Knjiga o. Predraga Šćepanovića „Biblijske osnove sabornosti po Svetom Avi Justinu i njihov uticaj na srpsku porodičnu zadrugu“

Ovih je dana u izdanju Instituta za srpsku kulturu iz Nikšića u biblioteci Monografije, izašla iz štampe knjiga protojereja Predraga Šćepanovića, koja nosi naslov „Biblijske osnove sabornosti po Svetom Avi Justinu i njihov uticaj na srpsku porodičnu zadrugu“.

Knjiga je izašla u godini jubileja Prepodobnog Justina Ćelijskog.

Autor je knjigu posvetio blaženopočivšem Mitropolitu crnogorsko-primorskom Amfilohiju i Episkopu Atanasiju, umirovljenom episkopu zahumsko-hercegovačkom, igumaniji manastira Svete Ćelije kod Valjeva mati Glikeriji, učenicima Svetog Ave Justina, kao i svim justinovcima koji su sve ove godine dolazili u manastir Svete Ćelije kod o. Justina i nadahnjivali se ljubavlju i naukom ovog Božijeg čovjeka.

Na prvoj korici knjige je fotografija oca Justina Popovića, za izdavača se potpisuje dr Budimir Aleksić, urednik izdanja je dr Nikola Marojević, dok je recenzent knjige dr Radisav Marojević.

***

Riječ uz knjigu „Biblijske osnove sabornosti po Svetom Avi Justinu i njihov uticaj na srpsku porodičnu zadrugu“ protojereja Predraga Šćepanovića

Profesor Aleksandar Vujović: Prepodobni Justin Ćelijski savjest Srpske crkve i naroda

PREPODOBNI JUSTIN ĆELIJSKI UČITELJ I SAVJEST SRPSKE CRKVE I NARODA

U godini velikih jubileja u kojoj smo kao srpski narod udostojeni da proslavimo 130-godišnjicu rođenja i 45-godišnjicu blaženog prestavljenja, 14 godina zvaničnog crkvenog sabornog proslavljenja i 10 godina od obretenja Svetih moštiju Prepodobnog Justina Ćelijskog, i kada je izvršeno vađenje iz groba, umivanje, polaganje u novi kovčeg i prenošenje (grčki ἀνακομιδή) njegovih Svetih moštiju– u njegovu zadužbinu, trobrodni hram u Manastiru Ćelijama, shodno vjekovnom predanju Svete pravoslavne crkve, knjiga „Biblijske osnove sabornosti po Svetom Avi Justinu i njihov uticaj na srpsku porodičnu zadrugu“, protojereja Predraga Šćepanovića jedan je od onih „duhovnih blaga kojim se nebo kupuje“ i zadobija.

Knjiga je podijeljena na dva dijela.

U prvom dijelu knjige je obrađeno pitanje sabornosti po učenju Svetog oca Justina Novog, kao centralno pitanje u Pravoslavlju, zato što je u Pravoslavlju sve važno i spasonosno.

U drugom dijelu knjige obuhvaćena je tema: Srpske porodične zadruge, njen postanak, istorijski razvoj i sabornost kao duhovnoj vodilji, koja je u naše vrijeme pred ozbiljnim izazovima.

Prvim dijelom knjige o. Predrag Šćepanović je ukazao na pravoslavno sagledavanje Crkve, polazeći od Svete evharistije, a to znači istovremeno i sagledavanje u Hristu i u Duhu Svetome. Crkva je Tajna Hristova, ali je takođe i Duhovska tajna, tajna Duha Svetoga i djelatnosti Svetog Duha u svijetu i Njegove blagodati.

U radu je autor pojasnio i naglasio da se u Svetoj Trojici na savršen način ostvario ideal sabornosti. Jedan od ciljeva rada bio je da pokaže da su svi narodi pozvani na sabor jer u Crkvi Hristovoj „nema Grka i Jevrejina, obrezanja ni neobrezanja, varvarina ni Skita, roba ni slobodnjaka, nego sve u svemu Hristos“ (Kol. 3,11).

Polazno stanovnište rada je od samog pojma Crkve, koji znači sabor, i u njemu je ukazano da je osnova sabornosti pravoslavne Crkve u Bogočovjeku Hristu. Takođe, u prvom dijelu rada autor je iznio osnovne teze Justinovog učenja o sabornosti kao načinu postojanja u Budućem vijeku. Nikejsko-carigradski simbol vjere i vjera u „jednu svetu, sabornu i apostolsku“ Crkvu biće polazna osnova.

U drugom dijelu knjige je dio u kojem autor analizira zanimljivu i do sad neistraženu temu Srpske porodične zadruge sagledane iz pravoslavne perspektive, i blagodatnog života u Crkvi. Pored teološko-ekonomskog aspekta problema porodične zadruge, u knjizi su unijeti i obrađeni sadržaji iz srpske književnosti, koja se bavila uticajem vjere u Boga i odnosa u srpskoj porodici u djelima znamenitih srpskih realista (Lazarevića, Glišića, Veselinovića i dr.), kao i sadržaji iz narodne književnosti.

Značaj ove knjige ogleda se u tome što je njen pisac obrađujući temu sabornosti po savremenom učitelju Crkve Prepodobnom Justinu Ćelijskom, obradio i teme sabornosti, kao jedno od svojstava pravoslavne Crkve. Pored njih u radu su obrađene i teme zajedništva u prvoj hrišćanskoj zajednici, analizirana je i Srpska porodična zajednica kao posledica sabornog života srpskog naroda, kako je opstajala srpska porodica pod turskom okupacijom i u organizovanju obnovljene srpske države 1804. godine.Obrađene su i teme patrijarhalne ekonomske organizacije kao vid sabornosti, a to su moba, pozajmica, spreg, zatim biblijski motivi u srpskoj književnosti, i kako je srpska porodica opisana u djelima srpskih pripovjedača i u narodnoj književnosti, duhovni i ekonomski uticaki ekonomskih sistema. Jedno od poglavlja knjige obrađuje i temu dobrovoljne sabornosti ili nametnute kolektivizacije u srpskoj porodici poslije Drugog svjetskog rata.

Pored gore navedenih tema kojima se autor knjige bavio i koje su obrađene, takođe je dat odgovor zašto danas nema te sabornosti i nema skladnih porodičnih zadruga i zajedničkog života u srpskom narodu.

Cilj i pouka knjige je pokušaj da se daju odgovori koji su to duhovno-ideološki izazovi (na prvom mjestu socijalizam, kapitalizam, individualizam, sekularizam) uticali na sabornu svijest srpskog naroda i porodice i uspjeli da je preobrate u individualnu, egoističku.

Vrijeme u kojem živimo jeste vrijeme kada nam je potrebno sve više sabornog duha, ova knjiga protojereja Predraga Šćepanovića biće od od koristi, kako sveštenstvu, monaštvu i vjernom narodu, tako i široj čitalačkoj publici.

U godini u kojoj smo kao srpski narod udostojeni da proslavimo 130-godišnjicu rođenja i 45-godišnjicu blaženog prestavljenja, 14 godina zvaničnog crkvenog sabornog proslavljenja i 10 godina od obretenja Svetih moštiju Prepodobnog Justina Ćelijskog, i kada je izvršeno vađenje iz groba, umivanje, polaganje u novi kovčeg i prenošenje (grčki ἀνακομιδή) njegovih Svetih moštiju– u njegovu zadužbinu, trobrodni hram u Manastiru Ćelijama, shodno vjekovnom predanju Svete pravoslavne crkve, ova knjiga sveštenika Predraga Šćepanovića „Biblijske osnove sabornosti po Svetom Avi Justinu i njihov uticaj na srpsku porodičnu zadrugu “ je jedan od radova srpskoj čitalačkoj publici i doprinos razumijevanja djela i sagledavanja velike ličnosti kakav je bio naš o. Justin Popović.

Protojerej Predrag Šćepanović, svojim radom i knjigom, i brojnim predavanjima o Prepodobnom Justinu Ćelijskom, koji je mnogo puta bio i ostao učitelj i savjest Srpske crkve i srpskog naroda, zajedno sa Svetim vladikom Nikolajem Ohridsko-žičkim i Lelićko-zagaračkim, kao duhovni sin i naslednik ovih velikana srpskog roda, upisuje se među one koji sagledavajući ličnost ovog ugodnika Božijeg, ide putem Hristovim, Svetog Save ravnoapostolnog, Svetog Vasilija Ostroškog i Svetog Petra Cetinjskog i svetih iz roda našeg.

Radujući se izlasku ovog duhovnog štiva, autoru knjige želimo da i dalje nastavi da se bavi izučavanjem ličnosti Prepodobnog Justina Ćelijskog i Svetog vladike Nikolaja Ohridsko-žičkog, Lelićko-zagaračkog i svesrpskog, koji su mu bili vaspitači i putevoditelji u životu ukazujući na važnosti i značaj sabornosti i sabornog života u Hristu.

Aleksandar Vujović,
profesor Bogoslovije Svetog Petra Cetinjskog
i urednik Katihetskog programa Radio Svetigore