Britanski istoričar 1915. o srpstvu u Dalmaciji: Oduševljene mase slavile su pobjede Srba i pjevale himnu srpskog kralja Nikole

Tokom prve tri sedmice prvog Balkanskog rata, Hrvati i Srbi iz Dalmacije ispoljavali su bezgranično oduševljenje zbog trijumfa svojih srodnika, a na ulicama su mase ljudi neprestano pjevale himne svojih saveznika, između ostalih i himnu Crne Gore koju je napisao srpski kralj-pjesnik Nikola Prvi, zapisao je ugledni engleski istoričar i profesor Londonskog univerziteta, Robert Vilijam Seton Votson u svojoj knjizi ,,Srpska duša“, koja je objavljena na engleskom jeziku u Londonu 1915. godine.

U njegovom djelu pojašnjeno je značenje pjesme ,,Onamo ‘namo“, njen značaj, kao i značaj kosovskog tla za srpski narod, a potom navedeno kako je dalmatinska omladina nakon policijske zabrane pjevanja stare srpske himne osmislila sopstvenu verziju kojom se srpske trupe pozivaju da nađu svoj put – do Dalmacije.

– Nakon što je iznenada dalmatinska policija zabranila izvođenje ove himne, studenti su osmislili novu verziju koja je započela „Ovamo, ‘vamo“, pokazujući tako želju da trupe Crne Gore put dovede, ne do Prizrena – već do Dalmacije, pisao je londonski profesor.

Stihove dalmatinske verzije čuvene srpske pjesme objavio je 2002. godine u svojoj knjizi ,,Ča je pusta Londra“ (Split, 2002) književnik i univerzitetski profesor iz Splita, Anatolij Kudrjavcev.

Verzija iz Splita (1919)

Ovamo, ‘vamo, na more naše
Dođite Srbi, čekamo mi,
Sve što je naše to je i vaše,
Srbi – Hrvati jedno smo svi.
Vi ste nama dali slobodu,
Vi nas naučiste ljubiti nju.

Jedan od najistaknutijih srpskih istoričara prošlog vijeka, Vladimir Ćorović takođe je o solidarnosti srpskih naroda u svojoj knjizi ,,Istorija srpskog naroda“ (Banja Luka – Beograd, 1997). U njegovom djelu zapisano je:

,,Aleksa Šantić i Ante Tresić Pavačić objavili su čitave zbirke pesama tim povodom, a Ivo Vojnović je dao nov epilog Majci Jugovića. Sva štampa pratila je skoro bez daha kretanje vojske, a publika, ne mogući po manjim mestima da sačeka novine, sama se pretplaćivala na ratne depeše.“

Da je himna kralja Nikola bila prihvaćena kao himna slobode svih srpskih krajeva, a ne samo Crne Gore, pokazivali su ne samo Dalmatinci, već i Srbi u Bosni koji su bili glasni protiv antisrpske politike Beča i koji su u znak protesta pjesmom ,,Ovamo ‘namo“ prkosno iskazavali svoj bunt prema austrougarskom okupatoru.

– Srbi u bosanskom saboru dali su protesnu izjavu protiv antisrpskog stava bečke vlade, a omladina je, izazivački, poručivala pesmom u Beogradu i na Cetinje „Ovamo ’vamo“, objavljeno je u knjizi ,,Istorija srpskog naroda“ čuvenog istoričara.

Pročitajte još:

Cetinjski list ,,Luča“ knjazu Nikoli 1897: Slava ti srpskog neba zvijezdo, dični kneže i srpski viteže