SMCG uoči Dana novinara: Situacija iz godine u godinu sve gora, apel na solidarnost

Novinarstvo u Crnoj Gori postoji već 146 godina i u odnosu na tu činjenicu mi koji se danas bavimo tom profesijom imamo obavezu da svoj posao radimo na pošten i etičan način. To je naš dug i prema građanima. Ali naša obaveza je i da taj posao radimo u uslovima koji nam omogućavaju dostojanstvo – navedeno je u saopštenju Sindikata medija Crne Gore, izdatom povodom Dana novinara Crne Gore. 

Prema riječima iz današnjeg saopštenja Glavnog odbora SMCG, uslov za novinarstvo u interesu javnosti su zaposleni u medijima koji mogu da žive od svog rada, koji nisu preopterećeni pretjeranim zahtjevima na poslu, nisu u stalnom strahu od otkaza i zbog toga mogu da rade slobodno i bez samocenzure.

Ističu da je, nažalost, stanje u u većini crnogorskih medija daleko od onoga čemu SMCG teži, a da bi se popravilo potrebno je zajednično djelovanje.

Zbog toga, uoči Dana novinara Crne Gore, apeluju na solidarnost među zaposlenima u medijima i poručuju:

„Ne okrećite glavu od problema koje imaju ljudi koji rade sa vama, ne ostavljajte ih same. Udružujte se, osnivajte sindikate i udruženi utičite na uslove u kojima radite. Ako niste saglasni sa zahtjevima nadređenih i njihovim viđenjem novinarstva, kažite im to. Ako ne ukažete na problem on se nikad neće riješiti.“

Kako su naveli, u protekle tri godine 725 radnih mjesta u medijima je ugašeno, mediji se gase i ratuju između sebe, na Kodeks novinara se malo ko osvrće i po svim parametrima situacija je iz godine u godinu sve gora, a po pitanju bezbjednosti novinara se, takođe, ništa ne mijenja.

Zbog toga je SMCG, naveli su u saopštenju, dio regionalnog projekta koji se bavi slobodom medija i bezbjednošću novinara. U okviru tog projekta je nedavno predstavljen sajt www.safejournalists.net koji sadrži bazu napada unazad tri godine i SMCG moli zaposlene u medijima da na taj način prijavljuju slučajeve napada i uznemiravanja kojima su izloženi zbog posla kojim se bave.

CGO: Ima li razloga za slavlje na Dan novinara u Crnoj Gori?

Centar za građansko obrazovanje (CGO), uoči 23. januara, Dana novinara Crne Gore, podsjetio je sve teži položaj novinara i nezavisnih medijskih kuća u Crnoj Gori, kao i nezainteresovanost vlasti da doprinesu stvaranju povoljnog ambijenta za razvoj medija.

„Do danas su ostali brojni nerasvijetljeni fizički napadi na novinare u Crnoj Gori, na nezavisne medijske kuće i njihovu imovinu, ali i ubistvo glavnog i odgovornog urednika dnevnog lista „Dan“ Duška Jovanovića. Posljednih godina, ovom teretu koji stoji na leđima svih koji rade u medijima, dodaju se i drastično otežani uslovi rada novinara i posljedični odlazak mnogih iz ove profesije zabog loših primanja, a što sve ima svoj izraz i u padu profesionalnosti izvještavanja“, navodi se u saopštenju koje potpisuje saradnica na programima CGO Svetlana Pešić.

Podsjeća i da posljednje istraživanje CGO-a „Jednake šanse za sve medije“ pokazuje da finansiranje medija iz javnih fondova u Crnoj Gori ostaje neregulisano, nekontrolisano i netransparentno a da potrebne zakonske intervencije nijesu napravljene.

„Postojeći zakonski okvir ne prepoznaje potencijalnu vezu između finansiranja medija iz javnih fondova po različitim osnovama i uticaja tog novca na slobodu medija i ekonomsku (ne)stabilnost medija, niti posmatra odluke o oglašavanju kao mogući vid diskriminacije medija i pokušaja uticaja na uređivačku politiku. Institucije u Crnoj Gori i dalje ne iznose podatke o ukupnom iznosu državnog novca koje godišnje izdvajaju za oglašavanje, reklamiranje ili finansiranje medija po drugim osnovima, niti bilo koja institucija kontroliše način na koji se raspodjeljuju i troše ova budžetska sredstva. Nadležne institucije ne pokazuju interesovanje za rješavanje ovog problema, iako se ono tretira sa ozbiljnom pažnjom od strane zainteresovane međunarodne zajednice. Ovo istraživanje godinama ukazuje da država vrši neprimjeren uticaj na medijsko tržište, kroz netransparentna i selektivna finansijska izdvajanja javnih sredstava, putem oglašavanja i reklamiranja, ali i druge vidove finansiranja medija. Evropska komisija u svom Izvještaju za 2016. o Crnoj Gori, ovo pitanje pozicionira kao jedan od četiri prioriteta u okviru slobode izražavanja, pa CGO očekuje u 2017. konačno sadržajan napredak u postizanju održivog rješenja“.

Pešić je podsjetila da je Freedom House u svom prošlogodišnjem izvještaju o slobodi medija Crnoj Gori dodijelio ocjenu 41, po čemu Crna Gora spada u djelimično slobodne zemlje kada je riječ o slobodi medija, s tim da je pogoršala ocjenu iz 2015. (koja je bila 39 na 41 i pala na 34. poziciju u Evropi).

„CGO naglašava da je uloga medija u razvoju demokratskog društva nezamjenjiva i da su vlasti dužne da svim medijima i novinarima obezbijede uslove za slobodan rad, bez pritisaka i bilo kojeg oblika cenzure. Izazovi sa kojima se mediji suočavaju u Crnoj Gori dovode do toga da je javnost sve više lišena nepristrasnih informacija, a zapošljeni u medijima se nalaze u sve težoj ekonomskoj situaciji“, zaključuje se u saopštenju Pešić.

Prvi broj novina štampanih u Crnoj Gori „Crnogorac“, pojavio se 23. januara 1871. godine na Cetinju i taj datum se obilježava kao Dan novinara Crne Gore.