Beograd slavi 69 godina od oslobođenja

U nedelju 20. oktobra navršava se 69 godina od oslobođenja Beograda u Drugom svetskom ratu, kada su jedinice Narodnooslobodilačke vojske Jugoslavije (NOVJ) i sovjetske Crvene armije oslobodile grad nakon četvorogodišnje nemačke okupacije.

Partizanske jedinice pod komandom generala Peke Dapčevića i sovjetske jedinice na čelu sa generalom Vladimirom Ždanovom oslobodile su Beograd 20. oktobra 1944. godine.

Tokom nacističke okupacije Beograda, stradao je veliki broj Beograđana, a grad je pretrpeo velika razaranja.

Na spomen-groblju oslobodiocima Beograda piše da su za oslobođenje ovog grada svoje živote dala 2.944 borca Narodnooslobodilačke vojske Jugoslavije i 961 borac Crvene armije, dok su nemačke snage imale 16.799 mrtvih i 8.739 zarobljenih.

Zajednički napad jedinica NOVJ i Crvene armije na grad iz više pravaca, odnosno četiri kolone, usledio je tokom poslepodneva 14. oktobra, ali Nemci su pružali otpor.

Sovjetski general Ždanov i maršal Sergej Birjuzov, koji je rukovodio sovjetskim frontom u okviru čijih operacija je bila i Beogradska, poginuli su 19. oktobra 1964. godine, kada je njihov avion udario u Avalu prilikom dolaska na proslavu 20. godišnjice oslobođenja Beograda. Na mestu tragedije na Avali podignuto je spomen-obeležje.

Do večeri 16. oktobra oslobodioci su pristigli do zgrade Narodnog pozorišta, u centru Beograda, koja je zauzeta sutradan, a sve do 18. oktobra smenjivali su se napadi i kontranapadi, dok su se najžešće borbe vodile kod železničkog mosta i kod hotela „Moskva“ na Terazijama.

Oslobođenje Beograda je simbolično obeleženo 19. oktobra uveče, kada je partizan Miladin Petrović na palati „Albanija“ na Terazijama, tada najvišoj zgradi u gradu, razvio jugoslovensku trobojku s petokrakom, a ostaci nemačkih jedinica su se povukli preko Save tokom noći 19. na 20. oktobar.

Spomen-groblje oslobodiocima Beograda kod Novog groblja svečano je otvoreno 20. oktobra 1954. godine, na desetogodišnjicu oslobođenja.