Slučaj Čamgoz nije gotova stvar: Božović „češlja“ Milovićeve odluke

Nedavno izabrani ministar pravde Bojan Božović razmatra sve odluke svog prethodnika na funkciji Andreja Milovića u slučajevima izručenja stranih državljana koje su se razlikovale od odluka sudova, uključujući i onu o optuženom turskom državljaninu Binaliju Čamgozu, saznaju nezvanično “Vijesti”.

Prema nezvaničnim informacijama lista, prvi čovjek Ministarstva pravde smatra da nijedno rješenje o izručenju nije nužno gotova stvar, s obzirom na to da te odluke predstavljaju i određeni vid političkih poteza, osim što su diskreciono pravo svakog ministra.

Iz toga proizilazi da bi svako rješenje o (ne)izručenju moglo biti ponovo razmatrano i da bi mogle biti donesene drugačije odluke, pa i u slučaju Čamgoz.

Doskorašnji ministar pravde Milović odbio je početkom godine da izruči Turskoj njenog državljanina optuženog za više teških krivičnih djela (ubistva, otmice, iznude…) uprkos tome što su crnogorski sudovi ocijenili da postoje uslovi za to, dok je nedavno, uoči smjene s funkcije, na ponovljeni zahtjev Ankare odgovorio porukom da je prvobitna odluka konačna i da bi donošenje novog rješenja bilo protivzakonito.

Milović je odluku o neizručenju pravdao narušenim zdravstvenim stanjem i etničkom pripadnošću turskog državljanina, iako je odlukom Višeg suda iz Podgorice, koja je 1. juna 2023. godine postala pravosnažna, utvrđeno da su ispunjeni uslovi za ekstradiciju. “Vijestima” je u januaru iz više nezvaničnih izvora rečeno da je Agencija za nacionalnu bezbjednost (ANB) utvrdila da Čamgoz predstavlja opasnost po nacionalnu bezbjednost Crne Gore.

Milović je početkom februara rekao “Vijestima” da nije morao da konsultuje “tajnu službu” prije donošenja odluke o izručenju, jer njihovo mišljenje ne igra presudnu ulogu za ekstradiciju. On je to saopštio nakon što je list objavio da je Čamgoz, posredstvom pripadnika kavačkog kriminalnog klana, prijetio ministru javne uprave Marašu Dukaju koji je obećao prijateljima s Kosova i iz Albanije da će se u Ministarstvu unutrašnjih poslova (MUP) raspitati o mogućnosti da turski državljanin zakonski dobije azil u Crnoj Gori.

Turska je krajem juna ponovo zatražila izručenje Camgoza, ali je Ministarstvo pravde, prema nezvaničnim saznanjima “Vijesti”, nekoliko dana uoči Milovićevog razrješenja, odgovorilo odrično na obnovljeni zahtjev. O tome su se oglasili na dan Milovićeve smjene u Skupštini (23. jul), saopštivši dijelu podgoričkih medija da je odluka iz januara donesena “u skladu s važećim zakonodavstvom i relevantnim međunarodnim pravnim standardima, nakon sveobuhvatne analize svih relevantnih činjenica i okolnosti konkretnog slučaja”, i da se protiv nje “ne može pokrenuti upravni spor, niti podnijeti ustavna žalba u skladu sa zakonodavstvom Crne Gore”.

“Vijesti” saznaju nezvanično da je Ministarstvo odgovorilo Turskoj da je prilikom Milovićeve odluke analizirano više stvari, među kojima i mišljenje vještaka da bi Čamgozovo zdravlje bilo ugroženo ako bi duže vrijeme bio u zatvoru bez adekvatne njege.

Prema nezvaničnim informacijama lista, Turska je u ponovljenoj zamolnici navela da će, ako vlasti u Podgorici zatraže garanciju u vezi s pitanjima na kojima se temelji odbijanje izručenja Čagmoza, takav zahtjev biti uzet u obzir i da će ta garancija biti data. Ankara je poručila da ocjene crnogorskih vlasti da izručenje njihovog državljanina nije primjereno jer bi bio izložen maltretiranju i diskriminaciji, predstavljaju izjavu bez obrazloženja, navodeći da je Turska potpisnica konvencija protiv torture, da je uvela stroge kazne za mučenje, da se predano sprovode pregledi i liječenje svih pritvorenika i osuđenika…

MUP je odbio da odobri politički azil Čamgozu, a tu odluku potvrdili su Upravni i Ustavni sud.

Čamgoz je prvi put uhapšen u Podgorici 6. jula 2022, a iz Uprave policije tada je saopšteno da je kod sebe imao falsifikovani pasoš. S njim je privedeno još pet turskih državljana, a turski mediji tada su objavili da su i oni na potjernici njihovih vlasti.

Čamgoz je navodno vođa organizovane kriminalne grupe, a prema pisanju turskih medija, u krivični dosije upisani su mu razni zločini – ubistva, ranjavanje, otmica, pritvor, iznuda i mučenje počinjeni u Izmiru i okolini, nezakonita naplata čekova i obveznica…

U oktobru 2021. policija Turske krenula je u akciju hapšenja članova njegove kriminalne grupe, ali je Čamgoz već tada bio na sigurnom, u Gruziji. Na spisku za hapšenje, pripadnici Policijske uprave pokrajine Izmir, odnosno njihovog Odsjeka za borbu protiv organizovanog kriminala, tog dana imali su 57 članova Čamgozove bande. Uhapsili su 35, a hapšenje su izbjegli Camgoz i još 21 član tog klana.

U septembru 2022. u Istražnom zatvoru u Spužu pretresena je ćelija u kojoj je Čamgoz boravio s još pet pripadnika organizovane kriminalne grupe kavački klan. To je učinjeno nekoliko dana nakon što je policija Turske utvrdila da su članovi kriminalnog klana Čamgoza učestvovali u ubistvu vođe škaljarskog klana Jovana Vukotića.

Čamgoz je drugi put uhapšen 30. januara zbog sumnje da je počinio krivično djelo navođenje na ovjeravanje neistinitog sadržaja. Policija tvrdi da je tokom 2022, koristeći lažni pasoš, s još jednim državljaninom Turske osnovao firmu “Lion”.

Protiv Čamgoza je 6. februara podnijeta još jedna krivična prijava, jer je falsifikovani pasoš predao službenicima MUP-a kad je tokom 2022. tražio privremeni boravak. Njemu je nedavno zbog toga počelo suđenje u Osnovnom sudu u Podgorici. On tvrdi da je morao koristiti lažni pasoš kako bi zaštitio sebe i porodicu od progona Turske.

Ko “prodaje” Čamgoza, a ko montira afere Čamgoz je početkom avgusta bio predmet polemike Milovića i premijera Milojka Spajića.

Milović je bivšeg partijskog kolegu iz Pokreta Evropa sad (PES) optužio da s advokatom Goranom Rodićem pokušava da spriječi izručenje južnokorejskog “kralja kriptovalatua” Do Kvona Sjedinjenim Američkim Državama (SAD).

Spajić je na to reagovao riječima da su posrijedi netačni navodi i da je jedino logično objašnjenje koje se nameće – da je Milović neizručenje Čamgoza Turskoj “želio da prikrije lažnim aferama kojih se naprasno sjetio poslije opravdane smjene”.

Doskorašnji ministar pravde je na to odgovorio rekavši da je Spajić htio da “proda” Čamgoza “za pare”, da bi obezbijedio “strano finansiranje projekta bitnog za njega i (premijerovog) šefa kabineta Branka Krvavca”.