Nevjerovatno: Opština Cetinje plaća zakup Mitropoliji, a hoće da otme manastir!

Da li je Cetinjski manastir u pravnom pogledu ikada mogao biti vlasnik samoga sebe?

-Ivan Crnojević je nesporno za sve one koji su učesnici da kažemo spornog odnosa ili koji tvrde da polažu određeno pravo ktitor Cetinjskog manastira. To ne spore ni protivnici Crkve ni zagovornici stava koji ja zagovaram, da je Crkva vlasnik Cetinjskog manastira. Međutim, gube iz vida (oni koji imaju drugačije mišljenje, a to je da Cetinjski manastir nije u svojini Crkve već da je on vlasnik samoga sebe u jednom periodu, odnosno nakon toga perioda da je vlasništvo države Crne Gore) to da je taj pravni stav neosnovan, iz razloga što je ktitorsko pravo po svojoj pravnoj prirodi u stvari pravo na polaganje, odnosno pravo na davanje poklona sa određenim nalogom. Ktitorsko pravo ili zavještanje Crkvi nečega je u stvari poklon sa određenim nalogom, tako da je neosnovan stav da je Ivan Crnojević nakon poklona ili nakon svog ktitorskog akta i dalje ostao vlasnik Cetinjskog manastira. Najprije je to neosnovano. Zatim, neosnovano je to da je on poklonom Cetinjskog manastira Cetinjskoj mitropoliji, zapravo učinio poklon tadašnjoj Zetskoj državi. To je van pameti jer to ne proizilazi iz same povelje, već kaže da ga pokloni Svetoj Gospođi i Cetinjsko polje Cetinjskom manastiru, a kasnije je kroz izjave i povelje drugih crnogorskih gospodara samo potvrđivano, upravo je to i rekao otac Igor Balaban za ”Svetigoru” da je potvrđivano ono što je Ivan Crnojević u svojoj povelji naveo. Dakle, to stanovište je u potpunosti neosnovano.

Da li Mitropolija crnogorsko-primorska posjeduje materijalne dokaze kojima bi mogla potvrditi kontinuitet pravnog odnosa sa Opštinom Cetinje, odnosno kasnije Prestonicom Cetinje, u kojima se jasno vidi potvrđivanje činjenice od strane Opštine/Prestonice da je MCP vlasnik Cetinjskog manastira?

-Druga grupa autora u bitnom ističe jednu tezu ili bolje reći antitezu pravnom poretku i pravnim principima koja bi se mogla definisati kao teza da Crkva Srbije nikad nije bila vlasnik Cetinjskog manastira, odnosno ta teza je preformulisana pa se kaže da Srpska pravoslavna Crkva i Mitropolija crnogorsko-primorska nikada nisu bili vlasnici Cetinjskog manastira, i da se u tom smislu traži određeni dokaz po kojem bi Crkva stekla pravo svojine nad Cetinjskim manastirom. U vezi toga ukazujem vam na dokaze koje sam vam dostavio, a to su prije svega ugovor iz 1972. godine gdje Opština Cetinje koju zastupa predsjednik opštine stupa u pravni odnos sa Cetinjskim manastirom i vi ćete vidjeti da iz toga ugovora proizilazi da Cetinjski manastir zastupa Mitropolit crnogorsko-primorski tadašnji Danilo (Dajković), koji ujedno i potpisuje ovaj ugovor za Cetinjski manastir. Iz ovoga dokaza proizilazi da je država Crna Gora i Prestonica Cetinje prihvatala jednu notornu činjenicu, a to je da je Cetinjski manastir sastavni dio Mitropolije crnogorsko-primorske, u protivnom ne bi ga mogao zastupati Mitropolit crnogorsko-primorski Danilo (Dajković).

Šta su tada ugovorile te dvije strane?

-Predmet ovog ugovora je bila nadoknada koju je Opština Cetinje ugovorila i obavezala se da plaća Cetinjskom manastiru po osnovu naknade za manje dodijeljeno zemljište po Zakonu o agrarnoj reformi i unutrašnjoj kolonizaciji. Da pojasnim, posle rata svo zemljište za koje su komunisti procijenili da je poljoprivredno zemljište tim zakonom po automatizmu bez ikakve procedure, bez ikakvog pravnog akta ili nadoknade, oduzeto je na osnovu nekih zapisnika i odluka sreskih poljoprivrednih komisija. Na taj način je i svo zemljište Cetinjskog manastira do same porte i do dvorišta uključujući i Vladičinu baštu i svo ono okolno zemljište oduzeto Crkvi i upisano na društvenu svojinu Narodno oslobodilački odbor Cetinje u posjedovni list 10/68 kao Cetinje 1. Dakle to je prva radnja komunističkih vlasti posle rata, u periodu od 1955-1958. godine. Nakon toga, kako je komunistička vlast vidjela da je ljudima i Crkvi uzela sve i kako je pritisak bio građana i nezadovoljstvo veliko onda je država počela ili da vraća ljudima poljoprivredno zemljište za redovnu upotrebu ili da putem Zakona o nacionalizaciji i eksproprijaciji sprovodi određene zakonite postupke i da ljudima isplaćuje određenu nadoknadu. U slučaju Cetinjskog manastira 1958. godine je vraćeno i upisano kao svojina Cetinjskog manastira, odnosno Pravoslavne crkve Cetinjske mitropolije. U posjedovni list 685 je vraćen veliki dio zemljišta oko Cetinjskog manastira i Vladičine bašte itd. a za zemljište koje nije vraćeno po tom zakonu ili kako se kaže u ugovoru manje vraćeno zemljište po Zakonu o agrarnoj reformi, zaključen je ovaj ugovor sa državom, odnosno opština plaća nadoknadu po osnovu toga manje vraćenog zemljišta. Dakle, dio zemljišta vraća Crkvi direktno u svojinu i upisuje ga u posjedovni list 685 a dio ne vraća nego ga zadržava u svoju svojinu (taj dio koji je morala da vrati, ona ga ne vraća), a na osnovu njega zaključuje ovaj ugovor da plaća nadoknadu Crkvi. Ta nadoknada je u suštini zakup za to zemljište, jer u vezi te zemlje nikad nije donijet akt o nacionalizaciji ili eksproprijaciji. Crkva apsulutno ima pravo s obzirom da pravo na svojinsku tužbu ne zastarijeva, ima pravo da sad ili za 50 ili za 100 godina reivindikacionom ili svojinskom tužbom to zemljište povrati pred sudom. Imovina se po Zakonu o agrarnoj reformi i unutrašnjoj kolonizaciji mogla oduzeti samo od vlasnika. Dakle, država ne bi mogla oduzeti od Crkve da nije bila vlasnik, niti bi vratila Crkvi da nije bila vlasnik, niti bi plaćala zakupninu za manje vraćeno zemljište Crkvi da nije bila vlasnik. To svjedoči upravo materijalni dokaz, a to je ovaj ugovor gdje se Prestonica Cetinje odnosno tada Opština Cetinje nesporno obavezuje da plaća nadoknadu za to što je manje vraćeno. Zaključuje se, dakle, ugovor između Mitropolije crnogorsko-primorske kao vlasnika Cetinjskog manastira u kome on egzistira i Opštine Cetinje. Ovo dokazuje dvije stvari, da je Cetinjski manastir svojina MCP i da ga je Opština Cetinje priznavala kao takvog i po tom osnovu mu isplačivala nadoknadu za povredu određenih prava, u ovom slučaju za oduzimanje i nevraćanje određene imovine, a to ne bismo mogli imati da Cetinjski manastir i MCP nisu bili vlasnici, jer kažem, samo se vlasniku može oduzeti i samo se vlasniku može plaćati zakupnina, i dokazuje drugu stvar, da je Opština Cetinje upravo priznavala subjektivitet Cetinjskog manastira kao pravnoga lica u okviru MCP o čemu sam vam kao dokaz dostavio Ustav Srpske pravoslavne Crkve, član 5. u kome se navodi ko su pravna lica u okviru SPC. Dakle nije sporno da manastir istupa i kao posebno pravno lice, ali on je ujedno i pravno lice u okviru MCP. To bi se moglo pojasniti vašim čitaocima kao pandan opština/država. Opština ima određeni samostalni pravni subjektivitet ali je i pravno lice u okviru države.

Postoje li neki dokazi iz novijeg vremena kojim biste mogli potvrditi kontinuitet priznavanja svojine MCP nad Cetinjskim manastirom od strane Prestonice Cetinje?

-Naravno da postoje. U dokumentima koje sam vam dostavio na uvid možete da nađete i vidite zapisnik o glavnoj raspravi na kojoj je zaključeno sudsko poravnanje između Cetinjskog manastira i Prestonice Cetinje, upravo na osnovu ovoga ugovora iz 1972. godine. S obzirom da Opština Cetinje neko vrijeme nije plaćala zakupninu odnosno nadoknadu, Cetinjski manastir preko tadašnjeg punomoćnika MCP advokata Mlađena Mićovića, pravnog zastupnika Mitropolije crnogorsko-primorske i brata sadašnjeg Mitropolita crnogorsko-primorskog gospodina Joanikija, a na osnovu kako rekosmo ugovora iz 1972. godine, 2000. godine dobija spor u kojem se zaključuje sudsko poravnanje, gdje Opština Cetinje priznaje i Mitropoliji crnogorsko-primorskoj svojstvo pravnog lica i Cetinjskom manastiru u okviru nje, i priznaje da je dužna po osnovu nadoknade, da nije plaćala određeno vrijeme i da će ubuduće plaćati. Posebno je interesantno i ovdje bih naglasio vašim čitaocima da Opština Cetinje, sada Prestonica Cetinje i dan danas, dakle i na ovaj dan plaća Cetinjskom manastiru nadoknadu za manje vraćeno zemljište, odnosno Mitropoliji crnogorsko-primorskoj kao ugovornoj strani u tom ugovoru iz 1972. godine i u vezi sa njim i ovo poravnanje iz 2000. godine.

Postoji li ikakav pravni momenat koji bi Prestonica Cetinje mogla da zloupotrijebi i da na taj način najblaže rečeno izađe u susret inicijativi jedne grupe građana Cetinja koji traže, kako kažu da se ”Cetinjski manastir vrati CPC”?

-Postoji samo jedna, teorijska, pravna mogućnost da Prestonica Cetinje i njeni odbornici velikodušno izađu podnosiocima inicijative za ”vraćanje”, odnosno davanje u korišćenje Cetinjskog manastira i pripadajućih nepokretnosti takozvanoj ”Crnogorskoj pravoslavnoj crkvi”, a to je da naprave krivično djelo i da tuđu imovinu, bez saglasnosti Vlade, bez zakonom propisane procedure o obrazovanju komisije, davanju ponuda, javnoga  oglašavanja, daju određenom pravnom subjektu. Dakle moj odgovor je: postoji, krivičnim djelom. Ukoliko se gospodi isplati da ugovore koji su njihovi pravni prethodnici, na pozicijama, odnosno na funkcijama predsjednika Skupštine Opštine i odbornika Skupštine Opštine donosili i koji ih obavezuju, dakle, ukoliko to zanemare oni shodno Članu 22. Zakona o državnoj imovini preuzimaju odgovornost, u ovom slučaju krivičnu, jer znaju da nisu vlasnici, znaju da se vode dva postupka koja imaju karakter prethodnoga pitanja, znaju da je Mitropolija pravno lice u okviru koga egzistira Cetinjski manastir, znaju da je Cetinjski manastir, čak i po ovoj netačnoj ali ipak javnoj evidenciji, upisan kao korisnik na zemljištu i na objektima i da vodi postupke za pretvaranje korišćenje u prava svojine, a da je korišćenje po sadašnjim propisima izjednačeno sa svojinom.

Ukoliko, uprkos svemu tome, budu raspolagali, vjerujte mi, nije pretenciozno, na osnovu svega ovoga što imam i što mi je poznato i što je njima poznato, znači nije pretenciozno reći da odbornici i posebno odgovorno lice, jer tamo član 22. Zakona o državnoj imovini, posebno apostrofira odgovornost starješine organa ili rukovodioca, odnosno zakonskih zastupnika državnih organa, krivičnu odgovornost za nedomaćinsko, nezakonito i svaki drugi nedozvoljen oblik raspolaganja državnom imovinom, ukoliko bismo, shodno stanju formalnoga upisa i onoga što piše u listu tretirali ovu imovinu kao državnu. Dakle, već smo pričali o tome da član 4. Zakona o državnoj imovini propisuje da je titular državne imovine Crna Gora. član 39. stav 3. propisuje da Vlada mora dati prethodnu saglasnost na svako raspolaganje, uključujući i uredbu o načinu prodaje i davanja u zakup. Postoji jasna procedura ukoliko smatramo da je ovo državna imovina. Međutim, na osnovu svega onoga što sam objasnio, a s obzirom da se vode ovi postupci, s obzirom da Opština, odnosno Prestonica i dan-danas plaća za manje vraćeno zemljište, pazite, ovim poravnanjem i ovim ugovorom se ne dovodi u pitanje ono što je bilo oduzeto pa vraćeno, to je ovo što je sad bilo upisano, već se plaća nadoknada i za manje vraćeno zemljište mimo toga. Za plaćanje zemljišta mimo ovoga što je sad upisano na Mitropoliju i što je upisano od 1958. godine do 2005. godine kad je nezakonito upisano na Prestonicu, a vezano za upis iz 2005. Godine, što smo već pričali da se radi o upisu na osnovu naloga koji je direktor Uprave za nekretnine državne dao područnim jedinicama. Dakle, nalog nije pravni osnov.

Šta bi po Vašem mišljenju trebala da bude svrhe takve eventualne odluke?

-Svrha eventualne odluke, ja ujedno upoznajem i želim da skrenem pažnju i građanima Cetinja i građanima Crne Gore na osnovu ovoga kako sam pojasnio i dokumentovao materijalnim dokazima, da skrenem pažnju i građanima Crne Gore i građanima Cetinja da ne nasjedaju na to što Opština Cetinje, odnosno Prestonica želi da ostavi utisak i lažno se predstavlja kao vlasnik crkvenih nepokretnosti i pokušava, nezakonito i neosnovano da raspolaže sa crkvenim nepokretnostima i u tom smislu, želim da skrenem pažnju građanima Cetinja da jednostavno Prestonica Cetinje nema nikakvih pravnih mogućnosti, osim one koju sam naveo teorijske, da krivičnim djelom, ne samo svojinski, nego ni državinski ni obligaciono nema pravo da raspolaže Cetinjskim manastirom, niti sa njegovom imovinom.

Ne želim da ulazim u domen njihovih političkih ciljeva i manipulacije, ali svakako žele da pred građanima Cetinja i građanima Crne Gore ostave utisak kao da oni imaju neka ovlašćenja i kao da im daju nadu da su oni nekom svojom odlukom kadri i vlasni da raspolažu sa tom imovinom, na taj način instruišući ove građane, obmanjujući ih oni dižu tenzije, a građani, laici, će, na osnovu eventualno neke deklaracije ili nekog deklarativnog akta reći: ,,Eto, nama je Opština Cetinje dala…”. Međutim, to nema nikakvu težinu, oni ih varaju, oni im ne govore istinu i pri tome im ne prikazuju, a to je i svrha ovoga našega razgovora, ne prikazuju im suštinu stvari, a to je da Opština Cetinje i dan-danas plaća Mitropoliji crnogorsko-primorskoj nadoknadu za manje vraćeno zemljište za Cetinjski manastir.

Dakle, svrha je manipulacija, podizanje tenzija i ostvarivanje određenih kratkoročnih političkih ciljeva, ali bez ikakve pravne podloge i nasuprot svim imperativnim, pravnim, krivičnim i obligacionim propisima u Crnoj Gori.

Izvor: Mitrpolija

Pročitajte još:

Naš naziv je „Srpska Pravoslavna Crkva“! Naviknite se!