Sa naučnog skupa u Foči poslata jasna poruka: Obnoviti kulturu hrišćanskog života i razumijevanja svijeta

Savremeni čovjek razapet je između ovozemaljskog društva i nebeskog carstva, onom kojem teži, čekajući Hrista. Takva pozicija hrišćanina otvara mnogobrojne teme koje su se našle u programu dvodnevnog naučnog skupa Bogoslovskog fakulteta „Sveti Vasilije Ostroški“.

„Zon politikon – zon teumenon“, čovjek, društvo, Crkva u 21. vijeku, naziv je skupa koji je iznjedrio dragocjene radove o hrišćanstvu i savremenoj kulturi, Crkvi i politici, umjetnosti i postmodernističkom društvu.

Današnje društvo odavno je nazvano posthrišćanskom civilizacijom, izazovi crkvenog vaspitanja su veliki i brojni, čulo se na skupu.

Uloga Crkve i vjere u društvu u kojem živimo jedna je od tema koje se ističe, rekao je dekan Bogoslovskog fakulteta „Sveti Vasilije Ostroški“, Vladislav Topalović.

„Naravno da je vrijeme za osmišljavanje nove uloge Crkve i vjere u savremenom društvu. Na skupu su obuhvaćene mnoge teme, od odnosa vjere i postmodernističkih modela društava, mnoga pitanja u vezi sa transhumanizmom, političkim teorijama“, rekao je Topalović.

Crkva i politika tema su, ne samo naučnog skupa, već i društva koje različito tumači povezanost ova dva faktora.

Profesor PBF „Sveti Vasilije Ostroški“ Darko Đogo kaže da pojedinim društvenim grupama ne prija nešto što bi Crkva imala da kaže, pa je prognaju na društvene margine.

„Crkva nema pravo ni na kakav komentar, ma sa kog aspekta stvarnosti, ne samo političkog ili kulturnog. Važno je da se diferenciraju različite društvene pozicije i različita značenja politike jer politika nije samo partijska. S druge strane je vrlo važno da razumijemo trenutke“, kaže Đogo navodeći primjer Crne Gore. „Dvadeset godina je trajao jedan proces koji je bio i politički ali smo od samih početaka znali da će imati crkveni epilog. Na kraju tog procesa pokušalo se sa otimanjem svetinja i mogli smo da vidimo jednu masovnu reakciju i sveštenstva i Crkve u najširem smislu. To pokazuje da ne možemo uvijek prepustiti da sve ide svojim tokom jer ti ishodi često dovode do destruktivne sile koja će se suočiti sa Crkvom. Neuporedivo bolje je promišljati kako djelovati u realnom vremenu, dok se dešavaju procesi“, poručuje Đogo.

Industrija zabave antihrišćanski i antihumanistički djeluje na društvo, što je kroz film „Priča iz Montane“ predstavio Slobodan Vladušić, profesor Filozofskog fakulteta u Novom Sadu.

„Došao sam do jednostavnih i ne baš veselih zaključaka. Ta industrija, koja je u vlasništvu globalne oligarhije, nije liberalna kako se to obično tvrdi jer da jeste dala bi svim stranama jednake šanse. Priroda te oligarhije je antihrišćanstvo i antihumanizam“, smatra Vladušić. Izražava zaprepašćenje porukom iz filma da ubistvo oca može da bude označeno kao čin koji je dobar za društvo. „Taj film nije izuzetak niti je dio umjetničkog eksperimenta koji odudara od opšteg mišljenja. Mnoštvo sličnih filmova i serija učestvuje u nečemu što bismo mogli nazvati uobičavanje antihrišćanstva. Biti svjestan šta je propaganda i ne podleći antihumanoj industriji zabave, način je borbe protiv tih pojava“, poručuje Vladušić.

Pitanjem hrišćanske kulture i njene pozicije kroz vijekove, bavio se Miša Đurković, direktor Instituta za evropske studije iz Beograda.

Na posljednjim popisima stanovništva u Evropi vidljiv je pad procenta stanovništva koje se izjašnjava kao hrišćansko, pokazuju podaci.

„Taj procenat je ispod 50 odsto. Sada su to i zvanično društva koja se nazivaju posthrišćanska. Evolucija rimokatoličke crkve, te drugih konfesija koje su skoro u suprotnosti sa Svetim pismom, govori o prilagođavanju savremenom dobu umjesto da Crkva djeluje misionarski prema društvu. U svemu i mi treba da znamo kako se postaviti i pripremiti. Potrebno je obnoviti kulturu hrišćanstva i hrišćanskog života i razumijevanja svijeta“, poruka je profesora Đurkovića.

Pored antihrišćanstva, savremeno društvo se suočilo sa čestom pojavom revizije istorijske istine. Prekrajanja, prisvajanja, ali i brisanja istorijskih činjenica skoro su svakodnevna na društveno-političkom polju. Instrumentalizacija istorije umjetnosti u postjugoslovenskom periodu bila je tema teologa Katarine Todorović iz Beograda. Naglašava da su zloupotrebe česte navodeći dva primjera.

„Za Novo Brdo na Kosovu i Metohiji se zna da pripada srpskoj kulturnoj baštini. Tamo se nalazi crkva Svetog Nikole i privremene kosovske vlasti su uradile restauraciju ne konsultujući eksperte i bez znanja Srpske pravoslavne crkve. Jednobrodnu crkvu su pretvorili u trobrodnu, a sve da bi se prikazali kao pokrovitelji i kako bi se to upisalo u albansku istoriju“, rekla je Todorovićeva. Kao primjer navela je i crkvu Svetog Spasa iz 9. vijeka koja se pripisuje hrvatskoj kulturnoj baštini. Nalazi se u Dalmaciji blizu izvora Cetine. „Svi arhitektonski elementi, apsida okrenuta ka istoku, govore da se radi o pravoslavnoj crkvi“, tvrdi Todorovićeva.

Kroz sedam sesija naučnog skupa učesnici su istakli znatan broj pitanja razvoja savremenog društva, te uloge čovjeka i Crkve. Izazovi turbulentnog vremena su veliki i svakom društvenom faktoru zadatak bi trebalo da bude očuvanje humanih i hrišćanskih vrijednosti, poručeno je sa skupa.