Ima li Crna Gora svoju „farmaceutsku mafiju“ (3): Ljekovi višestruko skuplji nego u Srbiji

Posledica monopolističkog položaja veledrogerija „Glosarija“ jeste da građani Crne Gore plaćaju najskuplje ljekove u regionu.

Prema našim saznanjima, „Glosarij“ i „Farmegra“ kontrolišu čak 80 odsto tržišta ljekova u Crnoj Gori.

Osnivač „Glosarija“ je Branislav Brano Martinović, kum glavnog specijalnog tužioca Milivoja Katnića.

Prenosimo uporedni spisak cijene određenih ljekova u Crnoj Gori i Srbiji, odnosno regionu:

Tritace 2,5mg – 1,75 evra Crna Gora – 1 evro Srbija;

Tritace 2,5+12,5mg – 1,89 evra Crna Gora – 1,37 evra Srbija;

Tritace 5mg – 2,91 evra Crna Gora – 1,68 evra Srbija;

CO-Diovan – 80mg/12,5mg – 20,17 evra Crna Gora –  9 evra region;

Valcacor 80mg – 9,46 evra Crna Gora – 1,94 evra Srbija;

Valcacor 160mg – 13,63 evra Crna Gora – 2,7 evra Srbija;

Betaserc 24mg – 6,7 evra Crna Gora – 2,1 evra Srbija;

Plavix 75mg – 12,13 evra Crna Gora – 4,65 evra Srbija;

Tanakam 40mg – 15,47 evra Crna Gora – 3,8 evra Srbija;

Eloryqa 10mg – 10,79 evra Crna Gora – 2 evra Srbija;

Monopril 10mg – 3,03 evra Crna Gora – 2,75 evra Srbija;

Monopril 20 mg – 3,66 evra Crna Gora – 3,28 evra Srbija;

Serohal 20mg – 3,66 evra Crna Gora – 2,65 evra Srbija;

Lercanil 8,39 evra Crna Gora – 6,8 evra Srbija;

Prehanil 5mg – 4,92 evra Crna Gora – 4,3 evra Srbija;

Prehanil 5mg/12mg – 6,66 evra Crna Gora – 4,3 evra Srbija;

Prehanil 10mg/2,5mg – 10,92 evra Crna Gora – 9,1 evra Srbija;

Prodaxa 150mg – 97,35 evra Crna Gora – 38,5 evra Srbija;

Prodaxa 75mg – 48,95 evra Crna Gora – 37,2 evra Srbija;

Codioval 18-19 evra Crna Gora – 9 evra region;

Antiepileptici 50 evra Crna Gora 18 evra region.

Ovi podaci ukazuju da su ljekovi u Crnoj Gori višestruko skuplji u odnosu na zemlje regiona, a jedan od uzroka treba tražiti u monopolističkom položaju glavnih veledrogerija.

Tako crnogorski poreski obveznici plaćaju za samo dvije vrste lijeka, koji se nabavljaju u inostranstvu, oko 840000 evra više neko što za njih potroše Srbija, Hrvatska ili Republika Srpska.

Radi se imatinib kapsulama – citostatiku, tj. lijeku protiv kancera za koji poreski obveznici godišnje izdvoje oko 661,34 hiljade evra i antibiotiku cefiksim za koji se potroši 331,5 hiljada evra.

Prvi lijek je proizvod švajcarske kompanije Novartis, a drugi mekedonskog Alkaloida. Isporučilac i glavni dobavljač oba lijeka godinama upravo je kompanija „Glosarij“.

Indikativno je da na godišnjem tenderu Montefarma za ova dva lijeka ne postoji konkurencija proizvoda drugih kompanija i iz drugih država, jer se na registraciju tri generički ista lijeka od drugih proizvođača, kao što su, na primjer, Pliva, Krka, Actavis itd. kod Agencije za ljekove i medicinska sredstva čeka već godinama.

Žrtve monopolističkog položaja „Glosarija“ su socijalno najugroženije kategorije stanovništva, prije svega penzioneri i oni sa zdravstvenim problemima.

„Glosarij“ je pokrio veleprodaju, a preko svojih kćerki firmi poklopio je i maloprodaju, pa kontroliše najveći dio apoteka.

Time ta kompanija stiče ogroman profit, a da se ne radi o malim ciframa govori podatak da je tržište ljekova u Crnoj Gori vrijedno oko 75 miliona evra.

Reforme Vlade Crne Gore, kada je u pitanju trgovina medikamentima, očigledno nijesu dale rezultate, jer Agencija za ljekove, koja je regulator na to tržištu, ništa nije uradila na planu regulacije cijene ljekova na način da utvrdi šta je razumni profit veledrogerija i maloprodaje i da limitira cijene kako se to, recimo, radi u Srbiji.

Umjesto toga, građani Crne Gore zbog ovog monopola plaćaju višestruko skuplje ljekove od ostalih u regionu.

Sve se to može riješiti na način da Agencija za ljekove jasno odredi cijenu ljekova, ali za taj potez, očigledno, ne postoji politička volja.

Kako je portalu IN4S saopšteno iz Fonda za zdravstveno osiguranje Crne Gore, u budžetu za tekuću godinu za ljekove i ostala medicinska sredstva opredijeljeno je 72,5 miliona evra.

Prema riječima portparola Fonda Amera Ramusović, projektovana sredstva za 2019. godinu odnose se na obezbjeđivanje ljekova na recept građanima preko državnih i privatnih apoteka sa kojima Fond ima zaključen ugovor, kao i medikamente za potrebe javnih zdravstvenih ustanova, na osnovu važeće Liste ljekova, te medicinskih sredstava u terapiji i dijagnostici u zdravstvenim ustanovama.

–Savremena medicina je skupa, skupa je dijagnostika, skupi su ljekovi i svakim danom se sve više otvaraju mogućnosti za novim i  skupljim metodama liječenja, što rezultira rastom ovih troškova, kazao je Ramusović.

Potrošnja ljekova i dijela medicinskih sredstava u 2018. godini, koji su nabavljeni preko Montefarma i izdati na recept preko privatnih apoteka iznosi 64,1 miliona evra i veća je za 8,4 miliona evra ili za 15 odsto u odnosu na 2017. godinu.

– Jedan od glavnih razloga povećane potrošnje je veća dostupnost ljekova i bolja snabdjevenost tržišta, prije svega zbog donošenja nove Liste ljekova, koja je u primjeni od marta 2018. godine, a kojom su uvedeni novi ljekovi i posebno skupi ljekovi za savremene terapije u liječenju osiguranih lica Fonda. Takođe, uključivanjem privatnih apoteka u mrežu zdravstvenih ustanova obezbjeđena je bolja snabdjevenost ljekovima, sa izuzetkom sporadičnih slučajeva iz objektivnih razloga (npr. ako proizvođač obustavi proizvodnju), ali je istovremeno došlo do porasta troškova ljekova izdatih na recept. Nova lista ljekova, koja je revidirana dva puta tokom 2018. godine, proširena je novim medikamentima, naveo je Ramusović.

Po njegovim riječima, pet glavnih dobavljača lijekova i medicinskih sredstava, prema podacima dobijenim iz Montefarma, su: Hemomont – Hemofarm, Farmegra – Podgorica, Glosarij – Podgorica, Farmont – Podgorica, Medica – Podgorica.

Glavni dobavljači opreme, koja je nabavljena u 2017. i 2018. godini u aranžmanu Vlade Crne Gore, u vrijednosti oko 11 miliona evra za potrebe Instituta za javno zdravlje, Klinički centar Crne Gore, Zavod za transfuziju krvi i druge javne zdravstvene ustanova su: „Urion“ Podgorica, „Glosarij“ Podgorica, „Osmi red“ Podgorica, „Farmalab“ Podgorica, Farmont MP d.o.o. Danilovgrad, PDG d.o.o. Podgorica, „Neomedika Montenegro“ Podgorica, DiaHem-Gramim d.o.o. Beograd (nabavka centrifuga za potrebe Zavoda za transfuziju krvi Crne Gore), Inel Medika Podgorica.

Prema izvještaju Agencije za ljekove i medicinska sredstva, crnogorski građani su 2017. godine popili medikamenata u vrijednosti od oko 77 miliona evra, pri čemu su oko 55,7 miliona evra koštali ljekovi nabavljeni preko tendera.

U odnosu na 2016. godinu potrošnja je porasla 8,55, a u odnosu na 2013. čak 23,61 odsto.

Prosječan porast potrošnje u Crnoj Gori je 6,9 odsto, što je znatno uvećanje od evropskog prosjeka koji iznosi 3,8 odsto prosječnog rasta godišnje, navodi se u izvještaju CALIMS-a.

Takođe, i potrošnja po glavi stanovnika u proteklih pet godina ima trend rasta. Tako je potrošnja ljekova po glavi stanovnika u 2017. godini bila 124 evra, u odnosu na 2013. godinu kada je bila oko 94 evra.

Najveći udio u ukupnoj potrošnji imaju ljekovi iz C grupe, koji djeluju na kardiovaskularni sistem (34,58 odsto), zatim iz B grupe, medikamenti za liječenje bolesti krvi i krvotvornih organa (25,19 posto), kao i ljekovi iz A grupe, koji djeluju na bolesti digestivnog sistema i metabolizma (10,66 odsto).

Pročitajte još:

Ima li Crna Gora svoju „farmaceutsku mafiju“ (1): „Glosarij“ monopolista na tržištu vrijednom 75 miliona evra?