Crkve hoće da otmu oni što su u njih krave zatvarali

Piše: Rade Pušonjić

Ovo je crkva svete Blagovijesti u Poljima pored Mojkovca odakle je moja pokojna majka, gdje i danas žive moji ujaci. Današnja crkva u Poljima izgrađena je rukama plemenika iz Polja 1892. godine, a potpuno završena 1897. godine kada su ugrađena zvona na crkvu, na inicijativu Andrije Anđelića, sveštenika koji je u njoj najviše služio.

Osveštavanju crkve je prisustvovao i kralj Nikola, koji je tom prilikom rekao: „Čuvaj se mudrosti Anđelića i do njih Krgušića, puške Grdinića, sablje Boškovića i junaštva Tomovića!“.

U izgradnji crkve aktivno su učestvovali i moji preci sa mistrijom u jednoj i puškom u drugoj ruci, pošto je crkva građena na samoj granici sa Turskom, tj. na rijeci Tari koja je Berlinskim kongresom 1878. godine utvrđena kao državna granica. Crkvu su izgradili plemenici Polja bez ičije pomoći, donoseći sav materijal potreban za izgradnju na rukama.

Muškarci su donosili i obrađivali kamen, a žene su mijesile kokošija jaja sa krečom umesto cementa koga tada nije bilo. 1897. godine kupljena su tri zvona. Po jedno zvono darivalo je bratstvo Anđelića, Krgovića i Tomovića. Ostao je jedan detalj koji se prenosio sa koljena na koljeno. Kada je Pavle Simov Tomović vidio da će se zvono na konop podići, reče:

„Neće se zvono Tomovića na konop podizati, ja ću ga na moja leđa iznijeti“!

Onda je Pavle uzeo zvono na leđa, drugi su držali stube. Opanci, čarape, sve je na njemu popucalo ali je iznio i postavio zvono. Švabe su pri okupaciji Crne Gore skinule dva zvona: Tomovića i Krgovića prvenstveno što su svojom zvonjavom davala podršku jurišima crnogorske vojske u čuvenoj Mojkovačkoj bici. Tada su stariji Tomovići ostavili svojim potomcima u amanet da, kad dođe bolje vrijeme da bratstvo Tomovića namjesti novo zvono.

Taj amanet su Tomovići ispunili 1990. godine pred prvi skup bratstva Tomovića. Inače, Tomovići od Kuča su prvo bratstvo u ondašnjoj SFRJ koje je pravilo skup, list Pobjeda je tada pisao da Tomovići prave skup četnika koji finansira CIA i da Vlada Crne Gore skup treba da zabrani. Bratsvo Krgovića je 1994. godine takođe ponovo darovalo zvono.

Za vrijeme, i posle Drugog svjetskog rata unutrašnjost crkve je bila poprilično zapuštena i oskrnavljena. Krov je namjerno zapaljen. Neki ljudi su krave zatvarali u crkvu, drugi su od obližnje prodavnice pucali na ptice koje su slijetale na krovni krst, dok su oni treći 1973. godine u blizini crkve skrnavili nadgrobne spomenike poginulih pripadnika Ravnogorskog pokreta.

Posle 1990. godine unutrašnji zidovi su okrečeni, novi krov je postavljen, freske obnovljene. Groblje je zagrađeno zahvaljujući nekim Poljanima koji su bili i pokretači ideje da se napravi kapela, u porti crkve. Inicijatori tih ideja su privođeni i saslušavani u policiji.

Danas hoće da otmu ovu crkvu. A ko? Oni što su zapalili krov crkve, zatvarali krave u crkvu, pucali na ptice koje su slijetale na krovni krst crkve ili oni koji su skrnavili grobove pored crkve!?