Kiković: „Besmrtnost zaslužuju samo veliki ljudi koji svome narodu ostavljaju dobročinstva“
1 min read
U okviru dana sjećanja na srpske junake i dobrovoljce, delegacija Saveza udruženja SNO 9.oktobra 2019. godine kod spomenika kralju Aleksandru Karađorđeviću u Tifranu kod Berana obilježila je 85. godišnjicu od pogibije kralja Aleksandra u Marselju 1934.godine. Pored toga, obilježena je i 90.godišnjica od izgradnje puta Berane -Bijelo Polje.
O ovim istorijskim događajima govorio je istoričar Goran Kiković, počasni predsjednik Udruženja ratnih dobrovoljaca 1912-1918., njihovih potomaka i poštovalaca Berane.
Kiković je tom prilikom podsjetio na dan kad je prije 85. godina kralj ubijen u Marselju 1934., istakavši da je Kralj Aleksandar I Karađorđević (1888-1934) izgradio 1929. godine put Berane-Bijelo Polje. I mnoge građevine u Beranama su podignute u doba kraljevine i srpski narod Vasojevićâ mu je u znak zahvalnosti iste te 1929. godine podigao spomenik, naglasio je, dodavši da je spomenik bio zapušten i da su ga vlasti i zub vremena uništili.
“Poštovani prijatelji, “BESMRTNOST ZASLUŽUJU SAMO VELIKI LJUDI, KOJI SVOME NARODU OSTAVLJAJU DOBROČINSTVA’‘ – to su riječi koje su uklesane na spomen-ploči ovog spomenika, kojega danas sa posebnim pijetetom i uzbuđenjem posjećujemo, naglasio je profesor Kiković.
Kralj Aleksandar visoko je cijenio Vasojeviće
Kralj Aleksandar I Karađorđević rođen je u Crnoj Gori, na Cetinju, 1888. godine, sin je kralja Petra Karađorđevića i Zorke Petrović, kćerke kneza i kralja Nikole. Živio je i školovao se u Ženevi i Petrogradu, a kao školovani oficir aktivan je učesnik prvog i drugog Balkanskog rata i Prvog svjetskog rata. Upravo pred sâm Prvi svjetski rat postaje regent i tako njegovo faktičko upravljanje zemljom i vršenje vlasti traje punih 20 godina. Bio je kralj Srbije, kralj Srba, Hrvata i Slovenaca, a 3. oktobra 1929. godine državu je nazvao jedinstvenim imenom: Kraljevina Jugoslavija.
Kralj Aleksandar je visoko cijenio Vasojeviće i njihov doprinos u borbi za oslobođenje i ujedinjenje, što najbolje govori podatak da je sa prostora Vasojevićâ zlatnu Obilića medalju za hrabrost dobilo 196 učesnika, srebrnu 765, a medalju za revnosnu službu 96, što čini ukupno 1057 odlikovanja. Koliko su Vasojevići cijenili i poštovali Kralja govori podatak o tome da je, 9. oktobra 1934., kada je ubijen, “plakala cijela limska dolina“. Bilo je i crnih barjaka na pojedinim kućama, a mnogi su crnogorske kape sa četiri ocila nosili sa crnim florom. Vasojevići su bili duboko svjesni koga i šta gube… “, naglasio je Kiković.
Narod Polimlja podigao spomenik 1929. godine
“Kralj Aleksandar je bio državnik, vojskovođa, oslobodilac, ujedinitelj, evropejac, mirotvorac, riječju velika ličnost svoga vremena i kao takav zasmetao je fašistima i Hitleru, koji 9. oktobra 1934. izvršiše na njega atentat u francuskom gradu Marselju. Ovaj spomenik je narod Polimlja podigao davne 1929. godine u čast puštanja u saobraćaj puta Berane-Bijelo Polje, čemu je prethodila njegova posjeta Vasojevićima i Crnoj Gori 1925. godine.
O njegovoj posjeti Vasojevićima podaci govore da su kralja u svim mjestima, kroz koje je prošao, dočekivali ugledni prvaci i domaćini toga vremena. Na Čakoru ga je između ostalog pozdravio narodni poslanik i učitelj iz Velike Novica Popović. U Andrijevici ga je dočekao Đukan Vulević, učitelj iz Trešnjeva, sa svojim đacima i tražio izgradnju nove škole u Trepči, što je i učinjeno.
Berane je posjetio 17. septembra 1925. godine u pratnji Marka Cemovića i drugih velikodostojnika. Prilikom dolaska u manastir Đurđevi Stupovi dočekali su ga pozdravnim govorima iguman Josif Lekić i profesor i književnik Dragiša Boričić. Na slavoluku postavljenom na ulazu u Berane bili su ispisani stihovi ‘‘Rodna gruda loze slavne, kolijevka vožda djede, stoljećima čekala te, Kralju slave i pobjede“.
Prilikom te istorijske i, ispostaviće se, i jedine posjete srpskog kralja Crnoj Gori do danas, isticano je sa radošću i ponosom porijeklo Karađorđevićâ iz Vasojevića. Zanimljivo je da je na primjedbu jednog uglednog domaćina “zašto Vasojevići nemaju poslanika u skupštini Jugoslavije“ kralj odgovorio riječima “šta će vama poslanici, vi imate kralja!“.
Mnogo godina kasnije Radovan Bećirović Trebješki, poznati guslar i pjesnik, slikovito je stihovima prikazao i dokazao porijeklo Karađorđevića: “…Kad pogledaš na Vasojeviće, tu je bilo Karađoka biće, odatle mu sveta loza niče, te se njime pokoljenja diče“.-zaključio je Kiković i najavio program za naredne dane sjećanja na srpske junake i dobrovoljce.
