Crna Gora postala raskrsnica za šverc oružja

Poznavaoce prilika i istraživače puteva šverca nije iznenadila jučerašnja informacija Evropskog centra za monitoring droga i trgovinu ljudima (EMCDDA) da neke kriminalne mreže, koje su aktivne u trgovini heroinom na takozvanoj balkanskoj ruti, nabavljaju i oružje u balkanskim državama gdje je lako dostupno i švercuju ga prema zapadnoj Evropi.

To oružje je, kako tvrde oni, lako dostupno i švercuje se prema zapadnoj Evropi.

Poznavaoci prilika u ovoj oblasti lako će se prisjetiti da je oružje koje je svojevremeno korišteno u terorističkom napadu na redakciju „Šarli ebdoa“ u Francuskoj stiglo sa prostora Balkana.

Teroristi su koristili automatsku pušku AK – 47, odnosno kalašnjikov, a to je upravo oružje koje se najviše iz bivših jugoslovenskih država švercuje prema zapadnoevropskim zemljama.

Francuski tužilac iz tog vremena Fransoa Molins rekao je da su milioni automatskog oružja iz rata u Hrvatskoj, Bosni i Hercegovini i na Kosovu, ukradeni i prodavani klijentima u južnoj Evropi, a veliki dio tog oružja završio je i u Francuskoj.

Tadašnje procjene govorile su da samo samo u ovoj zemlji ima ukupno deset do 20 miliona komada ilegalnog oružja, kao i da se u pojedinim zemljama AK- 47 plaća od 1.100 do 1.800 evra.

Mnoge od njih, poput kalašnjikova kojeg su koristili napadači na redakciju francuskog satiričnog nedjeljnika „Šarli ebdo“ od švercera kupuju kolekcionari oružja, bande uključene u organizovani kriminal, kao i teroristi.

Mediji su nakon terirističkog napada u Francuskoj dosta istraživali puteve šverca oružja. Tako „Internešenel Biznis Tajms“ pisao da je na Kosovu šverc oružja sveprisutan, citirajući pri tome izjavu jednog kosovskog švercera koji je 2007. godine rekao da se kalašnjikov proizveden u Kini može kupiti u njegovom gradu za samo 250 evra, a u susjednoj Albaniji za tek 50 eura.

Neki mediji iz našeg regiona objavili su da su teroristi u napadu na kancelarije magazina „Šarli ebdo“ koristili i municiju za kalašnjikov koja potiče iz Bosne i Hercegovine.

Oni su se pri tome pozvali na uglednu istraživačku agenciju „Konflikt njuz“ koja se bavi izvještavanjem iz ratnih zona širom svijeta. Ova agencija je objavila fotografiju čaure za koju tvrdi da je pronađena nakon krvavog pohoda terorista.

Na čauri je utisnuta oznaka IK 86, a prema svjetskom šifrarniku za municiju riječ je o mecima proizvedenim 1986. godine u fabrici „Igman“ iz Konjica.

Na to se nadovezala i izjava francuskog tužioca da su puške stigle iz balkanskih zemalja. Šverc naoružanja iz BiH često je bio tema tamošnjih medija i Zajedničke komisije za odbranu i bezbjednost Parlamenta BiH, ali je, navodno, zbog loše političke klime izostala temeljna kontrola prometa oružja u toj državi.

Moglo se pročitati i to da su lica osumnjičena za teorističke napade ili pripremu napada u Francuskoj imala u svojim skrovištima veću količinu oružja, među kojima su najpopularniji automatska puška Kalašnjikov i pištolj Škorpion.

„Za nekoliko stotina evra, neko može da kupi oružje u Bosni i Hercegovini i da ga poslije za nekoliko hiljada proda u Francuskoj, Belgiji ili Holandiji. To je biznis“, izjavio je tada jedan istraživač.

Da je to upravo tako, svjedočio je dokumentarni film dvojice francuskih novinara koji su tragom krijumčarskih kanala došli na Pale kod Sarajeva i kupili „kalašnjikov“ za 400 eura, a zatim su automatsku pušku nesmetano, putevima koji su im preporučeni, autobusom, prošvercovali do Pariza i predali tamošnjoj policiji.

Od Sarajeva do Pariza je 1.800 kilometara, a poslije 28 časova vožnje autobusom i prolaska kroz Hrvatsku, Sloveniju, Austriju i Njemačku novinari su bez problema stigli u Pariz gdje su “kalašnjikov” kupljen od švercera predali francuskoj policiji, koja svake godine zaplijeni oko 4.500 komada raznog naoružanja koje dolazi sa Balkana.

Prema riječima dobro obaviještenog sagovornika Portala RTCG šverc oružja ne prestaje jer se radi o vrlo unosnom biznisu.

Crna Gora je, kako tvrdi, u tom lancu uglavnom tranzitno područje, odnosno raskrsnica za šverc naoružanja koje iz Bosne i Hercegovine ide prema Kosovu, i dalje prema zapadnoj Evropi.

„Ova ruta koja ide preko Rožaja, Berana i još nekih djelova Crne Gore. Iz Bosne kreće direktno iz Foče“, priča ovaj sagovornik.

Oružje se iz Bosne u Crnu Goru prebacuje preko planinskih prevoja kod Pljevalja, ili u širokom graničnom pojasu kod Plužina i Šćepan polja, da bi stiglo do granice sa Kosovom*. Tovari naoružanja i municije nerijetko iz Bosne vode, međutim, preko Srbije do Rožaja i Crne Gore.

Iz Crne Gore, osim putne trase preko planine Hajle, oružje do Kosova stiže i preko planine Čakor, istim putevima kuda idu i druge švercerske robe, na starom graničnom prelazu Bjeluhe, koji je nekada kontrolisala vojska, i još dva sporedna puta, dovoljno široka i za šlepere.

„Oružje ide takođe preko poznatog sela Bandžov, koje se pominje kada su u pitanju i druge švercerske robe. Tu je jednom prilikom jedan crnogorski državljanin, koji živi u Podgorici, donio veću količinu pištolja CZ-9 mm, koja je kupljena djelimično u jednom sjevernom gradu Crne Gore od neke kriminalne grupe. Pištolji su uvezeni ilegalno iz Srbije“, kazao je ovaj dobro obaviješteni sagovornik.

Švercom oružja na Kosovu* se bavi više kriminalnih grupa koje imaju direktne saradnike u Crnoj Gori.

Sve su to obavještajne agencije znale još prije deset godina, i zato nije iznenađenje poslednja informacija da balkanske kriminalne mreže, istim kanalima kuda putuje heroin, sa Balkana u zemlje zapadne Evrope prebaciju i oružje.