Deset medalja u Riju?

U susret Olimpijskim igrama u Riju 2016, redakcija IN4S, i njen saradnik g. Boško Radović, pokrenuli su serijal tekstova na temu: Koliko medalja Srbija može osvojiti na tom takmičenju, odnosno, da li su se stekli uslovi da naša zemlja postavi svojevrsni rekord u tom smislu? Od sada, pa do početka Igara u avgustu 2016.g., svakoga mjeseca ćemo imati po jednu kolumnu koja će govoriti o ovoj temi, i koja bi mogla da otvori jednu produktivnu navijačku diskusiju o svemu.

piše: Boško Radović

Prvi dio: Značaj olimijskih takmičenja

Pod pretpostavkom da naš čitalac prati sportska nadmetanja, i da je navijač onih sportista i sportskih ekipa koji dolaze iz njegovog naroda, ovaj serijal tekstova ima namjeru da ga podsjeti na najvažniji sportski događaj koji slijedi, i da malo zagrije navijačku atmosferu. Imamo pred sobom manje od godinu dana do početka Ljetnjih olimpijskih igara u Rio de Žaneiru, avgusta 2016.g. Od kada postoje, olimpijska takmičenja su najveća sportska smotra i najvažnije takmičenje u istoriji čovječanstva. Ona su važnija od brojnih svjetskih i evropskih prvenstava, omladinskih i seniorskih, jer imaju taj neodoljivi sportski i viteški momenat – svi najbolji, u isto vrijeme i na istom mjestu. Olimpijske igre imaju karakter zakazanog dvoboja ( bolje reći – višeboja ) sa koga niko od najboljih ne izostaje, a u sebi uključuju sve sportove i sve države. Veličanstveno!

Moguće je da mnogi među nama više vole trke formule 1 ili kakav dobar profi boks-meč, nego streličarstvo ili jedrenje na olimpijadi. Moguće je i to da su nam mundijal u fudbalu, ili završnica NBA košarkaške lige, zanimljiviji događaji od fudbalskog ili košarkaškog turnira na Olimpijskim igrama, ali moramo priznati, to su samo rijetki izuzetci, koji potvrđuju pravilo da istinskom ljubitelju sporta nema ničeg zanimljivijeg od činjenice da su svi najbolji takmičari svih sportova prisutni na jednom mjestu, i da osvojena medalja neće moći da ima one mrlje protivničkih prigovora tipa: „Nijesam bio najspremniji“, „Ovo nije moj dan“ i sl.

Pripreme za olimpijsko takmičenje traju četiri godine, i sama činjenica da su razna svjetska i evropska prvenstva, kontinentalne i regionalne igre, tek samo kvalifikacije za učešće na olimpijadi, govori dovoljno o stepenovanju takmičarskih vrijednosti u ovom slučaju. A posebnu draž cijeloj priči daje podatak da se radi o takmičenju među državama, nacijama i narodima (čak se i pojedinačne medalje ubrajaju u krajnji nacionalni saldo), a ne o klupskim nadmetanjima. Ovo umanjuje (iako, na žalost, ne isključuje u potpunosti) onaj ružni osjećaj da iza svakog važnijeg meča stoje novac, industrija i politički uticaj, a opet, sa druge strane, pojačava se navijački impuls usmjeren na rodoljublje i opštenarodno veselje.

Istorija modernih olimpijskih nadmetanja svjedoči nam o velikoj snazi ove manifestacije, koja ima i svoju jaku političku upotrebu i predstavlja snažno oružije u rukama onih koji vladaju, ili hoće da vladaju svijetom. Ovdje ćemo se samo podsjetiti na čuvenu pobjedu tamnoputog američkog atletičara Džesi Ovensa „pred nosom“ Hitlerove rasističke ideologije, u sred Berlina, u predvečerje Drugog svjetskog rata. Četiri decenije kasnije, opet u Njemačkoj, u Minhenu, veliko međunarodno olimpijsko sabranje bilo je meta krvavog terorističkog napada. Nedugo zatim, Olimpijske igre u Moskvi 1980.g., bojkotovali su Amerikanci i neki njihovi politički saveznici (zbog vojnog upada SSSR-a u Avganistan), pa su im Sovjeti i zemlje evropskog istoka (izuzev Rumunije i SFRJ), uzvratili istom mjerom u Los Anđelesu 1984. g. Sve vrijeme „hladnog rata“ uspjeh sportista na Olimpijadi je, između ostalog, služio kao poruka suprotnoj strani o vitalnosti, prosperitetu i potentnosti jednoga društva u odnosu na „protivničko“. Ovakav odnos se nastavio i poslije pada Berlinskog zida, samo su sudionici ovog sportsko-političkog nadmetanja donekle izmjenjeni. Sa jedne strane su ostali Amerikanci i druge „zapadne“ političke sile, dok su preko puta njih drugi giganti čija politika najavljuje društveni preobražaj i napredak na svjetskoj sceni (Rusija i Kina prije svega, ali i Brazil, Južna Koreja, Iran…).

Naš čovjek može da se pita, zašto bi uopšte trebalo poklanjati pažnju jednom sabranju koje je u svojoj istorijskoj osnovi mnogobožačko, a koje i danas ima nesumnjivu i očiglednu podršku raznih formalnih i neformalnih političkih i ideoloških sila ovog svijeta ( masonski kolorit igara, različiti aršini prema kontrolisanju dopinga sportista, uticaj novca i propagande )?

Nema sumnje da je ovaj prigovor osnovan i da ima mjesta ovakvoj vrsti skepse. Čitava ova manifestacija ima karakter događaja koga stvara velika industrija svjetske zabave – koja je jasno politički kontrolisana. Pa ipak, u sred tog modernog koloseuma, čije su spoljašnje haljine, bez ikakve dileme, i dalje paganske, i čiji ekonomski i politički profit kontroliše mala grupa centara moći, – i dalje stoje živi ljudi, autentični predstavnici jedne kulture i jednog naroda. Može se reći da oni (svjesno ili nesvjesno) služe za zabavu i ideološku utakmicu bogatih i moćnih, ali opet, niko im ne može oduzeti mogućnost da, u sred svega toga, svojom sportskom pobjedom posvjedoče snagu i obdarenost društva iz koga dolaze.

Ovome treba dodati da olimpijska borilišta, upravo zbog svega gore navedenog (scenario koji su pripremili veliki i moćni da bi se zabavljali pobjedom nad malima), imaju i jedan neodoljivi takmičarski šarm – a on se zove: prilika da oni koji su politički i ekonomski mali, ili koji su porobljeni i sputani u tom smislu, da oni, takvi kakvi su, pobjede velike! Sportsko borilište, za razliku od političkog, nudi – makar formalno – ravnopravne uslove i jednaka pravila za sve sudionike, a takva prilika je neodoljiva za sve istinske borce.

Pobjeda u takvom sportskom ambijentu, zaista može da postane veliki narodni i državni kapital, u smislu stimulansa sopstvane omladine da vjeruje, da se nada i da može da se bori za ostvarenje univerzalnih ideala o ravnopravnosti svih i o jednakim mogućnostima za sve u ovom svijetu.

(Nastaviće se)

U drugom dijelu (2): Koliko medalja osvajaju pojedine zemlje?