Podgorica treba strateške, a ne kozmetičke programe

Piše: Jovo Pejović

Kao bivši dugogodišnji odbornik u Skupštini Glavnog Grada Podgorice i zaposleni u Agenciji za izgradnju i razvoj Podgorice od njenog osnivanja do odlaska u starosnu penziju, bio sam u prilici da iz dva ugla pratim aktivnosti na izgradnji i razvoju Glavnog grada. Zato se smatram kompetentnim da u fazi predizborne kampanje u Glavnom Gradu ukažem na neke probleme čije bi rešavanje ubrzalo razvoj grada i umnogome promijenilo uslove života u njemu.

Do ovog trenutka nijesam zapazio da je ijedna izborna lista izašla sa svojim programom razvoja Grada, već je sva energija usmjerena na pitanja koja ne bi trebala biti u fokusu kampanje. Jedan od strateški važnih problema Grada se odnosi na izmjene zakona u oblasti prostornog planiranja, koji su decenijama prilagođavani moćnim investitorima iz vlasti ili bliskih vlasti, koje su se svodile na ukidanje biznis barijera to jest pretvaranje fabrika, oranica, urbanih parkova i drugih prostora u izvore profita poznatih tajkuna bliskih vlasti. Evidentno je da je Podgorici potrebna kvalitetnija javna infrastruktura, kanalizacija, vodovod, javna rasvjeta, saobraćaj, škole, vrtići, zdravstvene ustanove, savremeni javni prevoz, parkovi, muzeji, galerije, uređene gradske plaže, bolja povezanost sa gradskim izletištima, kvartovi grada za stare zanate. Pored ovih sadržaja evidentno je da Podgorici nedostaju Akva park, zološki vrt, koncertne dvorane, ljetnje pozornice, veliki teatri, moderan nacionalni stadion, ali i bolja komunikacija sa svijetom i kultura življenja koja je čuvala duh stare Podgorice kroz vjekove. Podgorica decenijama nije u stanju riješiti pitanje kolektora za prečišćavanje otpadnih voda, saobraćajne gužve, parking prostor, obilaznica oko grada odavno to nije, već saobraćajnica bulevarskog tipa.

Prigradska naselja su u urbanističkom haosu, najvećim dijelom bez priključenja na atmosversku i fekalnu kanalizaciju, bez trotoara, parking prostora, lošeg snadbijevanja vodom za piće, saobraćajnicama koje nijesu u skladu sa urbanističko tehničkim uslovima, u najvećem broju zapuštene bez programa za njihovo održavanje, koje se uglavnom obavlja po principu ko koga ima, a ne po prioritetima. Priča za sebe su brojna divlja naselja u kojima nema osnovnih objekata komunalne infrastrukture neophodnih za normalno funkcionisanje. Gubici na vodovodnoj mreži odavno prelaze preko 60%, a najveći broj naselja se i dalje snadbijeva vodom za piće preko starih salonitnih cijevi koje su u svim modernim gradovima zbog svojih karcenogenih svojstava van upotrebe.

U djelovima nekih naselja kontejneri za odlaganje smeća se nalaze na udaljenosti od preko jednog kilometra što je nedopustivo, ali se računi za odvoz smeća redovno isporučuju građanima sa ovih područja. U nekim naseljima se ne vrši dostavljanje pošte, bilo da se radi o računima za struju, vodu, telefone ili druge pošiljke. Pitanje numeracije jednog broja ulica ide sporo, a nazivi ulica u najvećem broju naselja nemaju blage veze sa tim sredinama.

Povezanost centra grada sa poznatim gradskim izletištima ne funkcioniše. Zakon o mjesnim zajednicama neobjašnjivo dugo kasni, a rukovodstva mjesnih zajednica su nelegitimna. Uništavanje prirodnih i kulturnih dobara postalo je pravilo, zato što planove oblikuju interesi privatnih investitora čime je Podgorica nepovratno izgubila vezu sa svojom prošlošću. Organizacija i korišćenje radnog vremena u preduzećima i ustanovama čiji je osnivač Glavni Grad traži prilagođavanje savremenim uslovima funkcionisanja grada i njegovih građana.

Čini se da je jedino napravljen značajan iskorak u demokratizaciji Parlamenta Glavnog Grada i boljeg uključivanja odbornika u probleme grada za što velike zasluge pripadaju aktuelnoj Predsjednici Jeleni Borovinić Bojović koja se pored rukovođenja Parlamentom značajno bavila i problemima građana. Dalje nabrajanje problema sa kojima se susrijeću građani Podgorice bi nas odvelo u nedogled. Zato vjerujem da će se kandidati za najodgovornije dužnosti u Glavnom Gradu, više baviti ovim temama, a manje politikanstvom.

Praksa je pokazala da su mnogi funkcije u Glavnom Gradu doživljavali kao oskočnu dasku za dalje napredovanje, a manje kao obavezu da se brže rešavaju problemi grada i građana. Uostalom Podgorica treba strateške, a ne kozmetičke programe i promjene da bi postala moderan evropski grad.