Predstavljena zbirka eseja Svetlane Velmar Janković

Srpska akademija nauka i umjetnosti je ,,nastavila“ Sajam knjiga pošto je samo dva dana nakon zatvaranja organizovala predstavljanje nove knjige eseja akademika Svetlane Velmar Janković ,,Srodnici“ koju je objavio Izdavački centar Matice srpske, prenosi Tanjug.

Akademik Miro Vuksanović koji je direktor Biblioteke Matice srpske i njenog centra za izdavačku delatnost ali i upravnik Biblioteke SANU, bio je primoran da salon za tribine SANU zameni svečanom salom s obzirom na veliko interesovanje za knjigu koja je objavljena upravo pred Sajam.

Pozdravljajući okupljene goste, Vuksanović je podvukao da je knjiga Velmar Janković štampana u ediciji ,,Matica“ u kojoj se primaju dela samo po pozivu i za proteklih šest godina to su sve bili akademici.

Po njegovom mišljenju, između svih knjiga iz ove edicije postoji srodnost ,,pre svega u jeziku koji je na dostojan način uposle u pesničkim knjigama za pamćenje, u tumačenjima književnosti i nauke o njoj, religiji i vere, usmene, žitijske i likovne umetnosti, u iskušavanjima žanrova i susretima različitih doba“.
Akademik i autor jedine dvotomne ,,Istorije srpske književne kritike“ koju je takođe objavio Izdavački centar Matice srpske Predrag Palavestra je podsjetio da je više puta tokom karijere pisao kao kritičar o djelima Velmar Janković i naglasio da ona pripada kritičarima koji ne traže kavgu, koji saosećaju sa likovima i saopštavaju svoje razmišljanje na nenametljiv način koji je sličan dijalogu sa ostalim kritičarima i čitaocima.

Palavestra je primetio da se književnom kritikom bavi sve više žena ali da, prema njegovom mišljenju, su pažnje dostojne dvije članice SANU – Isidora Sekulić iz prve polovine 20. vijeka i Velmar Janković koje su obje bile i cijenjeni pisci ali i kritičari.

Prihvativši da postoje izvjesne razlike između ženskog i muškog pristupa kritici i ne pokušavajući da to objasni, Palavestra je naglasio da su ove dvije dame zauzele značajno mjesto u cjelokupnoj istoriji srpske književnosti.
„Njihov glas se uvek jasno izdvajao i čuo“, podvukao je Palavestra.

Mišljenja Velmar Janković se moraju uvek poštovati jer ona živi književnost, to je njen ceo život, rekao je on i dodao da smatra da bi je mogao nazvati kritičarem dijaloga kamernog rafiniranog glasa.

Profesor emeritus Slavko Gordić koji je bio angažovan da piše recenziju ,,Srodnika“, smatra da ,,u naslućenom slaganju vremena i jeste najdublja i najsmelija poetsko-filozofska vizija Svetlane Velmar Janković“ kako da sklopi knjigu u kojoj su okupljeni srpski stvaraoci od Svetog Save do savremenih pisaca.

Analizirajući vrste eseja, Gordić je zaključio da Svetlana Velmar Janković pripada autorima koji pišu interpretativne, mikroanalitičke eseje. Po njegovom mišljenju najbolje je njen esejistički i kritičarski rad ocenio Palavestra da su oni pisani ,,lepim i mirnim stilom odmerene i negovane građanske otmenosti, ne pokazujufći toliko privrženost prema piscima iz njenog duhovnog sveta i orkuženja nego pokazujući osoben gospodski ugao gledanja na književnost“.
,,Kod nje se oseća duhovna potreba za dijalogom i komunikacijom na visokom nivou pesničkog jezika i pesničkih ideja, na nivou višem od onog na kojem deluju đevni kritičari. Njeni eseji prožeti su kamernim poluglasom, izvezeni pažljivom rukom kojoj se ne žuri“, rekao je on.
„Reč-dve na kraju“ kako je Velmar Janković naslovila svoj kratak esej o prolaznosti vremena, o istrajavanju literature pisane pre više decenija zaslužio bi da bude prenet u celini jer u njemu je sa njoj svojstvenom elokventnošću i skromnošću podsetila da je neke svoje ranije pisane oglede smatrala da ne zavređuju da budu sačuvani a tek sada je otkrila da ipak ulaze u njen opus koji je stavljen u korice ,,Srodnika“.