„Ne damo Crnu Goru“: Broj novoupisanih punoljetnih birača, veći za više od 50% od realnog broja srednjoškolaca

NVO „Ne damo Crnu Goru“, podnijela je primjedbu Državnoj izbornoj komisiji u vezi sa birčkim spiskovima.

Sadržaj podneska prenosimo u cjelosti:

Državnoj izbornoj komisiji

Predmet :  Primjedbe na tabelarni prikaz biračkog spiska od 20.6.2020 godine

Poštovani predstavnici Drzavne izborne komisije ,

Povodom tabelarnog prikaza biračkog spiska objavljenog 20.06.2020. godine shodno članu 17, Zakona o biračkom spisku, od strane Ministarstva unutrašnjih poslova Crne Gore, iznosimo sledeće primjedbe:

NVO ,,Ne damo Crnu GORU“ je sačinila analizu (koju vam priloženu dostavljamo), kao dio sveobuhvatne analize validnosti i ažuriranja biračkih spiskova u odnosu na promjene u stanovništvu i biračkom spisku u poslednjih 2 do 20 godina u Crnoj Gori. Sveobuhvatna analiza je već upućena na adrese Ministarstva unutrašnjih poslova, diplomatskih predstaništava u Crnoj Gori, više agencija za kontrolu izbora, nevladinih organizacija kao i medijima u Crnoj Gori i inostranstvu.

U konkretnom iznosimo posebne primjedbe na broj upisanih birača koji su stekli biračko pravo na osnovu punoljetstva u poslednje dvije godine, od aprila 2018. godine, do juna 2020. godine. U analizi smo koristili zvanične podatke, tj. cifre Ministarstva unutrašnjih poslova Republike Crne Gore od 20.06.2020. godine, kao i Ministarstva prosvjete Republike Crne Gore o broju srednjoškolaca u poslednje tri školske godine, zaključno sa školskom godinom 2019/2020 (https://skolskastatistika.edu.me/)

Podaci su dati po opštinama i za ukupan broj novoupisanih punoljetnih biraca od 2018-2020 godine, kao i za broj srednjoškolaca u Crnoj Gori. Broj novoupisanih punoljetnih birača u poslednje dvije godine od 20608 je, od relativnog i izračunatog broja srednjoškolaca od 13731, znatno veći i to za 6877 novoupisanih birača na osnovu punoljetstva. Slična razlika od 6989 novoupisanih punoljetnih birača je izračunata i na osnovu zvaničnih podataka za učenike trećeg i četvrtog razreda srednje škole. Broj ucenika je uzet kao realan broj gradjana koji su postali punoljetni u poslednje dvije godine. Ovi podaci upućuju na to da je broj novoupisanih punoljetnih birača veći za više od 50% od realnog broja srednjoškolaca, koji ovu NVO navodi na sumnju da birački spisak ne odražava pravo stanje i kao takav se ne može smatrati ažuriranim.

Pored iznijetog dostavljamo Vam takođe dodatne analize koje su urađene da bi se predstavio odnos biračkog tijela Crne Gore, u odnosu na ukupan broj stanovnika Crne Gore sa svim mogućim parametrima Uprave za statistiku Crne Gore o broju punoljetnih stanovnika i kontrolom podataka za maloljetnike koji pohađaju državne, privatne škole ili predškolske ustanove. Analiza je, takođe, urađena da ukaže na mogućnost postojanja birača koji zloupotrebljavaju pravo o registru prebivališta u opštinama Crne Gore, a koji bi bili u mogućnosti da glasaju na predstojećim izborima (članovi 2 i 8-17, Zakona o registrima prebivališta i boravišta Republike Crne Gore). Rezultati su prikazani po opštinama Crne Gore sa brojevima i procentima za osobe koje posjeduju glasačko pravo na osnovu člana 10. Zakona o izboru odbornika i poslanika Republike Crne Gore. U analizu su uvršteni zvanični podaci Ministarstva unutrašnjih poslova Crne Gore (20.06.2020), Ministarstva za prosvjetu(https://skolskastatistika.edu.me/), Uprave za statistiku Crne Gore (MONSTAT), Republičke (2001) i Državne izborne komisije (2006 – 2016), kao i nevladinih organizacija za monitoring izbornog procesa (CEMI, CESID, OCSE).

U dodatnoj analizi smo uočili da procenat biračkog tijela, u odnosu na stanovništvo Crne Gore raste neprestano od 2001. godine. Naime, na Republičkim parlamentarnim izborima iz 2001. godine procenat birackog tijela je bio manje-više saglasan broju građana sa biračkim pravom. To su stanovnici Crne Gore koji su  stariji od 18 godina sa prebivalistem u Crnoj Gori (Član 11. Zakona o izboru odbornika i poslanika). Analiza udijela biračkog tijela za državne parlamentarne izbore od 2006. pa do 2020. godine ukazuje da se procenat birača, u odnosu na ukupan broj stanovnika, neprestano uvećavao na teritoriji čitave Crne Gore i u odnosu na 2001. godinu, u 2020. godini ćemo imati skoro 15% vise birača u odnosu na broj stanovnika Crne Gore sa biračkim pravom. Od 2006. godine do 2020. godine porast biračkog tijela u odnosu na stanovništvo sa biračkim pravom je 10% veći na teritoriji čitave Crne Gore. Kao rezultat ovog porasta imamo pojedine opštine sa većim brojem birača nego stanovnika, bez obzira na biračko pravo (Plav, Gusinje, Petnjica i Ulcinj). U većini ostalih opština je procenat od 90-100%  biračkog tijela u odnosu na ukupan broj stanovnika (12 opština), što navodi na logičan zaključak da birački spiskovi nisu ažurirani i ne predstavljaju stvarnu sliku biračkog tijela Republike Crne Gore. Podsjećamo da ukupan broj  stanovništva nije umanjen po osnovu maloljetnika ispod 18 godina, koji nemaju pravo glasa na izborima na osnovu člana 11.  Zakona o izboru odbornika i poslanika Republike Crne Gore.

Da bismo izvršili dalju analizu biračkog tijela uključili smo podatke za broj stanovnika Crne Gore mlađih od 18 godina (Uprava za statistiku Crne Gore, MONSTAT), kao i podatke o maloljetnim stanovnicima Crne Gore registrovanim u predškolskim i školskim ustanovama. Dodatna analiza ukazuje da se biračko tijelo Crne Gore razlikuje od broja stanovnika, sa pravom glasa, u 23 od 25 opština. U pojedinim slučajevima razlika u biračkom tijelu prelazi 30% upisanih u birački spisak (opština Plav), dok za 13 opština ova razlika iznosi više od 7.5% upisanih u birački spisak. Na kraju pošto su sve analize ukazivale na nesrazmjeran broj birača u odnosu na stanovništvo pokušali smo da analizom i upoređivanjem prirodnog priraštaja u Crnoj Gori u poslednjih 18 godina dobijemo realnu sliku biračkog tijela. Analiza prirodnog priraštaja, razlika u broju rođenih i umrlih građana Crne Gore, ukazuje da populacija u Crnoj Gori u poslednjih 18 godina bi trebalo da godišnje raste maksimalno za 1681 stanovnika (period 2002-2019) ili  851 stanovnik (period 2016-2019). Analiza ukupnog broja stanovnistva Crne Gore za period od 2002-2019 ukazuje na godišnji rast stanovnika od 813. U istom periodu 2002-2019 godišnji rast upisanih birača je 4574. Ova cifra je u drastičnom nesaglasju sa prirodnim priraštajem, kao i porastom broja stanovnika, po podacima Uprave za statistiku Republike Crne Gore (MONSTAT).

U finalnu analizu smo uključili i podatke koje je nedavno iznio gospodin Nuhodžić, Ministar unutrašnjih poslova Republike Crne Gore, a koji bi morali da se poklapaju sa podacima biračkog spiska objavljenog 20.06.2020, od strane Ministarstva unutrašnjih poslova Crne Gore. Ovi podaci ukazuju na još veća neslaganja u odnosu na prirodni priraštaj u Crnoj Gori. Analizom prirodnog priraštaja u poslednje tri godine, godišnji rast stanovništva za  851  osobu nikako ne može dovesti do porasta od 13962  birača, kao ni porast stanovništva od  55875, u periodu  od  2016-2020.  Ovi podaci ukazuju da je na godišnjem nivou od 2016. godine upisano 3317 novih birača i 13969 novih stanovnika. Ovakva analiza ukazuje na generalan problem sa biračkim spiskovima i veliku mogućnost na neadekvatno ažuriranje i vođenje podataka o broju stanovnika Crne Gore sa prijavom ili odjavom prebivališta ili boravišta u Republici Crnoj Gori. Podsjetićemo da članovi 2 i 8-17 Zakona o registrima prebivališta ili boravišta Republike Crne Gore, jasno određuju registraciju prebivališta i boravišta u Republici Crnoj Gori, registra prebivališta, podnošenje prijave promjene prebivališta, rok za podnošenje prijave, odjavu prebivališta, postupanje po prijavi, provjeru podataka od strane MUP-a, unos i promjena podataka u registru, kriterijume za utvrđivanje prebivališta, kao i o utvrđivanju tačnosti ovih podataka od strane Ministrastva unutrašnjih poslova Republike Crne Gore i Uprave policije po službenoj dužnosti.

Takođe, podsjećamo da član 36  Zakona o registrima prebivališta ili boravišta Republike Crne Gore, predviđa novčanu kaznu za prekršaj državljana Crne Gore, kao i državljana stranih država koji ne podnesu prijavu prebivališta, prijavu promjene prebivališta, odnosno adrese, prijavu o odlasku u drugu državu i prijavu povratka iz druge države.

Zaključujemo da članovi 12 i 12a Zakona o biračkom spisku Crne Gore, određuje što podrazumijevaju promjene u biračkom spisku, da se promjene vrše po službenoj dužnosti od strane Ministarstva unutrašnjih poslova, ili na zahtjev birača. Podsjećamo da službena dužnost Ministarstva unutrašnjih poslova i Uprave policije Republike Crne Gore uključuje i provjeru prebivališta ili boravišta po Članovima 12-18 i 20-22, Zakona o registrima prebivališta ili boravišta Republike Crne Gore. Kaznene odredbe vezane za neodgovorno vođenje i ažuriranje biračkih spiskova su regulisani članom 35. Zakona o biračkom spisku Republike Crne Gore.

Uvjereni smo da ćete naše osnovane primjedbe i detaljne analize sveobuhvatno provjeriti na osnovu Članova 26-30, Zakona o birackom spisku Republike Crne Gore. Takođe se nadamo da cete prihavtiti naše sugestije na koji način bi se stvorili uslovi za ažurirani i tačan birački spisak, na zadovoljstvo svih, srdačno vas pozdravljamo.

U ime NVO ,, Ne damo Crnu goru“

Autor analize: prof.dr Sergej Đuranović

izvršna direktorica NVO: prof.dr Vesna Bratić

Izvor: Fejzbuk profil Ne damo Crnu Goru

Srednjoskolci u odnosu na Statistički izvještaj- u cjelini i po jedinicama

Pročitajte JOŠ:

Nosilac najjače opozicione koalicije „Za budućnost Crne Gore“, Zdravko Krivokapić poručio: Pobjeda kreće iz Pljevalja!