Jovanka Orleanka

Na današnji dan, 21. februara 1431. godine počelo je suđenje Jovanki Orleanki, optuženoj kao lažni prorok, vještica i jeretik.

U današnjoj varošici Domremi la Pisel, u seoskom domaćinstvu Žaka Darka, rodila se djevojčica kojoj su nadjenuli ime Žaen. U to vrijeme Francuska je trpjela posledice dugogodišnjeg rata, kasnije nazvanog “Stogodišnji rat“. Kada je Jovanka navršila tri godine, engleski monarh Henri V se iskrcao u Normandiju, gdje je nanio težak poraz francuskoj vojsci u bici kod Azenkura na Somi.

Nakon ovog poraza i potonjeg pohoda neprijatelja, veliki dio francuske teritorije pao je pod vlast Engleza i njihovih saveznika. Francuski prijestolonaslednik, maloljetni Šarl VII, bio je u izbjeglištvu kada mu je umro otac, a on ustoličen za kralja Francuske. Međutim, politička situacija je bila vrlo nestabilna.

Mladi francuski kralj je bio praktično u nemogućem položaju, s obzirom na to da je držao samo mali dio geografski rasparčane teritorije, da nije imao ni vojsku ni posjede, niti je bio u mogućnosti da obezbijedi moćne saveznike, tako da se mogao osloniti samo na svoju popularnost. Tad, kada se činilo da je sve izgubljeno, dogodilo se nešto neobjašnjivo i radikalno što je promijenilo tok sudbine francuskog kraljevstva. Narod je u Jovanki, koja je od svoje 13 godine govorila da joj se Gospod obraća preko svetitelja, prepoznao vođu koji će francuskom kralju vratiti vlast nad posjedima. “Glas Gospodnji mi dva ili tri puta nedeljno govori da moram da pođem… i grad Orlean oslobodim opsade“, rekla je djevojčica. Riječ o tome stigla je i na dvor, a Šarl i njegovi savjetnici su odmah prepoznali priliku da se kraljev legitimitet učvrsti na temelju mističnog pozvanja jedne djevojčice iz naroda. Poslije susreta sa Šarlom VII, Jovanka Dark je proglašena plemkinjom, te je uzela ime Jovanka Orleanka, i bila je ustoličena za viteza.  “Božiji glas” koji je Jovanka navodno čula i misija koja joj je bila povjerena, bili su sasvim uvjerljivi i prihvatljivi u sredini gdje su spontanost ličnih vjerskih osećanja i njihove popularne manifestacije bili opšte prihvaćeni kao izraz Božije promisli. Kao Božja glasnica, Jovanka Orleanka je organizovala i povela kraljevsku vojsku, koju je za borbu protiv Engleza naoružala prije svega duhovnim oružjem.

Snaga Jovankine vjere pokazala se na djelu kada su, nakon višegodišnje engleske opsade, trupe Šarla VII, pod njenim vođstvom oslobodile Orlean. S kraljevskim barjakom u jednoj ruci i čudotvornim mačem Karla Martela u drugoj, Jovanka Orleanka je krenula u silovitu ofanzivu, tako da je francuski kralj prvi put ostvario premoć nad neprijateljem. Međutim, trebalo je načiniti još jedan gest sa simboličnim značenjem da bi kraljevska vlast bila opet uspostavljena u potpunosti. Tada je “Gospa iz Orleana”, savjetovala da kralj bude krunisan u katedrali u Remsu, kao duhovnoj prijestonici kraljevstva. Veličanstvena ceremonija krunisanja u Remsu obavljena je 1429. godine, čime je Šarl VII konačno ustoličen na prijestolu Francuske otvorivši time put ponovnom postavljanju kraljevskih institucija. Politička neodlučnost Šarla VII imala je negativne posledice po njegove vojne poduhvate. Maja 1430. godine, nakon što je ranjena u Parizu, Jovanku Orleanku je zarobio Žan od Luksemburga, u službi Burgundije i predao je Englezima. Jovanka je prebačena u Ruan, gdje je stavljena na muke i gdje ju je zbog jeresi osudio Inkvizicijski sud. I pored muka na koje je bila stavljena, Jovanka Orleanka nikada nije porekla da joj je “Božiji glas” povjerio zadatak da kruniše kralja u Remsu i istjera Engleze iz Francuske.

Priredio: Miomir Đurišić, Mitropolija