Ko nam čuva srpsku Spartu?

Velikaši, proklete im duše,
na komate razdrobiše carstvo,
srpske sile grdno satriješe;
velikaši, trag im se utro,
raspre sjeme posijaše grko,
te s njim pleme srpsko otrovaše;
velikaši, grdne kukavice,
postadoše roda izdajice.

GORSKI VIJENAC

Ne ulazeći u suštinu događaja koji su predhodili odvajanju Crne Gore od Srbije i stvaranja nove srpske državice, sagledaćemo njenu vojnu komponentu u geostrateškom miljeu Balkana. Pođimo od Dugoročnog plana razvoja odbrane (DPRO) koji je objavilo MO Crne Gore za period od 2016.g. do 2025.g. (1*)

Na samom početku ovog strateškog dokumenta ističe se da Vojska Crne Gore štiti suverenitet, teritoriju i nezavisnost Crne Gore, i to zajedno sa saveznicima i partnerima do dobijanja statusa punopravnog članstva NATO i EU. Kroz ceo ovaj strateški dokument ne precizira se ko su saveznici i partneri Crnoj Gori. Ali bez obzira ko su saveznici i partneri, postavlja se pitanje o kakvom se suverenitetu i nezavisnosti radi ako se čuvaju uz pomoć saveznika, partnera i NATO? Projektovani su i zadaci Vojske koji su opet u okvirima NATO i EU načela.

Ono što je veoma zanimljivo u ovom dokumentu je prvo poglavlje, „Vizija razvoja odbrane“, koje reguliše, između ostalog, razvoj vojnih sposobnosti iz kojih bih posebno izdvojio:

Kontrolu i zaštitu vazdušnog prostora i
Kontrolu i zaštitu mora.
Ove dve oblasti vojnih sposobnosti, kao i sve druge, razvijaju se u saradnji sa saveznicima, partnerima i NATO. Opet se ne preciziraju imena saveznika i partnera ali će se kontrola vazdušnog prostora vršiti preko Vazduhoplovnog operativnog centra koji će primati podatke od NATO CRC*. Zaštita vazdušnog prostora vršiće se samostalno i u saradnji sa saveznicima u okviru NATO integrisanog sistema nadzora i zaštite vazdušnog prostora. Obzirom da Crna Gora nema snage i sredstva za taj zadatak, to znači da joj vazdušni prostor štite saveznici, a taj zadatak biće poveren Hrvatskoj.

Analizirajući ceo dokumant DPRO, uočava se još jedna zanimljivost: nigde se ne pominje reč Srbija, kao da se o tome strogo vodilo računa. Poznato je da se svake godine školuje po nekoliko oficira iz Crne Gore u Vojnoj Akademiji u Srbiji, ali se ni to ne pominje, već se vešto koristi reč saveznici i partneri. Tako je u svim vojnim dokumentima koji obrađuju teme iz bezbednosti, strategije i doktrine odbrane – nigde nema reči Srbija. Kao da u Crnoj Gori ne žive Srbi, iako ih je na osnovu popisa iz 2011. godine bilo 29%

Pored Srba, u Crnoj Gori, kao da ne postoji ni ćirilično pismo: sva dokumenta su napisana latiničnim pismom, iako su po Ustavu CG ravnopravna oba pisma. Međutim, uočava se da su sva vojna dokumenta pisana srpskom azbukom koja koristi 30 slova, nema crnogorske azbuke od 32 slova.

Crnoj Gori su saveznici i partneri Hrvatska, Federacija BiH, Albanija, Makedonija i tzv. Kosovo (dodao bih još i da je Crna Gora priznala „Kosovo“, ali „Kosovo“ još uvek ne priznaje granice Crne Gore i pored pritiska iz Brisela da se potpiše sporazum o demarkaciji), a sve pod patronatom NATO saveza. Navedeni prijatelji štite i čuvaju nezavisnost i suverenitet Crne Gore. Hrvatska im čuva nebo, NATO nadgleda more, a Albanija kopno, tako što su, kupujući zemljište i kuće, njeni građani došli do Bara. Svi odbrambeni planovi predviđeni su u sistemu „pametne odbrane“ i u korelaciji sa Hrvatskom, BiH, Makedonijom i Albanijom, a sve pod okriljem NATO. Vodeća država u ovom sistemu zajedničke odbrane predviđeno je da bude Hrvatska, a opet sve to nadgleda NATO.

Razumljivo je da se sa jednim pešadijskim bataljonom vojnika, kolika je operativna vojna moć Crne Gore,** ne može graditi vojna doktrina i strategija, ali isto tako nije rešenje to činiti sa dojučerašnjim neprijateljima. Inače, razmeštaj pešadijskog bataljona je u Nikšiću, Pljevljima i Kolašinu, verovatno zbog procene opasnosti koja preti sa severa i na samoj teritoriji razmeštaja, dok je logistički bataljon razmešten u gradovima na jugu zemlje radi boljeg pružanja logističke podrške pešadijskom bataljonu, a u sadejstvu sa snagama saveznika, partnera i NATO.

Podsetimo se da je na teritoriji Crne gore kada je bila u savezništvu sa Srbijom bio razmešten Podgorički korpus 2. Armije VJ (kasnije VSCG***). Podgorički korpus je bio respektivna vojna sila, koji je svojom organizacijskom strukturom, naoružanjem i opremom mogao uspešno da brani teritoriju Crne Gore. Pored korpusa bile su razmeštene i snage ratne mornarice (flota) kao i deo snaga RV i PVO, VJ (VSCG).

A samo pre 100 godina dve bratske vojske su štitile jedna drugu i, u savezništvu sa carskom Rusijom, izvojevale istorijsku pobedu u velikom ratu. Bitke koje su se desile u to doba na teritoriji Srbije i Crne Gore i danas se izučavaju u mnogim svetskim vojnim školama kao primer hrabre i mudre strategije koja je pobedila najveću vojnu silu u to vreme, Austrougarsku i njene saveznike.

Nažalost, danas se suočavamo sa pogubnom politikom jedne oligarhije koja zarad ličnih interesa vodi u sunovrat svoj narod i koja od dojučerašnjih neprijatelja pravi prijatelje i obratno. Ali, nadamo se da će duh srpske Sparte živeti „do vijeka“ i da će opet doći vreme koje će sadašnje političke marionete smestiti na smetlište istorije.

Na kraju bih se osvrnuo na jedan „eklatantan“ intervju načelnika Genaralštaba Crne Gore, admirala Dragana Samardžića, koji je dao za časopis Partner krajem 2015. godine. Govoreći o strategiji i viziji razvoja Vojske CG i iznoseći hvalospeve o NATO, ističe:

„…da je cilj razvijanje fleksibilnog i održivog sistema odbrane, koji podrazumijeva profesionalnu, visoko obučenu i moderno opremljenu vojsku… koja će biti sposobna da, zajedno sa saveznicima, u okviru kolektivnog sistema bezbjednosti, odgovori svim bezbjednosnim izazovima i koja će dostojno reprezentovati Crnu Goru i prenositi duh antifašizma, slobodarskih tradicija i vrijednosti crnogorskih građana i društva u cjelini“.

Na pitanje novinara: „Kakav profil čovjeka zahtijeva vojni poziv? Složićete se da to nije baš za svakoga…“ – admiral Samardžić odgovara:

„Kroz odgovor na jedno od prethodnih pitanja već sam rekao da vojnički poziv traži jedan specifičan karakter, koji odlikuju upornost, istrajnost, odgovornost, požrtvovanost……. Kolege iz Hrvatske imaju lijep naziv za oficira i podoficira: časnik i dočasnik. Dakle, naš cilj je da u Vojsci Crne Gore imamo časne, odane i obrazovane ljude, spremne da se suoče sa složenim bezbjednosnim izazovima.(2*)A samo pre 100 godina dve bratske vojske su štitile jedna drugu i, u savezništvu sa carskom Rusijom, izvojevale istorijsku pobedu u velikom ratu. Bitke koje su se desile u to doba na teritoriji Srbije i Crne Gore i danas se izučavaju u mnogim svetskim vojnim školama kao primer hrabre i mudre strategije koja je pobedila najveću vojnu silu u to vreme, Austrougarsku i njene saveznike.

Zar pored toliko slavnih serdara i vojvoda, narednika i kaplara iz istorije srpske i crnogorske vojske Vas, admirale, fasciniraju ustaška obeležja i činovi; časnici, dočasnici, satnici, bojnici i poglavari? Vi, koji ste sve vojne škole završili u Beogradu, službovali u JNA, VJ, VSCG, niste mogli naći bolje primere čojstva i junaštva nego u ustaškoj vojsci? Da li je to, admirale, taj „duh antifašizma, slobodarskih tradicija i vrijednosti crnogorskih građana i društva u cjelini“ – kako pređašnje rekoste? Svaka Vam čast! Nije ni čudo jer – kakav komandant, takva je i vojska. Vaš „mili“ Milo i njegovi sledbenici su Vam isplanirali „svijetlu budućnost“ sa NATO i Hrvatskom.

Gde nestade srpska Sparta? Šta bi danas rekao srpski Leonida, serdar Janko Vukotić, koji je sa 6.500 junaka, na Mojkovcu, do nogu potukao tri puta jaču vojsku austrougarske carevine?

Brankoviću, pogano koljeno,
tako li se služi otačastvu,
tako li se cijeni poštenje?

GORSKI VIJENAC

Uputnice, skraćenice i objašnjenja:

(1*) Dugoročni plan razvoja odbrane 2016.-2025. (Ministarstvo odbrane Crne Gore)

(2*) http://www.natomontenegro.me/vijesti/intervjui/96613/Drugi-pisu-Samardzic-za-casopis-Partner.html

* CRC – Centar za kontrolu i izveštavanje

** Projektovana veličina Vojske CG do 2025.g iznosiće 1950 pripadnika, aktivna rezerva brojaće 400 pripadnika.

*** VSCG – Vojka Srbije i Crne Gore

Vojsku Crne Gore čine: Kopnene snage*, Vazduhoplovstvo Vojske CG i Mornarica Vojske CG i Snage za podršku**.

Kopnene snage* čine: Pješadijski bataljon, Počasna garda, Obavještajno-izviđačka četa i Četa vojne policije.

Snage za podršku** čine: Logistički bataljon, Centar za obuku i Četa veze.

Izvor: fsksrb.ru