Država građanima duguje 26 miliona stare devizne štednje

Ukupna obaveza Vlade po osnovu isplate devizne štednje građana na kraju maja iznosila je 26,59 miliona evra, dok je plan da se do kraja godine građanima na ime stare štednje isplati tek dio novca i to 6,3 miliona.

U tekućoj godini, kako su kazali ,,Slobodi” iz Ministarstva finasija planirano je da se od ukupnog duga od 11,82 miliona evra za staru deviznu štednju u domaćim bankama isplati svega 2,5 miliona. Dug prema građanima koji su svoja sredstva štednje položili u inostranim bankama na kraju prošlog mjeseca iznosio je 1,1 milion, od čega je budžetom do kraja godine planirana isplata 500 hiljada evra. Osim toga, zakon definiše i isplatu građana koji su imali štednju kod Dafiment banke ad Beograd i Banke privatne privrede dd Podgorica, položenih  preko preduzeća Jugoskandik dd Beograd, za koje je podnijeto 7.109 zahtjeva, sa ukupnom obavezom od 8.780.449,50 evra.

Do sada je, prema podacima ministarstva isplaćeno 8,4 miliona, pa obaveza prema tim građanima trenutno iznosi 371.4 hiljade, dok je planom za ovu godinu predviđena  isplata 150 hiljada evra za tu namjenu. Vlada je zakonski obavezana da isplati i dospjele, a do sada nenaplaćene obveznice konvertovane štednje, za šta trenutni dug iznosi 13,29 miliona evra. Po tom osnovu do kraja godine bi prema planu trebalo isplatiti 3,15 miliona.

– Ukupna obaveza po pitanju isplate devizne štednje građana, nakon preuzetog salda, za period 2004 – 2017. godine, iznosila je 137.23 miliona  evra, dok je ukupan broj partija, po kojima je trebalo izvršiti isplatu, iznosio 76.338 – kazali su “Slobodi” iz Ministarstva finasija.

Do sada je shodno Zakonima o isplati devizne štednje građana položene kod domaćih i inostranih banaka, kao i kod Dafiment banke ad Beograd i Banke privatne privrede dd Podgorica položenih preko preduzeća Jugoskandik dd Beograd štedišama isplaćeno ukupno 167,21 miliona evra, 125,41 miliona za štednje u domaćim bankama, u inostranim 33,38 miliona, a za novac položen kod banke Dafiment i preduzeća Jugoskandik 8,4 miliona evra.

Komentarišući dinamiku isplate stare devizne štednje, bivši poslanik Srđan Perić naveo je da je to samo jedan od primjera koji potvrđuje pravilo da Crna Gora nije zajednica jednakih šansi.

– Ljudi koji su bliski vlasti kada imaju bilo koje potraživanje – od nenaplaćene fakture izdate ka državnom preduzeću, izdavanja kredita, preko preinačavanja načina naplate poreske obaveze, pa sve do odštetnih zahtjeva ili ranijih zahtjeva za restituciju – bivaju isplaćivani ili se njihovim zahtjevima uopšte izlazi u susret u najkraćem mogućem roku. Za njih ne smije da fali. Da se slobodnije izrazim, po tome ispada da je biti blizak političkom centru moći isto što i biti u prvom naplatnom redu bilo kojeg potraživanja – kazao je Perić.

Kako je dodao, malo gdje je nejednakost uočljiva kao kod slučaja stare devizne štednje, te je istakao da su ljudi štedjeli jer su imali povjerenja u bankarski sistem.

– Zauzvrat su dobili to da će čekati neprimjereno dug rok za isplatu onog što je njihovo i pored toga što je ta ušteđevina čak i da se sada odmah u potpunosti isplati već u značajnoj mjeri izgubila vrijednost. Može se to pravdati različitim planovima koji su usvojeni na nekoj instanci, ali je činjenica da su prije njihovih opravdanih potraživanja isplaćene desetine i desetine miliona evra po različitim osnovama – od bankarskih garancija pa sve do odštetnih zahtjeva – smatra Perić.

Prema njegovim riječima, problem je što ne postoji ujednačen i izbalansiran princip koji se primjenjuje u svim oblastima po logičnim prioritetima. Kada bi ti prioriteti bili postavljeni na javan i transparentat način, naveo je, te kada bi se oni sprovodili dosljedno i bez izuzetaka, u tom slučaju ne bi dolazilo do ovakvih situacija. Perić je upozorio da ćemo u suprotnom, imati ono što imamo i sada, ozbiljno podrivanje povjerenja građana u pravednost sistema. Prema njegovom mišljenju, trebaće dosta vremena da se sa najboljom mogućom namjerom i praksom to promijeni.

– Upravo iz tog razloga, uvjeren sam da bi administracija trebala da načini taj napor da u najkraćem roku ispuni svoje obaveze prema starim deviznim štedišama, tim prije jer se radi o iznosu koji je ukupno višestruko manji nego što su bile recimo garancije izdate za KAP koje su na kraju platili građani, a među njima i stare devizne štediše – kazao je Perić.