dr Nataša Šofranac: Crnoj Gori je imanentan srpski jezik! (VIDEO)

Piše: Nataša Šofranac*

Teza da sve države bivše Jugoslavije imaju „svoj“ jezik, koji se zove po narodu, odnosno po državi, zapravo govori protiv, a ne u prilog te potrebe. Poznato je da su te države to po prvi put postale devedestih godina prošlog vijeka, pa je ta „adolescentska“ potreba kod njih razumljiva. Crnoj Gori kao najstarijoj balkanskoj državi takvo infantilno dokazivanje nije potrebno.

Odluka o jeziku, tj. njegovom službenom nazivu i upotrebi, čisto je politička i s tim se slažu svi, pa i aktuelni „reformatori“ jezičke politike (u odsustvu naučnih argumenata). Zvuči uvredljivo, a ne samo diletantski, kad visoki funkcioneri kažu „nisam lingvista, ali smatram da…“ – da ipak jesu pozvani da oni odlučuju o materiji koju, po sopstvenom priznanju, ne poznaju.

Čisto lingvistički gledano, srpsko-hrvatski jezik se i dalje govori svuda gdje se govorio i ranije, mi svoj govor nismo modifikovali (osim smiješnih distinkcija „novogovorom“), te je to najadekvatniji naziv našeg maternjeg jezika, ma kako nekrofilski i politički nekorektno to zvučalo. Ali, ako smo već podijeli srpsko-hrvatski jezik na pola, u Crnoj Gori je svakako ostala ova prva polovina (srpski).

Tezu da je jezik – jedan od najvažnijih atributa državnosti, veoma je lako pobiti brojnim dokazima: engleskim jezikom govore ne samo ogromne države-kontinenti, koje okeani dijele od matice, a koje su, doduše, nekad bile engleske kolonije; taj jezik je zvanični jezik Irske i Škotske, recimo, koje su veoma stare države veoma starih naroda, koje ni etnički ni jezički nemaju ništa sa germanskim plemenima koja su se doselila i pokorila ih, nametnuvši im svoj jezik.

Američki engleski, kao i engleski koji se govori u Irskoj ili u Velsu, znatno više se razlikuje od standardnog engleskog jezika, nego li lokalni dijalekat Crne Gore od književnog srpskog jezika.

Odgovori da sve države bivše Jugoslavije imaju „svoj“ jezik, koji se zove po narodu, odnosno po državi, takođe zapravo govore protiv, a ne u prilog te potrebe. Poznato je da su te države to po prvi put postale devedestih godina prošlog vijeka, pa je ta „adolescentska“ potreba kod njih razumljiva. Crnoj Gori kao najstarijoj balkanskoj državi takvo infantilno dokazivanje nije potrebno.

Mnogo opasnije od samih lingvističkih sporenja jesu političke namjere koje iza takvih odluka stoje. Zna se šta je sve na ovim prostorima počinjalo izbacivanjem nekih odredaba iz nekih ustava. Čak i da se organizuje referendum o ovom pitanju, nećemo se usrećiti time što nauku zamijeni „narodna volja“. Narod će glasati onako kako ga mašinerija pripremi mjesecima unaprijed, a ne po znanju i (kratkom) pamćenju.

(autorski tekst Nataše Šofranac iz revije Istok, februar 2008. godine)

*Nataša Šofranac rođena je u Podgorici. Ćerka je poznatog učesnika AB revolucije Draga Šofranca, i sestra sportskog novinara TVCG, Nebojše Šofranca. Udata i majka troje djece. Na Filološkom fakultetu u Beogradu diplomirala je 1998. godine, a zasnovala radni odnos 1999, najpre kao lektor za savremeni engleski jezik, a potom kao asistent-pripravnik za predmet Engleska književnost. Magistrirala je 2006. godine na temu “Hamlet u engleskoj i srpskoj književnoj kritici druge polovine dvadesetog veka”. Doktorirala je novembra 2013. godine sa disertacijom: „Motiv ludila kod Šekspirovih junaka“. Dobitnik je stipendije British Scholarship Trust-a, koju je iskoristila u ljeto 2000. godine za istraživački rad na Univerzitetu u Notigemu, i English Spaeking Union-a u ljeto 2011. godine, za seminar u pozorištu “Glob” u Londonu. Članica je Međunarodnog udruženja šekspirologa (ISA) i Britanskog udruženja šekspirologa (BSA). Učestvovala je i predstavljala svoje radove na brojnim međunarodnim naučnim skupovima. Profesionalan konferencijski prevodilac od 1998. godine, član Društva simultanih i konsekutivnih prevodilaca Srbije i akreditovani prevodilac svih institucija EU.

(Izvor: Magazin Sedmica)