Nove-stare tehnologije ratovanja ili najopasnije od svih je biološko oružje

Priredio: Kosta Nenezić

Najgrublja podjela oružja je na: konvencionalno, nuklearno, hemijsko i biološko. Ovo poslednje je najopasnije. Pored toga što je sredstvo masovnog uništenja, ono je istovremeno nevidljivo i nepredvidljivo, a ima i dugu istoriju.
Vratimo se samo šest vjekova unazad na sjevernu obalu Crnog mora, ruskom gradu Kafi današnjoj Feodosiji.

U 14. vijeku, tačnije 1346. godine se pred zidinama ovog srednjovjekovnog utvrđenja vodila odsudna bitka. Posle više neuspjelih pokušaja mongolskog kana Jani Bega da osvoji tvrđavu, upotrebio je do tada najperfidniju vojnu taktiku, modernim jezikom rečeno: „biološko oružje“. Pošto je u svojoj vojsci imao vojnike koji su preminuli od kuge, njihove leševe je katapultirao preko zidina napadnutog grada, čime je usmrtio cjelokupno stanovništvo tog grada, nakon čega je trijumfalno ušetao u opustošeni grad.

Ovaj događaj se dogodio samo godinu dana prije izbijanja najveće pandemije u istoriji, „Crne smrti“ koja je prema nekim procjenama odnijela živote preko 25 miliona ljudi ondašnje evropske populacije, pa se u istoriografiji smatra da je i ova bolest „importovana“ sa dalekog istoka preko Mongola.

Danajske darove dobili su i američki domoroci 1763. godine. U sukobima sa Britancima, poznatim kao „Pontijakova pobuna“ starosjedioci američkog kontinenta primorali su Britance na bezuslovnu predaju u gradu Fort Pitu. Pregovori dvije zaraćene strane okončani su mirovnim sporazumom, a u duhu tog sporazuma Britanci su im poklonili ćebad koja su bila kontaminirana tkivima malih boginja.

Nedugo posle toga, obmanuta indijanska plemena zadesila je prava tragedija. S obzirom na to da je njihov imunitet bio veoma osjetljiv na novu bolest, većinu pripadnika ovog naroda je zadesila smrt. Štedeći barut, identičnim sredstvima pribjegli su i španski konkvistadori koji su ovim i sličnim mikroorganizmima opustošili drevne narode Latinske Amerike, kroz trampu začina i tropskog voća za pokrivače. Dovoljno je pomenuti Franciska Pizara, koji je 1528. godine Inkama poklonio odjeću, tj. variola veru.
Dakle, ključni razlog nestanka starih civilizacija na prostorima Sjeverne i Južne Amerike nisu obračuni „primitivnog“ i „civilizovanog“ svijeta kako je to popularizovano kroz vestern književnost i kinematografiju, već bolesti koje su Evropljani izdašno sejali. Možda u ovom trenutku i žanju ono što su davno zasadili.

Okrutnostima biološkog ratovanja nisu odoljeli ni Japanci u drugom svjetskom ratu. Oni su na svojim vjekovnim neprijateljima Kinezima sprovodili najmonstruoznije biomedicinske eksperimente. U jednom tekstu National Geographic navodi da su Kineze inficirali teškim bolestima, a potom ih operisali i pratili progresiju bolesti.

Monstruozno japansko odjeljenje poznato pod nazivom „Jedinica „731“ širilo je među kineskim stanovništvom antraks, koleru i kugu. Ništa bolje nego u laboratoriji „Anđela smrti“ nacističkog doktora Jozefa Mengele u kojoj su ljudi bili zamorci najsvirepijih eksperimenata.

2001. godine u Sjedinjenim Američkim Državama aktuelizovano je pitanje biološkog terorizma nakon što su se preko poštanskih pisama zarazile 22 osobe udisanjem antraksa. Sedam godina kasnije utvrđeno je da je pošiljalac ovih pisama bio vojni naučnik Brus Ajvins, koji je nakon što je otkriven izvršio samoubistvo.

Ovo su samo najpoznatiji primjeri korišćenja biotehnologija u ratnim i mirnodopskim uslovima. Prošlost nam pomaže u razumijevanju sadašnjnosti pa se u ovom trenutku nameće logično pitanje da li se nalazimo u poprištu prvog svjetskog biološkog rata, jer su u istoriji ratovanja svi biološki ratovi bili lokalizovani.

Odgovor na ovo pitanje daće vrijeme koje dolazi, ali bez obzira na uzrok, svakako se radi o biološkom ratu između dvije jedinke – čovjeka i biološkog agensa. Ovaj drugi nas je podsjetio na njegovu sveprisutnost u ekosistemu i razuvjerio čak i Svjetsku zdravstvenu organizaciju da ne postoje iskorenjene zaraze i infekcije. No, nevolja uvijek dolazi uz pratnju, pa ćemo u budućem periodu saznati psihološke, sociološke i ekonomske posledice. Nažalost, biće dosta onih koji će nastaviti sa socijalnom distancom, neko u odnosu na radno mjesto, a neko u odnosu na normalno životno okruženje