Rilkeova pisma ženama

Na današnji dan, 29. decembra 1926, umro je austrijski pisac Rajner Marija Rilke, jedan od najvećih liričara njemačkog jezika. Studirao je istoriju umjetnosti, književnost i filozofiju u Pragu, Minhenu i Berlinu, a zatim ga je istraživački duh odveo na putovanja širom Evrope i Afrike. Kompletna ličnost, povučen u sebe i preosjetljiv, postao je izraz jednog vremena i svijeta na razmeđi Istoka i Zapada, posebno mješavine slovenskog i germanskog.

Djela: zbirke „Nove pjesme“, „Devinske elegije“, „Soneti Orfeju“, „Melodija o ljubavi i smrti“, „Knjiga časova“, „Pjesma o ljubavi i smrti korneta Kristofa Rilkea“, „Knjiga slika“, „Časlovac“, roman „Zapisi Maltea Lauridsa Brigea“.

Pesnik koji je napravio preokret u razvoju evropske poezije, tvorac jednog novog shvatanja o odnosu života i smrti, jedan od retkih koji je naslutio silnu duhovnu energiju Rusije i Istoka, vizionar koji je osetio da slika kosmosa ustukne pred jezikom brojeva („Tu prsnu slika”), Rajner Marija Rilke sa istom snagom i izražajnom moći pisao je ne samo stihove i prozu nego i pisma svojim prijateljima. Iz njegove obimne prepiske Vera Kolaković je izabrala i s nemačkog prevela 33 pisma ženama, kako glasi i naslov knjige koju je objavio KOV.

Zašto pisma ženama? Odgovor je u jednom od njih iz 1904. dao sam Rilke: „Za mene je sasvim prirodno da shvatim devojke i žene. Najdublji stvaralački doživljaj je ženski. Jer je to doživljaj koji prima i rađa.” Rilkeova pisma nisu samo njegovo biografsko svedočanstvo, svedočanstvo o jednom uznemirenom duhu Evrope koji se najbolje oseća na putovanjima, svojevrsnim bekstvima u kojima su nastajala njegova najbolja dela; njegova pisma su i umetničko svedočanstvo o mukama stvaranja, o preko potrebnoj samoći, u kojoj se kao u kakvom čudu njegov život umetnički ostvaruje, piše Politika

U izboru najviše je pisama upućenih Klari Rilke, s kojom je kratko bio u bračnoj vezi, a potom Lu Andreas Salome, sa kojom je bio dugogodišnji prijatelj, od 1897. do njegove smrti 1926. (Rilke je rođen 1875). Najpre su to pisma iz Pariza, za vreme boravka kod Rodena (jedno vreme bio je njegov sekretar), u kojima se divi Rodenovoj snazi i usamljenosti, pokušavajući da pronikne u tajnu stvaranja, u razliku između vajarskog i pesničkog doživljaja sveta. Lu Salome je žena kojoj se Rilke najviše divi, kojoj piše najsadržajnija pisma, jer u njoj „stoluju zrelost i smirenost”, a on se na neki način oseća kao njen izgubljeni sin… Ali, bilo je dana, u poslednjoj godini života, kad mu je po sopstvenom priznanju bilo mučno da piše pisma, kad je možda već osećao ono što je svojoj dragoj Lu jednom davno, 1903. godine, napisao: „Idu dani a ponekad čujem kako ide i život.”

Pročitajte JOŠ:

Jedinstven projekat u RS: Soba sjećanja na Petra Kočića