Hag dostavio podatke o učešću crnogorskih državljana u ratu u BiH

Pred Specijalnim državnim tužilaštvom trenutno se sprovodi izviđaj u 12 predmeta ratnih zločina, dok je u fazi istrage jedan predmet. To su podaci koji se navode u danas usvojenoj Platformi za učešće crnogorske delegacije na XIII  sastanku Odbora za stabilizaciju i pridruživanje, koji će biti održan u Podgorici, 21. februara. 2024. godine. Navodi se i da je intezivirana saradnja sa Međunarodnim rezidualnim mehanizmom za krivične sudove u Hagu, što je rezultiralo dostavljanjem materijala tužilaštvu od Međunarodnog rezidualnog mehanizma a koji upućuje na učešće crnogorskih državljana u ratnim dešavanjima na području Bosne i Hercegovine.

U Specijalnom državnom tužilaštvu godišnjim rasporedom tri tužioca su određena za postupanje u predmetima ratnih zločina, a u izvještajnom periodu od 25. januara 2023. godine do 1. februara ove godinem, pred ovim Tužilaštvom formirano je 14 predmeta u vezi sa ratnim zločinima.

Pred Višim sudom u Podgorici je, po optužnici Specijalnog državnog tužilaštva od 22. 10. 2021. jedan postupak u toku protiv jednog lica. Optužnica je podignuta zbog krivičnog djela ratni zločin protiv civilnog stanovništva iz člana 142 stav 1 Krivičnog zakona SRJ (ubistvo dva civila i silovanje jedne ženske osobe, bošnjačke nacionalnosti), protiv crnogorskog državljanina zbog krivičnog djela učinjenog na teritoriji Bosne i Hercegovine.

Optužnica je potvrđena i postupak je u fazi glavnog pretresa.

Takođe, pred Višim sudom u Podgorici u toku je krivični postupak protiv okrivljenog P. (Ć.) S. zbog krivičnog djela ratni zločin protiv civilnog stanovništva iz čl.142 st. 1 KZ SRJ. Naredni pretres je zakazan za 29. februar 2024. godine.

Početkom februara 2023. arhiviran je jedan predmet jer je nakon sprovedenog izviđaja utvrđeno da ne postoji osnovana sumnja da je izvršeno bilo koje krivično djelo iz nadležnosti ovog Tužilaštva ili neko drugo krivično djelo za koje se goni po službenoj dužnosti.

U izvještajnom periodu, u oblasti ratnih zločina, primljeno je 10 zamolnica (pet od Bosne i Hercegovina, tri od Republike Srbije, jedna od privremeno okupirane južne srpske pokrajine, tzv. Kosova i jedna od Republike Hrvatske) i po istima su formirani predmeti.

Kako se navodi u Platformi, u odnosu na sedam zamolnica je postupljeno i dostavljeni su odgovori državama koje su dostavile zamolnice – države molilje, jedan je dostavljen Višem sudu u Podgorici na nadležnost i dalje postupanje, a u dva predmeta se nalaze u fazi izviđaja.

Poslate su četiri zamolnice (dvije Republici Srbiji, jedna Bosni i Hercegovini i jedna Republici Hrvatskoj), a na dvije zamolnice je dostavljen odgovor od strane zamoljenih država.

U skladu s preporukama Tužilaštva Mehanizma o potrebnim zakonodavnim izmjenama koje bi omogućile korištenje dokaza Međunarodnog krivičnog suda za bivšu Jugoslaviju i Mehanizma u postupcima vođenim u Crnoj Gori, te kako bi se olakšalo efikasno procesuiranje predmeta ratnih zločina, kao i u odnosu na odredbe koje se tiču prava žrtava, pripremljene su izmjene Zakonika o krivičnom postupku koje su sada spremne za razmatranje i usvajanje u Skupštini.

Navodi se da je intezivirana saradnja sa Specijalnim policijskim odjeljenjem u pogledu istraživanja u predmetima ratnih zločina, na način što je formiran poseban istražni tim za ratne zločine, koji čine specijalna tužiteljka Tanja Čolan Deretić, pravni savjetnik iz Specijalnog državnog tužilaštva i tri istražitelja – pripadnika Specijalnog policijskog odjeljenja.

Specijalno državno tužilaštvo postiglo je značajan napredak u proaktivnoj istrazi i procesuiranju ratnih zločina u skladu s međunarodnim humanitarnim pravom. U vezi sa predmetom formiranim povodom istražnih spisa Tužilaštva Međunarodnog rezidualnog mehanizma za krivične sudove, predstavnik Specijalnog državnog tužlaštva održao je 19. septembra 2023. sastanak sa predstavnicima Mehanizma.

Navodi se i da je intezivirana saradnja sa Međunarodnim rezidualnim mehanizmom za krivične sudove u Hagu, što je rezultiralo razmjenom informacija, odnosno dostavljanjem materijala ovom Tužilaštvu od strane Tužilaštva Međunarodnog rezidualnog mehanizma za krivične sudove, koji materijal upućuje na učešće crnogorskih državljana u ratnim dešavanjima na području Bosne i Hercegovine, na osnovu kojih je, u novembru 2023. formiran novi predmet, a već u decembru iste godine, uz saradnju sa nadležnim organima Bosne i Hercegovine i Specijalnim policijskim odjeljenjem, donesena je naredba o sprovođenju istrage i osumnjičenom je određen pritvor.

Kako navode, istraga je u toku.

U skladu sa Strategijom za istraživanje ratnih zločina iz 2015. Specijalno državno tužilaštvo Vrhovnom državnom tužilaštvu dostavlja izvještaj o implementaciji Strategije za period od dva mjeseca o svim preduzetim radnjama u predmetima ratnih zločina.