Povratak velikog pjesnika Jovana Dučića na Crkvinu u Hercegovačku Gračanicu

Danas je 20. godina od povratka velikog srpskog pjesnika i diplomate Jovana Dučića rodnoj Hercegovini.

Tim povodom Radio ,,Svetogora“ prije dvije godine, napravila je emisiju sjećanja na povratak ovog ponosnog Hercegovca, Srbina, svom domu i smiraju u naručju Hercegovačke Gračanice, kao i njegovom prvom dolasku u Crnu Goru.

O Jovanu Dučiću, u emisiji ,,Povratak velikog pjesnika na Crkvinu“, govorili su tadašnji ministar vjera u Vladi Crne Gore Budimir Dubak predsjednik crnogorskog Odbora za prenos zemnih ostataka Jovana Dučića, urednik Književne zadruge “Srpski nacionalni savjet Crne Gore” sekretar Odbora, publicista Jovan Markuš i predsjednik “Udruženja književnika Crne Gore” Novica Đurić.

“Jovan Dučić se vratio tog 22. oktobra 2000. godine u svoje milo Trebinje, kako je zvao svoj grad. Vratio se u grumen gline užeženi, kako kaže u jednom stihu. Bio je čovjek koji je zadužio srpsku kulturu i književnost, jedan od najvećih srpskih pjesnika uopšte. Trebinjci su ponosni na Dučića. Treba uveče pogledati Trebinje i svjetla Hrama Blagovještenja na Crkvini, u kome Dučić počiva. A treba i sa Hercegovačke Gračanice gledati jutra sa Leotara i shvatiti da u svjetskoj književnosti ne postoji takav primjer odavanja počasti svom velikom pjesniku i zadužbinaru”, rekao je između ostalog Budimir Dubak za “Svetigoru” .

Publicista Jovan Markuš izrazio je svoju tugu zbog toga što i mi Crnogorci, kao što su to uradili braća Hercegovci ispunivši Dučićev amanet da bude sahranjen na Crkvini, nijesmo ispunili postmrtnu želju našeg velikog Svetog Petra Drugog Petrovića Njegoša Lovćenskog Tajnovidca da ga sahranimo u onu Crkvu na Lovćenu:

,,Kao čovjek, kao Crnogorac u smislu pripadanja ovoj državi, kao Cetinjanin i kao Srbin, mogu samo da se postidim pred braćom Hercegovcima jer su oni ispunili amanet svog velikog pjesnika.“

Ističe da je sam čin sahrane Dučićevih posmrtnih ostataka u Hercegovačkoj Gračanici ostavio najveći utisak na njega.

,,Mislim da nikad kao tada nisam osjetio takvu sabornost i jednodušnost svih koji su bili prisutni sahrani Jovana Dučića. Osjetio sam snagu Tijela Hristovog – Crkve Božije“, kaže publicista Jovan Markuš.

Predsjednik “Udruženja književnika Crne Gore” Novica Đurić naglašava da je ponosan što je odrastao uz Dučića i ostale velikane naše književnosti.

,,Jovan Dučić je davno stigao u Crnu Goru i u sve prostire i ljude koji vole poeziju, koji se kazuju našom vjerom pravoslavnom, koji govore srpskim jezikom i pišu ćiriličnim pismom. Jovan Dučić bio je Lučonoša tog našeg svetog trojstva pismenosti“,  naglašava Novica Đurić u emisiju “Povratak velikog pjesnika na Crkvinu“ koju je uredila i vodila Slobodanka Grdinić.

Veliki pjesnik Jovan Dučić je rođen 17. februara 1871. godine u Trebinju a upokojio se na Blagovijesti, 7. aprila 1943. godine u Geriju u američkoj državi Indijana, gdje je sahrana prvobitno obavljena, ali je potom, iste te godine, prenijet u portu srpskog Manastira Svetog Save u Libertvilu. Kada je izvršena ekshumacija njegovo tijelo bilo je čitavo, kao i na fotografiji od prije više od pola vijeka kada je sahranjen.

Prije svoje smrti ostavio je testament u kome je iskazao svoju želju da se izgradi …”krasna pravoslavna crkva u Trebinju u stilu one u Kosovskoj Gračanici i da se moje telo prenese i sahrani u istoj”.

Posljednja pjesnikova želja se ostvarila. Dučić je poslednji put tog 22. oktobra 2000. godine obišao srpske zemlje. Njegovi posmrtni ostaci su iz Libertvila, preko Srbije, pa zatim Crne Gore, prenijeti u Trebinje. Tako je veliki Dučić, po sopstvenoj želji, sahranjen na brdu iznad rodnog grada u crkvi sagrađenoj po uzoru na kosovsku Gračanicu-Hercegovačkoj Gračanici.

Interesantno je da Jovan Dučić koji je obišao mnoge gradove, koji je prvi podigao spomenik Svetom Petru Drugom Petroviću Njegošu Lovćenskom Tajnovidcu, nikada za života nije posjetio Crnu Goru, koja je za njega bila sveta zemlja oličena u pjesniku i Vladiki Radu.

Ipak, njegova želja nije ostala neostavrena, Dučićevi posmrtni ostaci stigli su u petak 20. oktobra 2000. godine u Podgoricu, zatim Danilovgrad i Nikšić. Mitropolit crnogorsko-primorski g. Amfilohije sa sveštenstvom Mitropolije dočekao je zemne ostatke Jovana Dučića.

Sjutradan, 21.oktobra zemni ostaci Jovana Dučića su iz Podgorice krenuli za Danilovgrad praćeni Episkopom budimljanskim gospodinom Joanikijem. A zatim stigli u nikšićki Saborni hram. Svetu arhijerejsku liturgiju služio je Njegova svetost Patrijarh srpski gospodin Pavle uz sasluženje Mitropolita Amfilohija i arhijereja. Poslije Liturgije zemni ostaci Jovana Dučića ispraćeni su za Trebinje. 22. oktobra.

Jovan Dučić je sahranjen u novopodignutoj Hercegovačkoj Gračanici na Crkvini, gdje je prethodno Svetu liturgiju služio Patrijarh Pavle i Mitropolit Amfilohije sa arhijerejima i sveštenstvom.

Izvor i foto: Mitropolija