Kako je Ukrajina naoružavala Hrvatsku

Još tokom 1991-1995. godine, Hrvatska je deo borbene tehnike nabavila u Ukrajini. Krajem avgusta 1993. i početkom 1994. godine Hrvatska, i pored embarga na isporuke naoružanja uspeva da preko Ukrajine iz različitih bivših srednjoazijskih sovjetskih republika, nabavi 40 aviona MiG-21 proizvedenih između 1972. i 1980. godine. Od tog broja 24 aviona su ušla u naoružanje RV Hrvatske, dok je ostatak iskorišćen za rezervne delove.

Nabavka helikoptera Mi-24 započeta je još polovinom 1993. godine u Ukrajini. Dva meseca pre dolaska prvih aviona MiG-21, u junu 1993. godine, u Vazduhoplovno-tehničkom zavodu – VTZ (Zrakoplovno-tehnički zavod – ZTZ) stižu prva dva borbena helikoptera Mi-24D koja dobijaju evidencione brojeve H-301 i H-302. Korišćeni su uglavnom za preobuku pilota te u trenažne svrhe, dok su helikopteri Mi-24V primarno korišćeni u borbenim dejstvima.

Helikopter Mi-24D H-301 u trenutku montaže na ostrvu Krk, 15. juna 1993. godine. Na helikopteru se još vide bivše sovjetske oznake. (Knjiga „Vazduhoplovne snage bivših republika SFRJ 1992-2015“)Danko Borojević, Željko Ubović, Dragi Ivić. Prva dva helikoptera Mi-24D isporučena su 15. i 16. juna 1993. godine i na aerodromu na ostrvu Krk montirani su i prebačeni u VTZ. Prvi primerci helikoptera Mi-24V, koji su bili dobro oklopljeni i imali veliku vatrenu moć, nabavljeni su krajem 1993. godine u Ukrajini, odakle su avionom AN-124 Ruslan, tada najvećim transportnim avionom na svetu, prebačeni na aerodrome u Puli, te na ostrvo Krk. Hrvatska je kupila u Ukrajini 15 helikoptera Mi-24. Od tog broja samo je deset bilo u operativnoj upotrebi, a pet helikoptera su upotrebljeni za rezervne delove.

Helikopteri Mi-24D poneli su ev. br. H-301 i H-302, dok su helikopteri Mi-24V dobili brojeve od H-303 do H-310. Za rezervne delove korišćen je jedan Mi-24D i četiri Mi-24V.

Radovi na drugom helikopteru Mi-24D na ostrvu Krk, 16. juna 1993. godine. (Knjiga „Vazduhoplovne snage bivših republika SFRJ 1992-2015“)Danko Borojević, Željko Ubović, Dragi Ivić. Hrvati su za helikoptere Mi-24 plaćali od 1,5 miliona dolara do 2,5 miliona dolara po primerku, a cena je zavisila od resursa motora i verzije. Tako su 16. oktobra 1993. godine kupljena dva helikoptera Mi-24V po ceni od 1,5 milona dolara, da bi 20. decembra iste godine za tri helikoptera Mi-24V bilo izdvojeno po 2,5 miliona dolara. Zajedno s još nekim delovima za taj transport, koji se vodio pod brojem 12, plaćeno je tačno 9.683.209 dolara. Taj novac je isplaćen u gotovini, kao i za većinu ostalog oružja. Tako je sličnim putem iz Ukrajine stigao i deo sistema S-300.

U Zagrebu, na Jarunu, 30. maja 1995. godine održana je vojna parade povodom Dana državnosti Republike Hrvatske. Tog dana, Hrvatska je prikazala većinu naoružanja s kojim je raspolagala od aviona preko helikoptera, tenkova do raketa.

Tog dana na Jarunu pokazana su dva vozila-tegljači koji su na svojim prikolicama prevozili dva lansera sa postavljenim maketama raketa S-75M Volhov iz Stubičke Slatine koje su preostale od JNA, a koje je komentator nazvao raketama zemlja-zemlja „Beograđanka“. Međutim, ono što  se kretalo iza njih šokiralo je neupućene.

Sl. 149. „Beograđanke“ ispred „hrvatskog S-300“ tokom Vojne parade 30. maja 1995. godine. Knjiga „Vazduhoplovne snage bivših republika SFRJ 1992-2015“)Danko Borojević, Željko Ubović, Dragi Ivić. Naime, komentator je najavio raketni sistem PVO S-300, ali se taj sistem „razlikovao“ od originala. Iza „Beograđanki“ išao je tegljač  MAN  na čijoj su se prikolici nalazila četiri kontejnera koja su podsećala na kontejnere raketa 5V55R iz sistema S-300.

U suštini to je uspešno izvedena psihološka igra, u koju su se „upecali“  i mnogi, a pre svega obaveštajni stručnjaci.

Ustvari, MORH je sa kompanijom „Vinsli fajnens limitid“ sklopio ugovor za isporuku sistema S-300, koji je 19. jula 1994. godine potpisao tadašnji ministar odbrane Gojko Šušak.

Na osnovu tog ugovora, prema dokumentima dostupnim listu „Nacional“, Hrvatska je navodno kupila i naručila raketni sistem S-300. Pa je čak i za deo raketa 5V55R za taj sistem platila tri transporta koji se vode pod  brojem 22 (osam raketa), brojem 23 (osam raketa) i brojem 24 (osam raketa). Isporučeno je navodno šest kompleta sa po četiri rakete i za to je plaćeno 11,5 miliona dolara.

Tegljač Man sa kontejnerima za rakete 5V55R (Knjiga „Vazduhoplovne snage bivših republika SFRJ 1992-2015“)Danko Borojević, Željko Ubović, Dragi Ivić

Iz Ukrajine  su između 10. avgusta i 15. septembra 1994. godine u Hrvatsku isporučene 24 „rakete“ (kontejneri u kojima su trebale biti smeštene rakete, bili su prazni), agregat za struju, kompresor za vazduh i sajle za fiksiranje radarskog tornja.

Hrvatski dug za isporuku naoružanja iznosio je u tom tenutku 94 miliona dolara. Umesto originalnog tegljača sa kranom 22T6-2E2 na bazi vozila Ural-532361-1012 ili transporetera za prevoz četiri lansirna kontejnera 5P32 tipa 5T58-2 na bazi tegljača KRAZ-260, na Jarunu se pojavio tegljač MAN na čijoj su se prikolici nalazila četiri kontejnera (lansirne cevi) 5P32.

Kasnije su se pojavile informacije, da je tegljač „provozao“ prazne kontejnere na paradi, dok su sredstva za nabavku kompletnog sistema nestala.

Dakle Hrvatska nikada nije nabavila sistem S-300, ali je uoči priprema za operaciju „Oluja“, prikazano sredstvo poslužilo kao psihološka igračka u propagandne svrhe.

U medijima u Hrvatskoj kasnije će se pojaviti informacija: „Dijelovi sustava S-300 u Hrvatsku su stigli između 1994. i 1996. godine, dobavljali su se preko zračne luke u Puli, a javnosti su pokazani na mimohodu Hrvatske vojske na Jarunu 1995. godine. Uoči oslobodilačkih akcija ‘Bljesak’ i ‘Oluja’, javno pokazivanje tog sustava odvratilo je neprijatelja od korištenja borbenih zrakoplova MiG-29, što je olakšalo oslobađanje zemlje te umanjilo žrtve i razaranja“.

Hrvatske snage 1. maja 1995. godine započinju operaciju Bljesak – napad na srpsku enklavu Zapadna Slavonija. Operacija započinje u 05:30 časova iznenadnim napadom hrvatskih snaga. Ako je „RS S-300“ pokazan na paradi (mimohodu) na Jarunu 30. maja, 28 dana posle završetka „Bljeska“ tvrdnja o odvrćanju upotrebe borbenih aviona (zrakoplova) MiG-29 nema utemeljenja u činjenicama, jer niti je SVK imala te avione, niti je u VJ postojao plan za pomoć SVK u slučaju opšteg napada HV na teritoriju RSK.

Kasnije će ova informacija biti osnova za tvrdnju pojedinaca u Srbiji, koji su tražili razlog zbog čega VJ i uopšte SRJ nisu pomogli SVK i RSK u odbrani.  Oni su tvrdili: „Da avioni RV i PVO VJ nisu dejstvovali po snagama HV avgusta 1995. godine, jer je PVO HV raspolagala sa raketnim sistemom S-300, koji je eto nabavljen u Rusiji, a SRJ kad joj je trebao nije to mogla“.

Vremenom je i ova tvrdnja „eksperata“ u Srbiji demantovana. Ono što je Hrvatska u Ukrajini skupo platila bila su 24 prazna kontejnera 5P32, agregat za struju, kompresor za vazduh i sajle za fiksiranje radarskog tornja.

Cela priča o hrvatskom S-300 završava se 2004. godine aferom. Kompletna priča o S-300 u Hrvatskoj toliko je zakomplikovana, da kao istina ostaje jedino: „Da Hrvatska nikada nije nabavila sistem S-300“.

Izvor: RT