Na današnji dan udaren temelj osnivanju EU, umro Omer-paša Latas, rođena Ivana Brlić-Mažuranić…
1 min readNa današnji dan, 18. aprila 1951. godine, u Parizu je formirana Evropska zajednica za ugalj i čelik, koja se smatra pretečom Evropske unije. Osnivači ove organizacije bili su, uz Francusku i Njemačku, Italija i zemlje Beneluksa. Zamišljena kao zajednica koja će definisati regulaciju proizvodnje i distribucije uglja i čelika, ona je ubrzo prerasla u ideološko-politički koherentnu cjelinu, koja će, decenijama potom, uspjeti da objedini većinu evropskih država pod jednu zastavu i jedinstven sistem vrijednosti.
Godine 1871, u Carigradu, u šezdeset i petoj godini života, preminuo je Omer-paša Latas. Rođen je u skromnoj srpskoj porodici u Vojnoj krajini tamošnjeg carstva Habsburga. U ranoj mladosti Mihailo Latas je prešao u islam i dobio ime Omer, nakon čega kreće njegova uspješna vojnička karijera. Kao specijalni izaslanik sultana ugušio je pokret Ali-paše Rizvanbegovića u Bosni 1851. Godinu dana kasnije napao je Crnu Goru. Njegovim likom i djelom bavio se i naš proslavljeni Nobelovac Ivo Andrić u svom romanu „Omer-paša Latas“.
U Ogulinu, tadašnjoj Austrougarskoj, 1874. godine je rođena jedna od najpoznatijih hrvatskih književnica Ivana Brlić-Mažuranić. Ona je bila unuka hrvatskog bana i pjesnika Ivana Mažuranića, koja je odrastala u situiranoj porodici. Međutim, voljom porodice, udata je veoma rano, sa 16 godina za uglednog srpskog advokata iz Slavonskog Broda Vatroslava Brlića. Do 24. godine rodila je pet od ukupno šestoro djece. Njena najpoznatija djela su: „Čudnovate zgode šegrta Hlapića“, „Priče iz davnine“, „Valjani i nevaljani“, „Knjiga omladini“. Tokom većeg dijela života je patila od depresije, zbog čega je i izvršila samoubistvo 1938. godine.
Osamnaesti dan aprila mjeseca ostaće upamćen i po rođenju italijanske grofice Lukrecije Bordžije (1480); atletičara iz Etiopije Haila Gebrslasija (1973); hrvatskog košarkaša Bojana Bogdanovića (1989). Takođe, na današnji dan je počeo građanski rat u Ruandi (1994); raspušten je Informbiro (1956); počeo je Američki rat za nezavisnost (1775).
Za 100 godina u Cetinjskom glasniku ce pisati: “ Imali smo srece da nas Brisel nije okupirao 2020. Nas put svile, na kojem nas drzi mudrost Predsjednika Djukanovica, otvara mogucnost srpskom narodu ….“