Ima li kraja ruganju sudu, Ustavu i zakonima?

Piše: Predrag Savić, član pravnog savjeta IN4S

Članovi Sudskog savjeta moraju biti lica visokih moralnih i profesionalnih kvaliteta.

Tako bi, barem, po slovu zakona trebalo da bude. Šta se zbi sa tim zakonom propisanim – visokim moralom i profesionalnim kvalitetom kada po osmi put izabraše Branka Vučkovića za predsednika Osnovnog suda u Kotoru. I protivno: zakonu, smernicama Evropske komisije, odluci Upravnog suda…? Dr Valtazar Bogišić je poručio:

“Zakon je za svakoga zakon.“

Ovu čuvenu izreku danas treba dopuniti sa rečima „osim ako nisi član Sudskog savjeta u Crnoj Gori“.

Očigledno je da se udruženje sa Vesnom Simonović Zvicer na čelu ne boji ni Boga, ni naroda, niti ferma za zakone i mišljenja GREKA (Grupa država protiv korupcije) najmerodavnijeg tela pri Savetu Evrope, niti za moguće nove krivične prijave zbog krivičnog dela neizvršenja sudske odluke iz člana 395. Krivičnog zakonika Crne Gore. Može im se tako da se svima rugaju i sve gaze dok im je nadležnih tužilaštava koja se prave gluva i slepa i odbacuju krivične prijave protiv Zvicerkinog udruženja. Da do poslednjeg daha brane funkcije i položaje koje gube po sili Ustava i zakona.

Znam da su odbačene krivične prijave koje su podnele nevladine organizacije HRA i MANS zbog izbora kandidata za sudije na kome su falsifikovane ocjene sa intervjua.

Početkom novembra je povodom negativnog nalaza Državne revizorske institucije (DRI) o poslovanju potrošačke jedinice Sudstvo za 2019. godinu, NVO Centar za građansko obrazovanje podnio krivičnu prijavu zbog sumnje na zloupotrebu službenog položaja protiv svih članova Sudskog savjeta i predsjednika skoro svih sudova u Crnoj Gori.

Povod za novu krivičnu prijavu trebao bi bude Vukčovićev osmi izbor. Vučković je istu funkciju prethodno vršio samo u sedam mandata, pa je 3. juna 2019. godine izabran za osmi mandat iako je Zakon o Sudskom savjetu i sudijama 2015. godine propisao da ista osoba više od dva puta ne može biti birana na funkciju predsjednika istog sud. Upravni sud, se drznuo i postupajući po tužbi sudije Predraga Krstonijevića koji je bio Vučkovićev protivkandidat na konkursu za izbor predsjednika suda, poništio odluku Sudskog savjeta o izboru Vučkovića zbog nedostatka obrazloženja, naglasivši pri tom zakonsku zabranu izbora iste osobe više od dva puta na funkciju predsjednika istog suda. Ta sudska odluka je ostala prazno slovo na papiru pa je Vukčević i po osmi put zaseo u predsjedničku fotelju.

U Krivičnom zakoniku u članu 395. opisano je biće i propisana sankcija za krivično delo neizvršenja sudske odluke i to na sledeći način:

„(1) Službeno ili odgovorno lice koje odbije da izvrši pravosnažnu i izvršnu sudsku odluku, kazniće se novčanom kaznom ili zatvorom do dvije godine.

(2) Ako lice iz stava 1 ovog člana izvrši pravosnažnu i izvršnu sudsku odluku, gonjenje se neće preduzeti, a ako je preduzeto, obustaviće se.“

Da li će neko podneti novu krivičnu prijavu ostaje nepoznanica? Evidentno je da je u crnogorskom pravosuđu stanje alarmantno. Sude mnoge sudije koje bi odavno trebale da kao penzioneri igraju domine ili šetaju unuke. Na čelu sudskih uprava su (prema podacima koje je obelodanila HRA): Zahit Camić, predsjednik Osnovnog suda u Rožajama po šesti put, Mihail Anđelić, predsjednik Osnovnog suda u Žabljaku po peti put na istoj funkciju, dok su Milica Jovović, predsjednica Osnovnog suda u Danilovgradu, Radule Piper, predsjednik Osnovnog suda u Bijelom Polju, Hilmija Sujković, predsjednik Osnovnog suda u Plavu, Goran Šćepanović, predsjednik Osnovnog suda u Baru po treći put. Tu je Vesna Medenica, predsjednica Vrhovnog suda koja se na ovoj poziciji nalazi u kontinuitetu od 2007. godine protivno ustavnoj odredbi koja zabranjuje više od dva mandata.

Javna je tajna da „sestrinska“ advokatska kancelarija, kao sastavni deo prve familije, vedri i oblači na svim sudskim nivoima. Gomila se i broj predstavki pred Evropskim sudom u Strazburu gde svakodnevno raste broj presuda protiv Crne Gore. Evropska konvencija u stavu jedan, čuvenog člana 6. propisuje „da svako, tokom odlučivanja o njegovim građanskim pravima i obavezama, ili o krivičnoj optužbi protiv njega, ima pravo na pravičnu i javnu raspravu u razumnom roku pred nezavisnim i nepristrasnim sudom, obrazovanim na osnovu zakona“. Da li se može govoriti o nepristrasnim i na zakonu zasnovanim sudovima dok je ovakvog udruženja oko Sudskog savjeta, toliko sudija „penzionera“ odanih Milovom režimu i sudske uprave sa „doživotnim“ predsjedinicma?

U takvoj situaciji mora se oglasiti i struka. I naučni radnici i sudije i tužioci i advokati moraju dići glas, ako žele ozbiljnu reformu pravosuđa, vladavinu prava i pravnu državu. Krajnje je vreme da zaštite i svoj i ugled i dostojanstvo svoje struke. Najlakše je držati glavu u pesku i čekati da nešto preduzmu predstavnici nove zakonodavne i nadam se posle 2. decembra i izvršne vlasti.

– Ako nešto zaista želite, skupite hrabrosti da sve u to uložite! – poručio je još sredinom prošlog veka veliki irski pesnik Brendan Frensis Behan.