Deklarisani ateista u ulozi crnogorskog crkvotvoritelja

Kao poslednji pokušaj trajnog ustoličenja, pri kraju svog tridesetogodišnjeg vladanja, Milo Đukanović je na partijskoj konferenciji najavio obračun sa Srpskom pravoslavnom crkvom u Crnoj Gori. Ozvaničio je naum da njegova Demokratska partija socijalista bude ta koja će nevladinu organizaciju, registrovanu u cetinjskoj policijskoj stanici, ustoličiti kao Crnogorsku pravoslavnu crkvu (CPC).

Verovao je da će partijskim ustrojstvom proterati ili obesmisliti postojanje vekovne, kanonske Srpske pravoslavne crkve (SPC), koja je Crnu Goru uzdigla na duhovni, verski i državnički pijedestal.

Đukanović je partijskim istomišljenicima obećao srećniju budućnost crnogorskog društva, kako je kazao, formiranjem i snaženjem crnogorske autokefalne crkve.

„Radićemo na snaženju crnogorskog identiteta, neke važne korake smo na tom planu već ostvarili, ostao je još jedan važan korak kojim ćemo takođe ispraviti tešku nepravdu učinjenu Crnoj Gori na početku 20. veka, a to je obnova crnogorske autokefalne crkve. Dopadalo se to nekome ili ne, na tome ćemo predano raditi”, poručio je Đukanović.

Nije očekivao da će ga upravo ova izjava koštati dalje političke karijere, jer je nastojanje Đukanovića da legalizuje NVO CPC i posebnim Zakonom o verskim zajednicama otme imovinu Srpske pravoslavne crkve na način što će jedan deo biti poklonjen NVO CPC, a preostala imovina će biti proglašena državnom.

Najavom, odnosno naumom Đukanovića bio je zapanjen tadašnji mitropolit Srpske crkve u Crnoj Gori Amfilohije, koji je obnovio i sagradio preko 450 božjih kuća i tadašnjem predsedniku države Đukanoviću kazao da je „to prvi put da deklarisani ateista stvara crkvu”.

Pravni eksperti su tada ocenili da je „predsednik Crne Gore Milo Đukanović ušao u zonu kršenja crnogorskog Ustava, ali i istovremeno da izjava ima elemente izazivanja mržnje”.

Da je NVO CPC veoma loše prihvatila deo naroda, oni koji sebe smatraju Montenegrinima i sledbenici ideologije Sekule Drljevića Štedimlije, bilo je jasno od prvog trenutka njenog formiranja, a posebno na nedavnom loženju badnjaka na Cetinju kad su jake policijske snage jedva uspele da razdvoje pristalice NVO CPC, koja sada ima dvojicu „vladika”, ali im je ista imovina i kasa.

Da je došlo do razdora među pristalicama Mihaila Dedeića, javnost se uverila na jubilarnu, tridesetu godišnjicu obnove Crnogorske pravoslavne crkve (CPC) na Cetinju, 3. januara, prilikom loženja badnjaka, kada su pristalice njihove crkve, odnosno dosadašnjeg mitropolita Mihajla, pokušale da grupi mlađih sveštenika predvođenih episkopom Borisom ospore pravo nalaganja badnjaka.

Toga dana više stotina građana koji podržavaju episkopa Borisa Bojovića, aklamacijom su ga, skandirajući „živio vladika” i „Dostojan”, proglasili mitropolitom, dok su za dosadašnjeg Mihaila Dedeića naveli da se usled starosti i smanjene aktivnosti povlači u penziju.

Zanimljivo je da ova crkva, registrovana u policijskoj stanici, nije bila organizator božićnih svečanosti, već je, po uzoru na DPS, Opštecrnogorski zbor.

Dedeić je skup i „pučističku-ceremoniju” nazvao „propalim političkim mitingom, bez legaliteta i legitimiteta”.

„Puč na Cetinju predstavlja gaženje Ustava CPC. Uličnim mitinzima se ne može smenjivati mitropolit i birati novi pored živog i zdravog poglavara. Ovog trenutka ukidam sveštenička prava episkopu Borisu i sveštenicima koji su podržali ceremoniju.”

Za prvog poglavara CPC izabran je 1993. godine Antonije Abramović, koji je do tada bio sveštenik u Severnoj Americi. Po izboru našao se na meti medija pod kontrolom DPS-a, koji su pisali da ga je Udba instalirala, odnosno povratila u Crnu Goru da bude „verni raspop”, koji je to zvanje dobio čim se prihvatio nekanonske uloge u NVO CPC. Nakon njegove smrti, za mitropolita CPC izabran je Mihailo Dedeić 1997. godine. Crnogorsku pravoslavnu crkvu, kanonski, nije priznala nijedna zvanična pravoslavna crkva.

Sledbenici crnogorske crkve od imovine imaju upisan Vladičanski dom na Cetinju, gdje joj je sedište, i kapela na lokalnom groblju.

Sva istraživanja javnog mnjenja proteklih 30 godina potvrdila su da CPC ima između 10 i 15 odsto pristalica, dok je uz Srpsku pravoslavnu crkvu više od 70 odsto. Vernici SPC crnogorsku nazivaju „sektom”, „nekanonskom i nepostojećom”, „lažnom crkvom”, a Dedeića „raspopom”.

„Raskolničko sveštenstvo” crnogorske crkve SPC decenijama nazivaju „okupatorskim”, „velikosrpskim projektom”, da je Mitropolija SPC u Crnoj Gori „filijala” Beogradske patrijaršije čiji je cilj „posrbljavanje Crnogoraca”.

Većinski pravoslavni narod je veličanstvenim litijama pokazao da je samo SPC njihova duhovna kolevka, a njeni hramovi jedine božje kuće u kojima ispovedaju pravoslavnu veru.

Izvor: Politika/Novica Đurić