Nekad u Africi, danas u Crnoj Gori: Političko šikaniranje i sistemska diskriminacija

Srbi u Crnoj Gori su već dvadeset godina predmet političkog šikaniranja i sistemske diskriminacije, tvrdi u intervjuu za Sputnjik Vladimir Leposavić, predavač na univerzitetima u Beogradu i Podgorici, kojem je nedavno u izdanju Matice srpske objavljena druga knjiga: „Uhvaćeni u vršenju svojih prava“.

Leposavić smatra da akcije koje vlast u Crnoj Gori sprovodi nad srpskim narodom „odgovaraju pojmu kulturnog genocida“, dok kao glavni instrument i „sredstvo sprovođenja i održavanja getoizacije srpskog naroda i aparthejda nad srpskom jezičkom većinom“ vidi medije u toj zemlji.

– Srbi u Crnoj Gori su već dvadeset godina predmet političkog šikaniranja i sistemske diskriminacije. Nisu zastupljeni u javnim organima i ustanovama, nemaju pravo na sopstveni jezik i nastavni program, njihova kultura je „pod staklom“, egzistencija im je do kraja ugrožena, a život provode pod konstantnim etnostresom. Odnos vlasti prema srpskom nacionalnom i kulturnom identitetu se kreće od ignorisanja preko krivotvorenja do ponižavanja. To je program asimilacije putem diskriminacije i rasrbljavanja putem obespravljivanja, i on daje rezultate. Prema zvaničnim podacima, od 2003. do 2011. godine, broj Srba je smanjen za 20 hiljada, što znači da su svakog dana pet građana srpske nacionalnosti prestajali da budu Srbi. Akcije koje vlast sprovodi nad srpskim narodom odgovaraju pojmu kulturnog genocida koji predstavlja namjerno uništenje jedne grupe putem uništavanja posebnih obilježja te grupe – kaže Leposavić, koji je specijalizirao na Pravnom fakultetu u Vašingtonu, a doktorirao u Beogradu na temi međunarodne zaštite manjina.

Kulturni genocid

Dodaje da prema pravnom pojmu koji je definisan u okviru predloga Konvencije o sprečavanju i kažnjavanju zločina genocida još 1948. godine, radnje zločina kulturnog genocida koje odgovaraju onome što se posljednjih godina dešava Srbima u Crnoj Gori jesu: zabrana upotrebe maternjeg jezika, sistematsko protjerivanje pojedinaca koji predstavljaju kulturu grupe, sistematsko uništavanje istorijskih ili vjerskih spomenika ili njihovo podvrgavanje stranoj upotrebi, uništavanje ili raznošenje dokumenata i predmeta istorijske, umjetničke ili vjerske vrijednosti i objekata koji se koriste u vjerske svrhe…

– Pošto živimo u eri trijumfa situacione etike i posebnog, antiljudskog humanizma, moguće je da ove i slične radnje budu uvijene u demagogiju o jednakosti i ljudskim pravima, sve uz prisustvo i aminovanje Evropske unije i velikih sila – naglašava on.

Odnos vlasti prema Srpskoj pravoslavnoj crkvi

– Srpska pravoslavna crkva je postojala na prostoru današnje crnogorske države nekoliko vjekova prije pojave toponima „Crna Gora“, a kamoli istoimene države. Samu pak državu je nemanjićka Crkva izgradila i othranila. Država o kojoj se slavohlepno govori i pripovijeda postojala je i zahvaljujući Crkvi. Tako je i danas — Crkva je odavno dio temelja Evrope kojoj država nikako da se približi i pridruži. Prva slika koju je satelitskim putem Evropa poslala Americi, kao dio baštine čovječanstva, sadržala je djelo umjetničkog freskoslikarstva iz manastira nadomak današnje Crne Gore, nekadašnje Zetske banovine. Koja je to Crkva nije jasno samo neukima i nepismenima. Prvi srpski kralj, rođeni brat utemeljivača ove „inostrane“ Crkve, rođen je u današnjoj Podgorici, kao što je i posljednji srpski kralj rođen na Cetinju. Međutim, u doba tzv. postistine neukost je postala globalni problem. Odnos crnogorskih vlasti prema SPC govori, dakle, mnogo više o samoj toj vlasti nego o Crkvi. Uostalom, zbog toga je Crkva vremenom postala samo snažnija i utemeljenija, a vlast slabija i ogoljenija – kaže Leposavić za Sputnjik.

Mediji ćute o diskriminaciji

Na pitanje Sputnjika zažto mediji u Crnoj Gori prećutkuju diskriminaciju, prof. Leposavić kaže da su mediji glavno sredstvo sprovođenja i održavanja getoizacije srpskog naroda i aparthejda nad srpskom jezičkom većinom.

– Instrumentalizacija medija u usko političke svrhe dostiže vrhunac u prilikama kakve vladaju u Crnoj Gori — gdje je vlast decenijama nepromjenjena, a mreža adekvatno raširenih medija jako mala. Ova instrumentalizacija je najsurovija tamo gdje je to najmanje dopustivo — u slučaju tzv. javnog servisa, čiji rad, od svojih prihoda, finansiraju i svi Srbi, kao druga najbrojnija nacionalna zajednica. Ta činjenica, međutim, ne muči savjest onih degutantno šovinističkih predstavnika tog medija. S druge strane, posebno mjesto u „paklu političkog licemjerstva“ zauzimaju oni mediji koji sebe zovu nezavisnim, a profesionalno ignorišu nepravde i nezakonitosti koje trpe njihovi sugrađani srpske nacionalnosti. Ovakvo stanje ne čudi ako se zna da prve u potpunosti kontroliše vlast, a druge sponzorišu fondovi poput Soroševog. Ono što ostaje neshvatljivo jeste da Republika Srbija godinama nije pružila bilo kakvu pomoć svom narodu u ovoj sferi.

(Nebojša Popović, Sputnjik)