Radović: IRF će sniziti kamate, imamo dovoljno novca

Investiciono-razvojni fond (IRF) tokom 2021. godine plasirao je na domaće tržište više od 200 miliona eura, a ta institucija podnijela je i najveći teret epidemije korona virusa sa realizacijom od oko 450 miliona od izbijanja pandemije, saopštila je u intervjuu za Portal RTCG izvršna direktorica IRF-a Irena Radović.

Crnogorskoj privredi je, kako je istakla, omogućeno da preživi, a osnovni motiv bio im je očuvanje likvidnosti i radnih mjesta. Pandemija j, ističe, uticala na poslovanje IRF-a u mnogim aspektima.

Radović za Portal RTCG ističe i da IRF ostaje snažan partner kada su u pitanju ulaganja u prioritetne grane privrede, prije svega turizam i poljoprivreda, koje su prepoznate kao ključne djelatnosti razvoja crnogorske privrede.

Navodeći da je interesovanje za investicione projekte generalno na visokom nivou, Radović je rekla da IRF ima dovoljno novca za sve zdrave i kvalitetne projekte koji ispunjavaju kriterijume propisane uslovima kreditne podrške.

IRF će, kako je kazala, u ovoj godini dodatno sniziti kamatne stope, prije svega, kada su u pitanju razvojni projekti.

„Tako je plan da od ove godine za podršku ženskom preduzetništvu kamatne stope budu u rasponu od nula do 2,4 odsto, dok i kod drugih kreditnih linija, koje se odnose na investicije i razvoj, a koje generišu otvaranje novih radnih mijesta, planiramo, takođe, i dodatno snižavanje kamatnih stopa“, rekla je Radović.

Da li ste zadovoljni godinom na izmaku kad je riječ o privredi, imajući u vidu da je značajno pogođena pandemijom korona virusa?

„Pandemija koronavirusa je značajno uticala na našu stvarnost. Prvo, kroz limitiranje kretanja i djelovanja, ne samo u Crnoj Gori već i globalno, a zatim i posredstvom smanjenja tražnje za velikim brojem proizvoda i usluga, što je unijelo neizvjesnost u poslovanje velikog broja privrednika. Uloga IRF-a je bila izuzetno značajna, jer je omogućio finansijsku podršku u cilju prevazilaženja posljedica koronavirusa za crnogorske privrednike tokom 2020 i 2021. godine.

Uvažavajući činjenicu da je godina na izmaku bila u dobrom dijelu i godina oporavka, moramo istaći da su ostvareni rezultati u drugoj polovini godine stimulativni, premda ukazuju na oživljavanje naše ekonomije i pokretanje novog investicionog ciklusa. Uspješnom realizacijom turističke sezone tokom jula i avgusta je obezbijeđen relativni opravak turističkog, ali i povezanih sektora, kao što su poljoprivreda, proizvodnja hrane i usluge, koji su najviše bili pogođeni pandemijom. Svjesni smo da je pandemija ukazala na neophodnost diversifikacije crnogorske privrede i smanjenje uvozne zavisnosti, te značaj zelene i digitalne tranzicije. U cilju promocije klimatskog finansiranja, IRF pruža značajnu podršku implementaciji održivih rješenja u proizvodnji električne energije, naročito na bazi koriščenja solarnog potencijala.

Kada sumiramo rezultate, realizacija od preko 200 miliona eura i preko 60% premašen godišnji plan u uslovima neizvjesnosti i sramežljivih naznaka oporavka predstavlja izuzetno ostvarenje. Takođe, obezbjeđivanje dodatnih povoljnih sredstva u iznosu 230 miliona eura za finansiranje crnogorske privrede, uz podršku naših međunarodnih partnera, daje nam dobar osnov za planiranje snažne podrške crnogorskoj privredi u narednom periodu“.

Koliko je Investiciono-razvojni fond (IRF) plasirao kredita u ovoj godini, a koliko od početka pandemije?

„IRF je plasirao preko 200 miliona eura u godini za nama koju su obilježili pandemijska neizvjesnost, slabiji investicioni ciklus s naznakama oporavka tek od sredine godine. Dok je 2019. bila godina intenzivnog investicionog ciklusa sa značajnom realizacijom, 2020. pandemijska godina bila najzahtjevnija. Crnogorskoj privredi je kroz naše kreditne linije omogućeno preživljavanje, uključujući isplate zarada i zakupa, u uslovima kada su komercijalne banke u istom periodu smanjile obim aktivnosti upravo uslijed povećanog rizika i troška plasiranja u pandemijskim uslovima.

U fokusu će biti podrška rast i razvoj mikro, malih, srednjih i srednje kapitalizovanih preduzeća, sa posebnom pažnjom na osnaživanje ključnih razvojnih sektora kao što su: energija i održiva životna sredina, održiva poljoprivreda i lanac vrijednosti hrane, održivi i zdravstveni turizam, zatim inkluzivni rast i razvoj kroz podršku preduzetništvu i posebnim ciljnim grupama

U takvim okolnostima, IRF je podnio najveći teret pandemije sa realizacijom od oko 450 miliona eura od izbijanja pandemije. Podrška se u prethodnom periodu najvećim dijelom odnosila na prevazilaženje negativnih posljedica pandemije u dijelu očuvanja radnih mjesta i likvidnosti privrednih subjekata, te prevazilaženja krize izazvane smanjenjem tražnje naročito u sektoru turizma i svim povezanim djelatnostima, kao što su poljoprivreda, usluge, saobraćaj i slično“.

Što su bili najčešći zahtjevi klijenata IRF-a?

„U prethodnom periodu osnovni motiv je bio očuvanje likvidnosti i radnih mjesta, naročito u sektorima koji su bili direktno pogođeni epidemiološkim restrikcijama i smanjenjem tražnje, čime je bio ugrožen opstanak preduzeća. Upravo iz tog razloga, kreditna podrška IRF-a u prethodnom periodu se najvećim dijelom odnosila na kreditne linije za očuvanje likvidnosti, čime se obezbijedilo elementarno funkcionisanje privrede, a u posljednja dva kvartala pojačani su bili i zahtjevi za investicionim projektima čiju značajniju konkretizaciju očekujemo u toku prve polovine naredne godine.

Takođe, primjetan je rast interesovanja za investicije koje se odnose na zelene projekte i projekte energetske efikasnosti, za koje je IRF već obezbijedio dovoljno povoljnih sredstava, pa smo i u ovom trenutku spremni odgovoriti svim kvalitetnim projektima, u skladu sa definisanom kreditnom podrškom. IRF ostaje snažan partner kada su u pitanju ulaganja u prioritetne grane privrede, prije svega, turizam i poljoprivreda, koje su prepoznate kao ključne djelatnosti razvoja crnogorske privrede. Izuzetno smo ponosni na činjenicu da ćemo i u narednom periodu biti u mogućnosti da podržimo početnike u biznisu, sa posebnim akcentom na žensko preduzetništvo za koje smo pripremili najpovoljnije kreditne uslove na tržištu“.

Koliko je IRF konkretno podržao projekata u posljednjih godinu i na šta su se oni odnosili?

„IRF je tokom 2021. godine podržao preko 400 projekata koji su se najvećim dijelom odnosili na podršku za prevazilaženje efekata pandemije, očuvanje radnih mjesta i likvidnosti. Ohrabruje činjenica da je, usljed uspješne turističke sezone, podrška značajno bila usmjerena i u investicione projekte, kao i na osnaživanje preduzetništva kroz programe namijenjene početnicima u biznisu, ženama i poljoprivrednim proizvođačima.