Godišnjica slavne Mojkovačke bitke: Junaci su pali da bi Srbija i Crna Gora živjele
1 min read
Značaj Mojkovačke bitke
Danas je godišnjica slavne Mojkovačke bitke u Prvom svjetskom ratu, koja je jedinstvena u istoriji ratovanja po blistavoj i zadivljujućoj pobjedi.
Bitka je vođena od 06.01. do 08.01. 1916. godine u okolini Mojkovca i u njoj je Sandžačka vojska kraljevine Crne Gore uspješno zaustavila austrougarsku ofanzivu, čime je omogućeno povlačenje vojske kraljevine Srbije preko djelova Crne Gore ka Jadranskom moru, a samim tim i njena kasnija evakuacija na Krf.
Vojskom kraljevine Crne Gore je komandovao serdar Janko Vukotić. To je ujedno bila i poslednja vojna operacija vojske Kraljevine Crne Gore, koja 1918. godine ulazi u sastav Kraljevine SHS.
Mojkovačka bitka je zapravo samo završna faza jedne veće vojne operacije poznate pod nazivom „Mojkovačka operacija“, a odnosi se na dejstvo crnogorske sandžačke vojske jačine od oko 30.000 vojnika, koja je branila front od Bokokotorskog zaliva pa sve do Zlatibora i Užica od oktobra 1915. do januara 1916. godine.
U početku nije bilo većih okršaja, ali kada je austrougarska vojska primijetila da srbijanska vojska ima namjeru da se povlači preko teritorije kraljevine Crne Gore, shvatila je da bi presjecanjem tog povlačenja stekla veliku prednost.
Tada austrougarska vojska sva raspoloživa sredstva baca u tom pravcu. Glavni dio austrougarske vojske (20.000 vojnika sa oko 70 topova) nalazio se na liniji Rožaje, Sjenica, Bijelo Polje. Drugi dio napadao je iz pravca Pljevalja prema Priboju i dalje prema Mojkovcu i Bijelom Polju. U Boki su bile skoncentrisane jake trupe sa preko 200 topova usmjerenih ka Lovćenu.
Stanje u crnogorskoj vojsci bilo je jako teško. Vojnicu su bili slabo obučeni, posebno za zimske uslove. Nosili su ono što su od kuće ponijeli. Na nekoliko dana su dobijali po pola kilograma hleba. Crnogorski vojnici su nosili puške kalibra 7,62 milimetara, tzv. „Moskovke“ od kojih većina nije imala bajonete. Svaki od osam bataljona imao jedan mitraljez tipa „Maksim“, a inače ih je cijela Sandžačka divizija imala 39 ukupno. Municije je takođe bilo nedovoljno, od oko 200 do 400 metaka na jednu pušku. Vojska je imala i izvestan broj topova, 80 granata manjeg kalibra i 35 većeg. Ukupan broj vojnika je bio oko 6.500. Glavnokomandujući je bio serdar Janko Vukotić.
Do glavnog okršaja došlo je u okolini Mojkovca. Na Badnji dan 6. januara general Rajner izdaje naredbu za napad, misleći da će naići na nespremnu crnogorsku vojsku, međutim ispostavilo se da je serdar Janko Vukotić bio dobro pripremljen. Na udaru 6. austrougarskog kraljevskog puka, na Razvršju i Bojnoj njivi našao se Donjomorački bataljon Kolašinske brigade.
Uz juriše i protivjuriše položaji su naizmjenično prelazili sa jedne na drugu stranu, ali je Donjomorački bataljon uspio da zadrži položaj do 2 sata u podne. Nakon toga, pod snažnim udarom topova i jurišima, austrougarska vojska uspjeva da pridobije Bojnu njivu, ali ostali djelovi Kolašinske brigade, posebno oni sa Razvršja koje je bilo strategijska tačka za prodor ka Mojkovcu, su čvrsto zadržali neprijatelja. Napad na razvršje direktno je vodio general Rajner. Borbe su bile sa puno gubitaka na obje strane, a pored Bojne njive Austrougari uspijevaju da zauzmi još jedan položaj – Uloševinu.
Osvajanjem Bojne njive i Uloševine Austrougari su ugrozili ključnu odbranu „Mojkovačkih vrata“. Po procjeni serdara Vukotića, sledeći dan bio je ključan, zato on napušta štab u Kolašinu i odlazi direktno na položaje kod Mojkovca, gdje se susreće sa brigadirom Petrom Martinovićem i članovima divizijskog štaba.
Tu je donijeta odluka da se izvrši kontranapad na predane položaje. Prema planu, u zoru, na Božić 7. januara, Uskočki bataljon, pod okriljem noći i jutarnje magle, premješta se iz sela Rakite u Gilonoge, zapadne položaje odakle polazi u gustu šumu gdje se sreće sa Austrougarima koji su takođe krenuli u napad. U snijegom zavejanim gorama počinje borba, uz grmljavinu topova i zvukove bajoneta. Sa njihove desne strane nalazi se Kolašinski bataljon, i kad se borba rasplamsala, našli su se jedni pored drugih. Uskočki bataljon je hrabro izdržao napade, omogućavajući Kolašinskoj brigadi napad na Bojnu njivu. Pet bataljona i dve čete izviđača Kolašinske brigade i Prvi i Treći regrutski bataljon iz Drobnjačko-uskočke brigade kreću u siloviti napad. U borbu se kasnije uključuje i glavnina Drobnjačkog bataljona. Juriš i protivjuriš se ređaju skoro bez prestanka.
Glavni napad prema Bojnoj njivi izvodi Rovački bataljon (komandant Milinko Vlahović), koji uspijeva poslije toliko juriša i napada, da u snažnom protivjurišu zauzme kosinu koja se sa Razvršja spušta ka Bojnoj njivi. Međutim, oko 3 sata poslije podne, Austrougari uvode svoje zadnje rezerve i tako pred nadmoćnijim neprijateljem, Rovčani su bili primorani da se povuku malo unazad. Ostali položaji Kolašinske brigade su zadržani. Desno od Rovačkog bataljona borili su se Prvi i Treći regrutski bataljoni, sastavljeni od mladića od 18-21 godine. Kako su svi bili mladi, jaki i poprilično uvježbani od obučenih oficira, njima su davani specijalni zadaci, pa im je i povjereno da povrate Bojnu njivu koja je bila dobro branjena sa 3 reda bodljikave žice i mitraljezima u rovovima.
Prvi juriš nije uspio. Oni se vraćaju da predahnu, ali ne zadugo. Počinju i drugi siloviti juriš, ovog puta ne mareći za kišu metaka koje su Austrougari slali na njih. Ne brinući za žice i granate koje su bjesomučno padale. I taj drugi juriš nije donio rezultata, tako da je Bojna njiva ostala u rukama Austrougara.
Serdar Janko Vukotić, kad je uvideo da Prvi i Treći regrutski bataljoni ne mogu osvojiti Bojinu njivu, naređuje da se jedina rezerva, Drobnjački bataljon, uvede u borbu i po „svaku cijenu“ zauzme Bojna njiva. Bataljon je u 11:30 otpočeo napad i uspio da zauzme prvi red rovova, ali ne i drugi, pa su se vratili na polazne položaje. Poslije kratkog predaha i pripreme, sve tri čete poravnavaju se u jednu liniju, i poslije kratke paljbe svi zajedno kreću u siloviti juriš.
Neprijatelj, iznenađen, nije se mogao odupreti brzom prodoru Drobnjaka koji su ulijetali u rovove i borbom izbliza, na nož i bajonet, zauzimali jedan po jedan. Komandant Drobnjačkog bataljona, Nikola Ružić, koji je bio sa rezervom, čim je vidio da se njegovi Drobnjaci bore prsa u prsa, ostavlja komandu prvom oficiru i hita u prve borbene redove, gdje je i ranjen. Pod silinom juriša, neprijatelj napušta Bojnu njivu u panici, čime je operacija uspješno bila završena, osvojena je Bojna njiva. Nakon osvajanja Bojne njive i Gole kose koja se od Razvršja spušta ka Bojnoj njivi, koju su zauzeli Rovčani, nastupilo je zatišje koje je potrajalo sve do 3 sata poslije podne.
Nakon zatišja, general Rajner koji se ne miri sa gubitkom Bojne njive, uvodi svoje zadnje snage iz rezerve, 205 brigadu, i poslije snažne topovske paljbe kreće u napad na položaje Drobnjaka i Rovčana, ali je prvi napad bio žestoko odbijen, što je umalo pokolebalo austrougarske vojnike. Videvši da bi možda to dovelo i do sloma njegovih snaga, general Rajner sa isukanim mačem, staje na čelo svoje poslednje rezerve i predvodi napad. Ali nije uspio da zauzme Bojnu njivu. Borbe su trajale sve do mraka, ali su svi ostali na svojim položajima. Borbe oko Mojkovca su vođene još nekoliko dana, ali ne onom jačinom kao što su bile 6. i 7. januara.
Najveći značaj ove bitke ogleda se u tome što je austrougarska vojska spriječena da presječe povlačenje srbijanske vojske preko albanskih planina, i dalje na Krfu. Nažalost, ubrzo je došlo da rozoružavanja crnogorske vojske, čiju je odluku donijela crnogorska vlada. Zbog odsustva kralja, vlada je naredila Janku Vukotiću, da se vojska razoruža, napusti bojne položaje i vrati kućama, a municija i oružje da se ostave u kasarnama i magacinima.
Oporavljena i naoružana, srpska vojska u septembru 1918. godine probija Solunski front i kreće u oslobođenje Srbije i Crne Gore. Zbog ovoga se često kaže „Da nije bilo krvavog Božića na Mojkovcu ne bi bilo ni Vaskrsa na Kajmakčalanu“.
Ko Srbin nije da iskoraci …i NIJEDAN JUNAK a ni vojnik a skoro svi na Mojkovcu bili junaci ISKORACIO NIJE. Ginuli za Obilica za Lazara za Krst i Slobodu…gladni promrzli …zastarelog oruzja…s malo municije…
Junaci Mojkovačke bitke su dali najdragocenije što su imali, život za bližnje svoje i to na Badnji dan i Božić! Duše su im pravo u Raj uznesene! To je sve što treba reći o ovom slavnom događaju iz naše istorije.
Sada se Junaci prevrću u Grob zbog Sekte koja raspiruje mržnju protiv Ideala za koje su se borili izginuli Borci. Slava im
Jedan je serdar Janko Vukotic.
Slava njemu i njegovim junacima.
Zbog njih danas možemo srpstvu gledati u oči.
Zbog njih se danas ne stidimo ni Lazara, ni Stefana, ni Karadjordja, ni Milosa, ni Principa, ni Misica, ni Stepe, ni Njegosa, ni Vuka…..
Zbog njih i danas postoji Crna Gora i mi govorimo SRPSKIM jezikom.
Vječno im hvala.
PRECI OVOG TOPLICE 4… SIGURNO NISU GINULI ZA SEPSTVO…MOJ DJED JE SOLUNSKI DOBROVOLJAC KOJI JE BIO U AUSTRO -UGARSKOJ VOJSCI KAD JE IZBIO RAT I POSLAT JE NA RUSKI FRONT ODAKLE SE DOBROVOLJNO PREDAO I DOSPIO NA SOLUNSKI FRONT GDJE SE BORIO I NJEGOV BRAT-MOMAK KOJI JE TAMO I POGINUO…SVI SRBI SU BILI JEDINSTVENI,MI SMO PORIJEKLOM IZ HERCEGOVINE,A ROD ZIVI NA MAJEVICI U BOSNI.PUNO NASIH PREDAKA-RODJAKA SE ISTO BORILO U PRVOM SVJ.RATU …SLAVA MOJKOVACKIM JUNACIMA KOJI SU SE BORILI I GINULI ZA SRPSTVO.TO JE BILA OGROMNA ZRTVA KOJA SE NE SMIJE NIKAD UMANJIVATI.OVO OD UNUKE SOLUNSKOG DOBROVOLJCA KOJI POCIVA NA SRPSKOM GROBLJU U BIJELJINI.
Obratimo paznju na dva detalja. Serdar Janko Vukotic je poveo junake za njim. Takodje je njegova cerka zajedno ucestvovala u boju sa njim. Komandant drobnjackog bataljona Nikola Ruzic takodje krece u boj i biva ranjen. Budimo posteni: moze li neko da zamisli da Milo Djukanovic ide sa svojim sinom u rat i krece u boj zajedno sa svojom vojskom? Vremena su se promenila… Slava herojima iz prvog svetskog rata.
Serdar Janko Vukotic je ziveo u Beogradu posle rata i eno mu spomenika na groblju. Neka mu je vecna slava i hvala!
Srbi iz Crne Gore su ginuli na Mojkovcu. Srbi iz Srbije su ginuli na Kajmakčalanu. Ginuli su za istu stvar, za isti narod, za slobodu, koju vi nećete imati, dok ne naučite da te događaje i žrtve cijenite. Već ste pali u ropstvo i svakome se dodvoravate. Tupoglavci i uhljebi stidite se svoga neznanja i karaktera.
+++ Slava junacima sa Mojkovca, slavom ovjenčanim i vječni im spomen +++
Gospode spasi i pomiluj jadnike koji i jutros jad i poganstvo bljuju, i ne kuni ih no blagoslovi i prizovi u kolo radosti.
Živjelo Srpstvo!!!
Čast i poštovanje za serdar Janka Vukotica i njegove junake što osvjetlase jedini obraz srpstvu na Mojkovcu, i njegovoj kćerki Vasiliji koja mu je kurir bila.
Da ne bi njih SRPSTVO bi u dramu danas živjelo
Da su znali pod kakvom smo okupacijom danas i kakvo nam je stanje u drzavi, kako se stidimo svoga porijekla, svoje istorije, kako falsifikujemo, rasprodajemo imovinu, siguran sam da ne bi ni bilo bitke!
Neka vam je vječna slava i hvala!!!
Znaju li svi koji bloguju, koji je danas dan!?
Moraju li danas da padaju uvrede na Srbe?
Điko, na njihove uvrede se ne treba obazirati, samo poganluk i znaju da čine. Neka je rode tebi i tvojima nazdravlje Badnji dan!
Najveći Crnogorski junak svih vremena je Janko Vukotić.Izdat od svojeg kralja,države i dijela vojske sa Srbima iz Crne Gore porazio je tada najmoćniju vojsku i omogućio braći povlačenje.Najbolji dokaz da u Crnoj Gori žive Srbi Spartanske krvi i da im je čast i sveta dužnost bila da ginu za Kraljevinu Srbiju i Srpskog kralja.Mojkovačka bitka je dokaz i pečat Srpske Crne Gore.
Austrougarska imala najjacu vojsku? Slabo se u istoriju razumijes.
A kojem je to boju AU pobedila…. Tepali je mi (onda kmečali pa im Bugari i Švabe pomogli)… Rumuni…. pa opet kmečali pa Švabe pomagali…. Čak i Italijani, Rusi… pogotovo.
Majke ti Šerbo… pošto si sigurno, stručnjak… Koja je to bitka? Da nije bilo „Balkanskih ratova“ i napada Tuta-Bugara i Švaba… mi bi tu „silu i bjes“ sami sredili…
Toplica 4ever , odROMIZUJse BREEEE
Nikola izdade li onaj stan na Koniku?
,,Milenkovicu,, zasto se sada potpisujes sa Toplica 4ever, zasto nemas hrabristi ili ti je Gojko zabranio
Odcrnogorizuj se bre!
ONI SU PALI JER SRBI NIKAD NIJESU DOBILI NI JEDNU BITKU!
moj kovani novac srpski kovaninovac kralja urosa iz brskova a vi iz m klana dolazi strasni sud cuvajte se
To moze da govori samo mrznja iz vas. Srbi su dobili mnogo bitaka, ali vi to mozda i ne znate. Ako zaista ne znate, onda nije lepo na ovaj sveti dan da vredjate.
Mitar Martinović Ratne Godine 1912- 1916 Službeni list SRJ 1996 na strani 143 :“Ja se neću upuštati u dalju ocjenu uloge koju je sandžački crnogorski odred izvršio u pogledu zaštite odstupanja srpske vojske,samo ću navesti ocjenu koju je o tim operacijama vođenim u Sandžaku od strane crnogorskog Sandžačkog odreda pod komandom divizijara serdara Janka Vukotića, dao šef Štaba zajedničke njemačko-austrijske Vrhovne komande general Falkhajm koji je, u svojim memoarima o Prvom svjetskom ratu napisao ovo „da su austrijske trupe lako potiskivale pred sobom mala raštrkana odjeljenja crnogorske vojske po Sandžaku i da Crnogorci nijesu zasvjedočili svoje ratničko ime iz njihove prošlosti“.
Toliko od Mitra Martinovića, trećeg čoveka Crnogorske vojske.
Dali je tada austrougraska vojska sprijecena da presjece povlacenje srpske vojske ili nije?
Nije. Srbi su već bili u Skadru.
@Toplica 4ever,Franc Konrad von Hötzendorf austro-ugarski general i načelnik Generalštaba austro-ugarske vojske je rekao: “Borili smo se protiv junaka iz bajke…”.Toliko o tebi i tebi „znalče“.
PS.inače „Službeni list“ SFRJ je vrlo relevantan,apsolutno nepristrastan,nefaslifikatorski istorjski izvor,kao onaj vijenac u Kosturnici na Zeltinliku na čijoj lenti piše „Palim Jugoslovenskim borcima“,zar ne?.
Da nije ovaj blagi dan rekao bih ti da odjebeš,ali pošto jeste reći ću ti:nazdravlje ti Badnji dan!Uzdravlje!
Konačno, kada se čita o Mojkovačkoj bitki, mislio bi čovek da su tu desetine hiljada izginule. Nepristojno je preterivanje u tome. Koliko je stvarno izginulo Crnogoraca tada, sasvim tačno se ne zna. Negde sam naišao na podatak da se taj broj kreće oko 390 ljudi. U izvještaju komandanta Prve sandžačke divizije, o borbi na Badnji dan 1916. brigadira Petra Martinovića stoji: “Kolašinska brigada je imala 55 poginulih i 101 ranjenog borca, a samo Donjomorački bataljon 19 poginulih i 50 ranjenih”… Prema podacima iz Vojno-istorijskog instituta u Beogradu, samo u borbama 6. i 7. januara brojno stanje ovih bataljona svedeno je na po 150 vojnika od 716 koliko je, po regrutskim popisima, imao svaki bataljon u početku rata. A, Božo Baucal navodi da je “Treći regrutski bataljon, nekada elitna jedinica, ostao sa 110 boraca, ili manje… Moja četa svedena je na 47 boraca od nekadašnjih 186…” Prema drugim izvorima austougarski gubici na Mojkovcu su bili oko 700 ljudi izbačenih iz stroja, od čega 224 poginula, a crnogorski 204 poginula. Ne može ta žrtva da se meri sa sa onima gde se broj mrtvih piše sa pet i šest cifara. Negde bar pedeset puta više nego na Mojkovcu. Samo je „Gvozdeni puk“ pet puta potpuno promenio borbeni sastav, i samo se, da se ispuni ćef saveznika, „Na Legetu Timok ulio u Savu“, sa 6,500 poginulih vojnika Timočke divizije prvog poziva.
Još jedan mit, još jedno prikrivanje sramote.
Potpuno se zabašuruje da su istovremeno sa pritiskom na Mojkovački sektor, gde je konačni rezultat bio nerešen, Austrijanci napali i sa druge strane, iz Boke Kotorske, Lovćen i Cetinje. Zapravo, može se reći da su Austrijanci ostvarili cilj, jer su tim „nerešenim rezultatom“ one nešto bolje Crnogorske trupe prikovale za Taru. Ali, bitnija je propast „loše branjenog“ Lovćenskog fronta. Glavni napad austrougarske vojske nije bio ka Mojkovcu, već je usmeren na Lovćen, branjenog čudno malobrojnim snagama, pod komandom „neiskusnog“ princa Petra Petrovića. 8. januara otvorena je artiljerijska vatra na lovćenske položaje i do 11. januara austrougarska vojska je ovladala svim strateškim tačkama u masivu Lovćena, da bi 13. januara ušla u nebranjeno Cetinje i do 15. ovladala potpuno gradom i okolinom.“. Svaka čast šaci hrabrih vojnika Lovćenskog odreda. Ali, valja reći da je crnogorska vojska brojala 50.000 vojnika. Ako se oko Tare borio 6.500 ljudi, a Lovćen branilo 8.000 hiljada, kud se dede „ostatak“ od 35.000 „junačina“? Za Srbijancima nisu pošli, branili svoju zemlju nisu. Razbežalo se sve to kao poslednja fukara, babama pod suknje. Dakle 2/3 Crnogoraca su bili kukavni dezerteri.
Veličina junaka sa Mojkovca nije u tome što su štitili odstupnicu Srbijancima, već što su kako-tako držali svoje položaje iako su saznali da su svi drugi crnogorski položaji sramno napušteni, a kralj Nikola brže-bolje kapitulirao.
pravi si potomak darvina
Nemoj da vrijedjas darvina ima tu i talijanske krvi a darvin je samo napisao za njih jedan dio.
Slava im!
Slava im!
Njihova zrtva je za postovanje, divljenje i nezaborav. Slava im i vjecna hvala.
… I kad blogujemo, da odmjerimo!
Da se prisjetimo sebe boljih! Njih i hiljade drugih da se podsjetimo!
Kako su najboljima rijeci visak.
Djelima se oni u vjecnost zapisali : mojkovacki vitezovi, zavetnici svekolikog srpstva!
Na boljem su mjestu bili. U najboljem drustvu. I onda, na Bojnoj njivi i Goloj kosi. I danas, s andjelima.
Slava im! I vjecna im hvala!