IN4S

IN4S portal

O. Gojko Perović: Sveti Sava je osnovao tri eparhije u Crnoj Gori u 13. vijeku

1 min read
Širom Boke Kotorske, Sveti Sava je proslavljan još 20-tih godina 19. vijeka, 1820. godine u Risnu, 1836. u Kotoru, 1856. na Cetinju,  što ne znači, da se Sveti Sava nije proslavljao i mnogo ranije, jer to je jedan kontinuitet na prostorima Srbije, Boke, Paštrovića, Crne Gore, kazao je o. Gojko Perović, rektor Cetinjske bogoslovije
Otac Gojko Perović

Otac Gojko Perović

Otac Gojko Perović
Otac Gojko Perović

Početak svetosavske tradicije u Crnoj Gori, datira iz 13. vijeka, kada Sveti Sava osniva tri eparhije Žičke arhiepiskopije u Crnoj Gori, kada osniva tri svetosavske stolice, eparhije Zetsku, Humsku i Budimljansku, kazao je o. Gojko Perović, rektor Cetinjske bogoslovije, gostujući u emisiji „Sa srpskog stanovišta“ koja se emituje na Srpskoj televiziji, koju uređuje i vodi profesor Veselin Matović.

Širom Boke Kotorske, Sveti Sava je proslavljan još 20-tih godina 19. vijeka, 1820. godine u Risnu, 1836. u Kotoru, 1856. na Cetinju, što ne znači, da se Sveti Sava nije proslavljao i mnogo ranije, jer to je jedan kontinuitet na prostorima Srbije, Boke, Paštrovića, Crne Gore, a konačno i 1856. ukazom knjaza Danila počelo je u Crnoj Gori, proslavljanje Svetog Save, kao školske slave u Cetinjskom manastiru, o čemu postoji pisani trag, od tadašnjeg sekretara Mitropolije, đakona Filipa Radičevića. 

Otac Gojko je podsjetio, da je svečanost počela liturgijom, zatim su sveštenici i đaci, i svi koji su prisustvovali božjoj službi, pošli u jednoj litiji do manastirske trpezarije koja je bila svečano ukrašena, na centralnom mjestu je bila svijeća, posuda sa osveštanom vodom, ikona Svetog Save, a na zidu slike knjaza Danila i knjeginje Darinke.

O. Gojko dalje ističe, da je običaj bio da najbolji đak te školske godine, se obrati prisutnima jednom prigodnom besjedom, navodeći da je te 1856. godine, najbolji đak bio Filip Radičević, budući đakon, koji će kasnije i napraviti autentične zapise i svjedočanstva tog vremena.

Svi prisutni bi na svečanosti zapjevali himnu Svetom Savi, naglasio je on.

Posle pjevanja himne, Knjaz Danilo lično uručuje nagradu, najboljem đaku, kako tada, tako i danas, u Cetinjskoj bogosloviji, a od tada u svim školama u Crnoj Gori, proslavlja se Sveti Sava.

O. Gojko podsjeća na mnogobrojne zapise o proslavljanju Svetog Save, posebno kasnije za vrijeme Kralja Nikole, kada su priređivani koncerti u Zetskom domu na Cetinju, na samom dvoru Petrovića, prijemi sa poslanicima Rusije i Srbije. Čak je i lično kralj Nikola, poklanjao ikone Svetog Save školama u Crnoj Gori. 

Čak i u vremenu austrougarske okupacije, od 1916.-1918. godine, proslava Savindana nije obustavljana, što kako kaže o. Gojko nije za čuđenje, jer veliki broj ljudi u Austrougarskoj, slavio je Svetog Savu.

„Na osnovu ljetopisa koji su savremenici Svetog Save, i žitijima koji su pisali njegovi savremenici, ili ljudi koji su živjeli neposredno posle njegovog vremena, po drugim crkvenim zbornicima i istorijskim dokumentima, i po prvim novovjekovnim zapisima crnogorskih mitropolita, Sveti Sava, arhiepiskom žički, ili Sveti Sava arhiepiskom srpski, Sveti Sava Nemanjić, sin Stefana Nemanje, je na teritoriji današnje Crne Gore, osnovao tri eparhije. Osnovao je on mnogo više eparhija Žičke ariepiskopije, ali sad govorimo o Svetom Savi u Crnoj Gori“, naglasio je o. Gojko.

Jedna je Zetska eparhija, sa sjedištem na Prevlaci kod Tivta, druga je Humska eparhija, čije je sjedište bilo na Pelješcu, to je eparhija, koja je danas vezana za teritoriju Hercegovine, međutim velikim svojim dijelom, i teritorijalno a i u istoriji, ova teritorija pripada Crnoj Gori, i treća je Budimljanska eparhija, čije je sjedište u manastiru Đurđevi stupovi kod Berana, koja je za razliku od ove dvije dosta postradala, ona je bila i ukidana od strane otomanske okupacije, ali evo Bogu hvala, ona i danas postoji.

To su te tri svetosavske stolice, od kojih je Humska danas Hercegovačka, Budimljanska je danas Budimljansko-nikšićka, a Zetska je danas Mitrpolija Cetinjska, ili Mitropolija crnogorsko-primorska. 

I tu je početak Svetosavske tradicije u Crnoj Gori, od 13. vijeka, on je do nas došao što kroz narodno predanje, koje je vrlo sadržajno, vrlo slojevito u Crnoj Gori, postoje bezbrojne narodne priče o Svetom Savi, i u staroj Crnoj Gori, Crmnici, Zeti, u Boki i Paštrovićima, a posebno u Banjanima, Pivi, dalje postoji jasna tradicija u istoriografskom štivu, od 13. vijeka pa na ovamo, i postoje svjedočanstva i spomenici materijalne kulture, kao što su hramovi, freske i ikone, ocijenio je o. Gojko Perović.

 

 

 

 

Podjelite tekst putem:

10 thoughts on “O. Gojko Perović: Sveti Sava je osnovao tri eparhije u Crnoj Gori u 13. vijeku

  1. Sv. Sava nije ni čuo za Cg pa u istoj nije ni mogao išta osnovati jer je nije bilo. Kasnija tvorevina je cg.i to velikosrbska.to je jedina prava cg.

  2. A bijaše li što Peroviću prije i posle sv.Save Nemanjića ?
    I što sad ako je sv.Sava osnovao tri eparhije prije hiljadu godina , zar treba pa preskočimo slavnu autokefalnu crkvu Petrovića i da zaboravimo period Dukljanske kraljevine i da su Nemanjići okupatori Duklje ?
    Vakat je !

    1. Sveti Sava je uspostavio pravoslavnu Crkvu u Crnoj Gori. Cetinjska mitropolija pre Petrovića, za vreme Petrovića i nakon Petrovića je naslednica Zetske eparhije koju je osnovao upravo Sveti Sava. Dakle bez Svetog Save nema ni crnogorske pravoslavne Crkve! Cetinjska mitropolija je nastala ukidanjem Pećke Patrijaršije, a crnogorski mitropoliti su priznavali duhovnu vlast srpskih i ruskih patrijarha, pa čak i karlovačkih mitropolita, jer su se i kod njih hirotonisali.

      Nemanjići nisu okupatori, već oslobodioci Duklje. Kao što je Stefan Prvovenčani zapisao Nemanja je došao u Duklju da bi oslobodio svoj narod i svoju dedovinu i da bi istrebio grčko ime i uništio grčke gradove u njoj.
      Živko Andrijašević je zapisao u “Istoriji Crne Gore“ da je prostor Zete doživeo najveći razvojni i ekonomski procvat upravo za vreme Nemanjića, a ne za vreme Duklje i dukljanskih kraljeva.

      1
      1
    2. Bespameti montenegrinska neznavena,kako mogu Nemanjići biti okupatori Duklje-Zete, kad su se i Nemanjin otac i Nemanja rodili usred Stare Zete, Nemanja u Ribnici, kad se car Dušan rodio u Skadru, kad su svi bili Srbi rodom Starozećani i Zaahumljani? Po tvom posunovraćenom novounijatskom rezonu, i ja rođeni Podgoričanin, po ocu Katunjanin, jesam okupator samo zato što ne prihvatam vaše montenegrinske laži i obmane i ne dijelim vaše pseudonaučne, u biti prevarantske vizije prošlosti moga srpskog,svetosavskog naroda u Crnoj Gori, koje su vam usađivali otimači i razoritelji našeg otačastva od pamtivijeka, što papski misionari, mačevima i novcima, što njemački i talijanski fašisti i Brozovi komunisti, što – danas dodatno – evroatlantski kontrolori ljudskih umova – „majndkontroleri“, pa me iz tvog Montenegra treba proćerati, i mene i sve vjernike Srpske Crkve,rođene Crnogorce, u njemu, i svetosavlje u Crnoj Gori konačno zatrti i zacariti svaku drugu vjeru osim Pravoslavlja?! Proći ćete svi vi kao ovaj novocrnogorstvujući Kosovac kolaboracionista Tačijev montenegrinski,sa sjedištem u Beogradu koga ihapsiše Arnauti prije neki dan.Oni sa kojima ste šurovali protiv sopstvene braće na kraju će i same vas tamaniti…

      1. Vratićemo mi svoje oteto kad tad !!
        Daće Bog pa će narod Crnogorski vratiti autokefalnost našoj svetoj CPC i naše otete Crnogorske svetinje!!

      2. I Hitler se rodio u Austriji pa je okupirao 1938 !
        Svi pravoslavni narodi imaju svoju autokefalnu crkvu , imali smo je i mi do 1918 , imaćemo je ponovo , daće Bog !

        1. Austrijanci su Germani i govore njemacki i dan danas a u oba svetska rata su bili zajedno sa Njemcima.Austrija je jedna od germanskih drzava kao sto su Bavarska ,Pruska itd koja je ostala kao posebna germanska drzava.Isto kao sto je bilo vise srpskih srednjevjekovnih drzava medju kojima i Zeta.

  3. Ko je ubio Ivana Gorana Kovačića? Znam da su njegovu poemu „Jama“ komunisti nakon rata drastično skratili i izmenili…

Ostavite odgovor

Vaša adresa e-pošte neće biti objavljena. Neophodna polja su označena *