Koja je poruka drevne ploče iz Gruzije, na kojoj su uklesane misteriozne reči

Tim gruzijskih arheologa potvrdio da na jednoj omanjoj ploči od bazalta, upisane reči predstavljaju uzorke pisma koje nikada nije dokumentovano, što otvara mnoga pitanja. Pre nekoliko godina, kasno u jesen 2021, meštani koji su pecali u gruzijskom jezeru Bašplemi u opštini Dmanisi, naišli su na davno zaboravljeni deo istorije – malu kamenu ploču na kojoj je ispisano desetine misterioznih simbola.

Otprilike veličine „ajpeda“, tabla od bazalta sadrži samo 39 različitih znakova u ukupno 60 natpisa ispisanih s leva na desno u sedam redova. Svaki izrezbareni simbol počinje kao niz konusnih rupica.

Ko je stvorio simbole, ili zašto, pitanje je otvoreno za spekulacije. Možda je u pitanju plan vojnog pohoda, možda detalji o izgradnji nekog objekta, ili čak vrsta poklona ili poruke zahvalnosti bogovima.

Analiza pomoću optičke i elektronske mikroskopije i površno ispitivanje okoline vazdušnim i arheološkim zapisima sugeriše da ploča potiče iz bronzanog doba.

Iako nova za istraživače, „slova“ su dovoljno slična pismima sa Bliskog istoka i nedešifrovanim simbolima iz prehrišćanske Gruzije.

„Verujemo da u ovoj fazi nema razloga da sumnjamo u autentičnost artefakta“, piše tim naučnika u objavljenom izveštaju.

Ancient Tablet Etched With Mysterious Language Found in Georgia https://t.co/6wAuN1q5iW

— ScienceAlert (@ScienceAlert) December 16, 2024

Arheologija ovog terena pruža dokaze o naseljavanju i obradi metala koji datiraju hiljadama godina unazad, uz nalaze fosila naših ranih rođaka koji sežu još dalje kroz vreme.

Drevne teritorije Gruzije bile su mesto stapanja kultura koje su ostavile trag u raznim pisanim izvorima. Epigrafi napisani na grčkom, hebrejskom, aramejskom i srednjem persijskom otkriveni su u drevnoj prestonici Mčeta, 20 kilometara severno od sadašnje prestonice zemlje, Tbilisija.

Fragmenti nedešifrovanih, potencijalno kriptografskih slika pronađeni su i u planinskim predelima zemlje i čekaju da njihovo pismo bude dekodirano.

Ključ veze Istoka sa Zapadom

Grčki i rimski autori su zadržali postojanje drevnog pisma koje se pripisuje narodu nazvanom Kolhida, koji je naseljavao zemlje istočno od Crnog mora, a iako nikakvi tragovi spisa nisu ostali, neki tvrde da bi kitnjaste oznake na drevnoj grnčariji pronađenoj na zapadu Gruzije, mogle predstavljati tragove pisanja Kolhida naroda.

Sa raznolikošću natpisa i piktografija širom zemalja koje predstavljaju ključni most između Evrope i Azije, možda i ne bi bilo toliko iznenađujuće otkriti još jedan primer neuobičajenog pisma, odvojenog od poznate istorije.

Oblici slova neke naučnike podsećaju na bliskoistočne simbole, dok odražavaju i neke odlike Gruzije iz bronzanog i ranog gvozdenog doba. Istraživači primećuju da znaci takođe podsećaju na protokartvelijsko pismo – jezik koji je doveo do modernih dijalekata i jezika u regionu.

Kao i kod svih nedešifrovanih pisama, nova otkrića su od vitalnog značaja za povezivanje poznatog sa nepoznatim.

Buduća arheološka iskopavanja bi mogla da povežu ploču iz jezera Bašplemi sa davnim pokušajem da se izvesni trenutak prošlosti sačuva u kamenu.

„Arheološka iskopavanja na ovoj arheološki bogatoj lokaciji daće odgovore na sva druga pitanja“, nadaju se istraživači.

Nalazi istraživanja objavljeni su u časopisu Journal of Ancient History and Archaeology.

Izvor: RTS, Science Alert