Markuš: Prvi pomen jednog vladike koji se tituliše kao crnogorsko-primorski imamo 1504. a ne 1920. g

Autor: Jovan Markuš

Dukljansko- montenegrinski falsifikatori i neznalice (poput Rajka Cerovića i Stevice Vučinića) navode na Javnom servisu CG (Radiju i Televiziji)da je Mitropolija crnogorsko – primorska stvorena 1920.g. Međutim ovi falsifikatori ili neznalice izbjegavaju da saopšte nespornu činjenicu da prvi pomen o mitropolitu crnogorskom i primorskom Romanu, koji je jedno vrijeme zauzimao cetinjsku katedru, imamo sačuvan u zapisu Molitvenika iz 1504.g, rukopisne knjige koja se danas nalazi u Bečkoj tj. Austrijskoj nacionalnoj biblioteci pod br. 79 (ȪNB cod.slav.79), u kome se pominje: „Roman vladika crnogorski i primorski“.

Logotetu Nikoli Kosijeru, koji se bavio prepisivanjem knjiga, može se pripisati Molitvenik u čijem predgovoru piše: Se aꙁь grѣšni Nikola sїe pisanїe napisahь vь lѣto zaї 7012=1504 prѣꙁviteru popu radiču. U rukopisu se na listu 131 (a) zapisao tadašnji zetski mitropolit Roman .
Faksimil originala zapisa Nikole Kosijera iz 1504. na stranici rukopisnog Molitvenika kao i potpis vladike crnogorskog i primorskog Romana, objavila je dr Milena N. Martinović u monografiji Manastir Uspenja Presvete Bogorodice na Komu 1417 – 2017. na str. 185 ( Cetinje, 2017)

Zapis iz Molitvenika u Bečkoj biblioteci je veoma značajan, jer ovo je prvi pomen kada Zetski mitropolit počinje da se tituliše kao crnogorski i primorski. U to vrijeme jurisdikcija Cetinjskog mitropolita, osim tadašnje teritorije Crne Gore, obuhvatala je i dio primorja.
Episkop šumadijski Sava (Srpski jerarsi, Beograd-Podgorica- Kragujevac, 1996) navodi da je Roman bio mitropolit crnogorski i primorski 1504.

Prilog : stranica monografije Manastir Uspenja Presvete Bogorodice na Komu 1417 – 2017, sa faksimilima iz rukopisnog Molitvenika koji se danas nalazi u Bečkoj nacionalnoj biblioteci (ȪNB cod.slav.79)