IN4S

IN4S portal

Na današnji dan 1830. Turci napuštaju Beograd i povlače se iz Srbije

1 min read

Svecanost-povodom-citanja-HatiserifaU Beogradu, na Tašmajdanu, u prisustvu kneza Miloša i beogradskog paše na današnji dan 1830. svečano je pročitan hatišerif turskog sultana Mahmuda II o autonomiji Srbije. Turci su nakon toga prodali svoja imanja Srbima i napuštili Beograd.

U vrijeme Beogradskog pašaluka paralelno je uspostavljana i srpska i turska vlast. Turci su imali svoje organe vlasti: vezira, divan (vezirov savjet), alaj-bega (starješina spahija), muselima (vojvoda) i kadiju (sudija). Vezir je bio odgovoran Porti, a posredstvom kneza Miloša i srpskih organa vlasti je upravljao Srbima u Beogradskom pašaluku. Turska vlast u Srbiji bila je na snazi sve do 1830. a tada je naglo oslabila.

Knez Miloš je započeo pregovore sa Portom na osnovu odredbi Ičkovog i Bukureškog mira, uz podršku Rusije. Rezultati višegodišnjeg ratovanja, kneževo diplomatsko umjeće i ruska podrška su bili presudni za sticanje autonomije. Na Narodnim skupštinama (1817. i 1827) narod ga je izabrao za naslednog kneza. Da bi ojačao srpsku vlast, Miloš je 1820. molbom zatražio od Porte samoupravna prava za Srbe.

milos_obrenovicKako je Rusija nakon poraza Napoleona imala dobar položaj u Evropi, nije joj bilo teško da uključi Srbiju u sve ugovore koje je sklapala sa Osmanskim carstvom. Podržavan od strane Rusije, uz podmićivanje, turskih državnika, knez Miloš se izborio za tri temeljna dokumenta o autonomiji:
Hatišerif iz 1830. Berat iz 1830. i Hatišerif iz 1833.

Ovim aktima Srbija je stekla prava na: slobodu vjeroispovesti, izbor starješina, nezavisnu unutrašnju upravu, povratak šest nahija koje je Karađorđe oslobodio tokom Prvog srpskog ustanka, a koje nijesu bile dio Beogradskog pašaluka, slobodu trgovine, podizanje škola, bolnica i štamparija, zabranu naseljavanja Turaka u Srbiju i pravo na iseljavanje Turaka iz Srbije, osim u gradovima sa utvrđenjima. Porta je Beratom potvrdila kneza Miloša za naslednog kneza. Poreske obaveze koje su Srbi imali prema spahijama, veziru i Porti su procjenjene na 2.350.000 groša. Ovu sumu knez je isplaćivao Porti svake godine na Đurđevdan i Mitrovdan.

Podjelite tekst putem:

2 thoughts on “Na današnji dan 1830. Turci napuštaju Beograd i povlače se iz Srbije

Ostavite odgovor

Vaša adresa e-pošte neće biti objavljena. Neophodna polja su označena *