Srbi u sukobima naroda, ideologija i civilizacija

Piše: Todor Vulić

U poznatoj studiji Sukob civilizacija, Semjuel Hantington daje interesantnu podelu istorijskih perioda prema prirodi sukoba koji su u njima vođeni. Po njemu, od Vestfalsog mira 1648. godine, sa kojim počinje uspostavljanje modernog međunarodnog sistema, do Francuske revolucije 1789, u zapadnom svetu su se uglavnom sukobljavali vladari, koji su pokušavali proširiti svoju ekonomsku snagu i teritorije. Stoga je to bio period ratova kraljeva.

Od Francuske revolucije, prestaju ratovi kraljeva i počinju sukobi naroda. Ratovi naroda su trajali do kraja Prvog svetskog rata 1918. godine. Kao rezultat Ruske revolucije i reakcije na nju, posle 1918. sukobi poprimaju ideološki karakter, a ratovi se vode između sila komunističke, fašističko-nacističke i liberalno demokratske ideologije. Slomom i raspadom Sovjetskog Saveza prestaju sukobi ideologija i počinju sukobi civilizacija (zapadne protestantsko-katoličke, islamske, pravoslavne, kinesko-konfučijanske…). Po Hantingtonu, sukobi (ili ratovi) civilizacija počinju upravo Građanskim ratom na prostorima bivše Jugoslavije (1991-1995).

Interesantno je, da se Hantingtonov period ratova naroda (1789-1918) u dlaku poklapa sa periodom ratova za oslobođenje i ujedinjenje srpskih zemalja. Kratkotrajna Kočina krajina kao klica novovekovne srpske države, i crnogorsko ratovanje protiv Mahmud-paše Bušatlije, kao zametak crnogorske države, desili su se na samom početku ratova naroda 1788-1791. Srpski nacionalni ideal, oslobođenje i ujedinjenje srpskih zemalja ostvaren je (istina naopako) u poslednjoj godini ratova naroda 1918. godine.

Ta novonastala država, koja je jednim državnim okvirom obuhvatala srpske etničke i istorijske teritorije, trajala je opet tačno onoliko koliko su trajali sukobi ideologija, do raspada Sovjetskog Saveza. Tokom svoje istorije, južnoslovenska država je u periodu ideoloških sukoba prošla kroz tri ideološke faze: dominantno liberalno demokratsku fazu (Kraljevina SHS i Kraljevina Jugoslavija), dominantno fašističko-nacističku fazu (u periodu nemačke i italijanske okupacije) i dominantno komunističku fazu (FNR Jugoslavija i SFR Jugoslavija).

Nijedno ideološko zlo nas nije mimoišlo. Od 1990/91 godine ušli smo u perid ratova civilizacija, koji su do sada po Srbe bili pogubni.
Ratovi koje su Srbi vodili u 19. i 20. veku protiv imperijalnih sila i njihovih balkanskih poslušnika za oslobođenje i ujedinjenje srpskih zemalja i zastrašujući demografski gubici koje su pretrpeli u tim ratovima, vratili su nas na početak. Srbija i Crna Gora su danas ponovo poluzavisne države, a srpski etnički i istorijski prostor je razbijen na komade.

Velike sile i imperijalistički blokovi, u svim Hantinktonovim periodima, sukobljavali su se na našim prostorima nasleđujući jedni druge. U momentima narušene ravnoteže između njih, kada bi se neki blok sila približio vrhuncu svoje geopolitičke moći prelazeći u agresivnu fazu, zakonomerno bi ulazio u ratni sukob sa Srbima. Ekspanzija nemačko-austrougarskog (i italijanskog) saveza Centarlnih sila početkom 20. veka, (aneksija Bosne i Hercegovine 1908, osnivanje Albanske kneževine 1913), srpskim kraljevinama Srbiji i Crnoj Gori je nagoveštavao neizbežan rat. U sličnoj situaciji se našla i Kraljevina Jugoslavija 1941. godine u odnosu na fašističko-nacistički Trojni pakt i SR Jugoslavija u odnosu na atlantistički NATO. To se ponavlja i to se ne menja.

Kako su u tim periodima agresivne ekspanzije velikih sila na Balkan ponašali naši susedi? Bugari, Mađari, Hrvati, Albanci i slovenski muslimani, kao najbliži susedi Srba, bez izuzetka bi se tada u masi stavljali u službu imperijalnih interesa agresora. Kao izvođači „prljavih radova i topovsko meso“, okivani su od strane „gospodara sveta“ u zvezde, a Srbi su u istoj toj propagandi bili: parije, zlikovci i anticivilizacijski nakot koji nemilosrdno treba uništiti.

To je činila Austrougarska i Nemačka propaganda u periodu ratova naroda, to su činile propagande sila komunističke, fašističko-nacističke i liberalno-demokratske ideologije u periodu ratova ideologija, to su činile propagande sila atlantističke i islamske civilizacije na početku perioda ratova civilizacija. Dakle, to je konstanta – to se ponavlja i to se ne menja. Uvlačenje bilo kog od navedenih susednih naroda u državnu zajednicu sa Srbima, prestavljalo je, i predstavljalo bi, postavljanje dinamita u temelje te države jer bi pri prvom narednom geopolitičkom obrtu svaki od tih naroda prešao na stranu novog agresora.

Svi ti narodi su bez izuzetka ratovali na strani Centralnih sila 1914-1918, na strani Trojnog pakta 1941-1945. i na strani NATO-a 1991-1999. U poslednjim ratovima Bugarska i Mađarska nisu aktivno (oružano) učestvovale, ali su od strane NATO agresora u svakom drugom pogledu bile instrumentalizovane protiv srpske države i naroda.
Da li je onda rešenje problema za Srbe – prihvatanje modela ponašanja naših suseda. Istorija je pokazala da nije.

Priklanjanje silama Antante i pobeda u savezu sa njima u Prvom svetskom ratu, nagrađena je od strane tih sila stvaranjem južnoslovenske države, naopake tvorevine koja je Srbe neizmerno koštala. Hrvatski povjesničar Tvrtko Jakovina s pravom tvrdi, da je: formiranjem Jugoslavije sprečeno stvaranje „Velike Srbije“. Mnogi insistiraju na presudnoj ulozi Nikole Pašića i regenta Aleksandra u opredeljivanju srpske političke elite za Jugoslaviju, pripisujući im moć koju oni objektivno nisu imali. Da li je moguće da je srpska elita, pogotovo bez Rusije iza sebe, bila nezavisna u donošenju odluka, a protiv volje, interesa i politike velikih sila?

Teško. Karađorđević i Pašić sigurno nisu bezgrešni u tom opredeljivanju, ali treba imati u vidu hroničnu nesposobnost i kratkovidost naših vladara i političkih vođa, od kojih su i najbolji bili tek osrednji. Dakle i to se ponavlja i to se ne menja.
Verni svojim „saveznicima“ iz Prvog svetskog rata, Srbi su bezglavo ušli u Drugi svetski rat i kao nagradu dobili komunizam – arhineprijatelja Srba i srpske države.

Prisetite se odluka Drezdenskog kongresa KP Jugoslavije iz 1928. godine: komunisti će se boriti za nezavinost Hrvatske, Slovenije, Crne Gore i Makedonije; komunisti će se boriti za odvajanje kosovskih Albanaca i vojvođanskih Mađara čije je teritorije anektirala srpska buržoazija. Nedugo zatim fašističko-nacističke sile, Nemačka i Italija, sprovode te komunističke odluke u život stvarajući: čudovišnu ustašku Hrvatsku i neuspelu zelenašku Crnu Goru; vojvođanske Mađare pripajaju Mađarskoj, kosovsko-metohijske Albance – Albaniji, slovensko stanovništo Stare Srbije (Makedonce) – Bugarskoj. I gle, te komunističke odluke u život sprovode i NATO, Evropska unija i Sjedinjene Američke Države u poslednjoj dekadi 20. veka.

Kako je moguće da komunisti i nacisti iz perioda sukoba ideologija imaju iste antisrpske ciljeve i rešenja kao i atlantisti u periodu sukoba civilizacija? Dakle, i to se ponavlja i to se ne menja. Liberalno-demokratski Čerčil se ni jednog trenutka nije dvoumio birajući između liberalno-demokratske srpske kraljevine i komunističke republike, opredeljujući se za komunističku republiku, kao što se ni jednog trenutka nije dvoumio da učini isto što i nacista Hitler i naredi bombardovanje Beograda i drugih srpskih gradova 1944. Koliko puta su velike sile samo u 20. veku bombardovale, rušile i razarale Beograd? Zapitajte se, kada su one bombardovale Zagreb, Sofiju ili Tiranu. Baci li neka velika sila i petardu na te gradove?

Nikad. Dakle, i to je konstanta. Klinton kao vođa atlantističkog zapada na početku Hantingtonovog sukoba civilizacija, kao uostalom i ostali atlantistički vođi, bio je „neizmerno zaljubljen“ u Brozove komunističke (drezdensko-avnojevske) granice jugoslovenskih republika. Odsudno je insistirao na njihovoj nepovredivosti pri raspadu Jugoslavije – osim naravno u slučaju Srbije. Tu su on, Bler, Širak, Šreder… sebi dozvolili malo fleksibilniji i kreativniji pristup. Kosovo se moralo odvojiti od Srbije (opet Drezden), ali se zato Republika Srpska ni po koju cenu nije smela, niti danas sme, odvajati od Bosne i Hercegovine. Sve što je na srpsku štetu – može i mora, sve što je u srpsku korist – ne dolazi u obzir. Zašto je to tako?

Možete li u Evropi pronaći mali narod koji je u kontinuitetu pružao oružani otpor ekspanziji velikih sila na vrhuncu njihove globalnopolitičke moći: narod koji je poput Srba samo u 20. veku ratovao sa Osmanskim carstvom, Austrougarskim carstvom Habzburga, Nemačkim carstvom Hoencolerna, Musolinijevom Italijom, Hitlerovom Nemačkom, Staljinovim Sovjetskim Savezom (pročitajte bar Dedijerovu Izgubljenu bitku Josipa Visarionoviča Staljina) i 19. zemalja NATO-a (Sjedinjenim Državama, Velikom Britanijom, Francuskom, Nemačkom, Španijom, Italijom… i Islandom). Naše balkanske susede i njihovu ulogu u ovim ratovima već sam spominjao.

Svaka velika sila sa imperijalističkim ambicijama, imala je i ima obaveštajne i analitičke strukture, koje pripremajući je za zauzmanje nekog prostora pomno traže istorijske konstante. Između ostalog – i koji narodi sa tog prostora tradicionalno pružaju otpor moćnima, a koji voljno i bezuslovno sarađuju? Uslov za dugotrajno i uspešno gospodarenje je – odmah slomiti i maksimalno oslabiti potencijalno neposlušne i osnažiti one koji su voljni da služe.

(Ne treba zaboraviti da je i Hantington bio svojevremeno angažovan u Beloj kući kao koordinator bezbedonosnog planiranja američkog Nacionalnog saveta za bezbednost). U Prvom svetskom ratu, američko javno mnjenje, na početku izrazito antiratno raspoloženo, upalo je u ratnu histeriju posle potapanja nekoliko britanskih i američkih brodova. Da li smo mi potopili „Luzitaniju“ sa 128 američkih državljana na njoj. Nismo. Da li smo mi u Drugom svetskom ratu Amerikancima razorili Perl Harbor i uništili pacifičku flotu? Nismo. Šta smo im onda skrivili? Ništa. Pa što nas napadoše? Imperijalna logika je neumoljiva – morali su, jer im je istorijko iskustvo njihovih prethodnika to nalagalo.

Pored toga, dugo i stabilno geopolitičko gospodarenje podrazumeva i dovođenje na vlast poslušničkih elita, koje će služiti agresoru na uštrb interesa (čak i ekonomskih, ekoloških, zdravstvenih, kulturnih, prosvetnih…) sopstvenog naroda.

Drugi razlog, zašto danas sve što je na štetu srpskih nacionalnih interesa može i mora je – lišiti potencijalnu protivatlantističku silu svakog saveznika na prostorima Balkana. Amerikanci mogu na okupiranoj srpskoj teritoriji, verovatno i na katastarskim parcelama u vlasništvu Srba, podići vojnu bazu Bondstil, ali zato Rusko-srpski humanitarni centar u Nišu nikako ne sme postojati.

Bez obzira na sve, poslednjih godina vidna je nova preraspodela globalnopolitičke moći na jugoistoku Evrope. Pored atlantista koji trenutno gospodare Balkanom, u igri su Rusija kao vodeća sila pravoslavne civilizacije, Kina kao vodeća sila konfučijanske civilizacije i Turska kao vodeća sila islama. Čak i japanski premijer (Japan je po Hantingtonu posebna civilizacija) nalazi za shodno da poseti Srbiju i ponešto dogovori i ugovori. S obzirom na ove istorijske konstante – šta nam je u predstojećih par decenija činiti?

Da bi smo znali šta nam je činiti, neophodno je spoznati šta nas u bliskoj budućnosti čeka? Da li je moguće egzaktno iščitati bar obrise budućih zbivanja na našim prostorima? Moguće je. Uslov za tako nešto je razumevanje prirode i zakona istorijskog toka bez predrasuda i ukalupljenih pravolinijskih i materijalističkih ideja o njemu. Zapitajmo se – ima li bilo kakvog sistema u istoriji novovekovne srpske države (ili srpskih država)?

Ponavlja li nam se istorija, i po kom vremenskom rasponu se ponavlja, ako se ponavlja? Kako se uz pomoć ideje o istorijskom toku kao kružnom i objektivno nužnom procesu može predvideti u kakvom će stanju biti srpska država i narod u perodu sukoba civilizacija? Pokažimo to analizom ponavljanja istorijskih zbivanja po vremenskom rasponu od 76-77 godina, metodski tolerišući odstupanje tog ritma od njegove srednje vrednosti za maksimalno +/- 1 godinu.

Novovekovna Srbija – državno-statusne i vladarske faze

Na početku ratova naroda, kao što je rečeno, vodio se poslednji austrijsko – turski rat (1787-1791) u kojem učestvuju i Srbi organizovani od Austrije u vojne jedinice, takozvani frajkor. Rat se završava Svištovskim mirom 1791. godine, po čijim odredbama su Beogradski pašaluk i Beogradska tvrđava, posle privremene austrijske uprave, ponovo vraćeni Turskoj. Time je započela nova turska okupacija jezgra buduće srpske države. Drugi kardinalni događaj desio se desetak godina posle Svištovskog mira 1801. Te godine dahije izdvajaju Beogradski pašaluk iz Turskog carstva, zavodeći sopstvenu nezavisnu upravu u njemu. Treći kardinalni događaj iz tog perioda je izbijanje Prvog srpskog ustanka, usmerenog 1804. protiv dahija, a posle poraza dahija od 1805. i protiv centralnih vlasti Turskog carstva.

Oko 76/77 godina posle Svištova, 1867. godine, odlaskom poslednjih turskih garnizona iz Srbije i predajom ključeva Beogradske tvrđave knezu Mihailu Obrenoviću, okončana je turska okupacija Kneževine. Time je jedna istorijska kružnica zatvorena. Kneževina je tada de facto, ali ne i de iure, stekla nezavisnost od Turske. Druga kružnica je zatvorena oko 76/77 godina posle 1801. i izdvajanja Beogradskog pašaluka iz Turskog carevstva.

Na Berlinskom kongresu 1878. godine srpska Kneževina je međunarodno priznata kao nezavisna država i time definitivno i de iure izdvojena iz Turskog carstva. Treća kružnica je zatvorena 76/77 goduna posle 1804/05. – proglašenjem Kraljevine Srbije, 1882. godine. Ovim činom, ne samo da je zaokružen i završen proces započet Prvim srpskim ustankom, već je srpska država statusno izjednačena sa ostalim nezavisnim evropskim državama.

Faza od Svištovskog mira do Prvog srpskog ustanka (1791-1804/05) –
Faza de facto i de iure nezavisne Kneževine Srbije (1867-1878)

1791 – Kraj austrijske okupacije.
Početak nove turske okupacije.
1867 – Kraj autonomne Kneževine Srbije u okviru Turskog carstva.
Početak faktičke nezavisnosti Kneževine.
Međuvreme: 76/77 godina.

1801 – Osnovana dahijska paradržava odmetnuta od Turskog carstva.
1878 – Kneževina Srbija stekla i de iure nezavisnost od Turskog carstva.
Međuvreme: 76/77 godina.

1804 – Kraj dahijske paradržave.
1882 – Kraj Kneževine Srbije.
Međuvreme: 76/77 (+1) godina.

Karađorđeva država (1804/05-1813) –
Kraljevina Srbija za vreme kralja Milana (1882-1889)

Po izbijanju Prvog srpskog ustanka na čelo Ustaničke Srbije, kao njen vožd, staje Karađorđe Petrović. Uporedo sa ratom koji vodi protiv Turske carevine, Karađorđe uz pomoć Sovjeta ustrojava državu. Ustavnim aktom iz 1811. godine državna uprava je centralizovana, a Sovjet je postao izvršni organ vožda i Skupštine. Na kraju, 1813. godine, Ustanička Srbija ipak podleže nadmoćnoj turskoj vojnoj sili, a Karađorđe se sklanja u inostranstvo. Po ritmu od oko 76/77 godina, Karađorđevu vladavinu je ponovio Milan Obrenović svojom kraljevskom vladavinom.

1804/05 – Nastanak Ustaničke Srbije.
1882 – Proglašenje Kraljevine Srbije.
Međuvreme: 76/77 godina.

1804 – Karađorđe Petrović izabran za vožda, kao prvi novovekovni vladar – Srbin.
1882 – Knez Milan Obrenović miropomazan za prvog novovekovnog srpskog kralja.
Međuvreme: 76/77 (+1) godina.

1811 – Usvojen ustavni akt Ustaničke Srbije.
1888 – Usvojen Ustav Kraljevine Srbije.
Međuvreme: 76/77 godina.

1813 – Slom Karađorđeve vladavine.
Pod pritiskom Turaka Karađorđe napušta zemlju.
1889 – Abdikacija kralja Milana.
Pod pritiskom opozicije Milan napušta zemlju.
Međuvreme: 76/77 godina.

Osnovna osobina ponavljanja saobraznih istorijskih zbivanja po vremenskom rasponu od oko 76/77 godina, je obrtanje ishoda tih zbivanja: kraj se obrće u početak a početak u kraj, okupacija Beogradskog pašaluka u nezavisnost Kneževine, nasilni kraj vladavine Karađorđa, u dobrovoljnu predaju vlasti (abdikaciju) kralja Milana itd.

Ova hronološka paralela objavljena je još 2008. godine u knjizi autora ovog članka pod nazivom Prva tajna istorijske sudbine Srba – drugi deo, pa nema potrebe ponavljati je ovoga puta u kontinuitetu. Stoga odmah pređimo na savremena zbivanja počevši od 1980. i kraja vladavine Josipa Broza.

Kraljevina Srbija Petra I Karađorđevića (1903-1914/15) –
SFR Jugoslavija posle Broza (1980-1992)

1903 – Kraj vladavine i smrt kralja Aleksandra Obrenovića.
1980 – Kraj vladavine i smrt predsednika Predsedništva SFR Jugoslavije
Josipa Broza Tita.
Međuvreme: 76777 godina.

1903 – Početak kraljevske vladavine Petra I Karađorđevića.
1980 – Početak vladavine Predsedništva SFR Jugoslavije bez Broza.
Međuvreme: 76777 godina.

1912 – Posle Prvog balkanskog rata, suverenitet Kraljevine Srbije
proširen na Kosovo i Metohiju.
1989 – Ustavnim amandmanima, SR Srbija povratila puni suverenitet
nad Kosovom i Metohijom (delimično suspendovan Ustavom iz 1974).
Međuvreme: 76/77 godina.

1914 – Kralj Petar I se odriče stvarne vlasti prenosi kraljevska ovlašćenja
na regenta Aleksandra.
Kraj stvarne vladavine kralja Petra I.
1991 – Stjepan Mesić dao ostavku na mesto predsednika Predsedništva SFRJ.
Kraj vladavine kolektivnog Predsedništva u punom sastvu.
Međuvreme: 76/77 godina.

Prvi svetski rat (1914 –1918) –
Građanski rat na prostorima bivše SFRJ (1991-1995)

Prvi svetski rat se u istorijskom ogledalu ponovio kao Građanski rat na prostorima bivše Jugoslavije. Krajnji rezultat Prvog svetskog rata je bio oslobođenje srpskih i južnoslovenskih pokrajina od Austrougarske i njihovo ujedinjenje sa Srbijom i Crnom Gorom. Krajnji učinak Građanskog rata (1991 – 1995), bio je odvajanje tih pokrajina od Srbije i Crne Gore.

1914 – Austrougarskom objavom rata Srbiji počeo rat za ujedinjenje
južnoslovenskih pokrajina pod vlašću Habzburga sa Srbijom.
1991 – Povlačenjem jedinca JNA iz Slovenije, počelo odvajanje bivših
austrougarskih pokrajina od Srbije.
Međuvreme: 76/77 godina.

1915 – Slom Kraljevine Srbije (početkom 1916. i Crne Gore), u Prvom svetskom ratu.
1992 – Slom SFR Jugoslavije, u građanskom ratu.
Međuvreme: 76/77 godina.

1915/16 – Srbija i Crna Gora okupirane od strane Austrougarske (i Bugarske).

           Faktički kraj kraljevina Srbije i Crne Gore kao nezavisnih država.

1992 – Proglašena SR Jugoslavija (u faktičkom savezu sa Republikom Srpskom

            i Republikom Srpskom Krajinom).

           Početak nove samostalnosti Srbije i Crne Gore.

           Međuvreme: 76/77 godina.            

1918 – Rat okončan nakon četiri godine srpskom pobedom.

1995 – Rat okončan nakon četiri godine srpskim porazom.

           Međuvreme: 76/77 godina.

1918 – Srpska pobeda ostvarena posle proboja Solunskog fronta.

1995 – Srpski poraz usledio posle proboja Krajiškog fronta.

          Međuvreme: 76/77 godina.

1918 – Proglašeno Kraljevstvo (kasnije Kraljevina) Srba, Hrvata i Slovenaca.

           Bosna, Hercegovina i Krajine ujedinjene sa Srbijom i Crnom Gorom.

1995 – Proglašena dejtonska Bosna i Hercegovina.

           BiH i Krajine odvojene od Srbije i Crne Gore.

           Međuvreme: 76/77 godina.

1919 – U Parizu održana Konferencija mira. Na Konferenciji legalizovano ujedinjenje

           Bosne, Hercegovine, Krajina (i ostalih pokrajina) sa Srbijom i Crnom Gorom.

1995 – U Parizu potpisan Mirovni sporazum.Sporazumom legalizovano izdvajanje Bosne,

           Hercegovine i Krajina iz državne zajednice sa Srbijom i Crnom Gorom.

           Međuvreme: 76/77 godina.

1919 – Na Konferenciji mira, američki predsednik Vilson, zalažući se za princip

           samoopredeljenja naroda, presudno doprineo objedinjavanju svih srpskih etničkih

           prostora jednim državnim okvirom.

1995 – Pri potpisivnju Mirovnog sporazuma (i pre toga), američki predsednik Klinton,

           zalažući se za princip nepovredivosti republičkih granica  presudno doprineo

           razbijanju srpskog etničkog prostora u više država.

           Međuvreme: 76/77 godina.

Aleksandar Karađorđević, realizator južnoslovenskog ujedinjenja i kasniji tvorac Kraljevine Jugoslavije, deo svoje vladarske sudbine preneo je u nasleđe Slobodanu Miloševiću. Kao što je za vladavine Aleksandra južnoslovenska država nastala, tako se za vladavine Miloševića ta država raspala.

Aleksandar je 1914. godine kao regent preuzeo faktičku vlast u Kraljevini Srbiji, a Milošević je oko 76/77 godina kasnije izabran za predsednika SR Srbije.
Aleksandar je 1918. proglašen i za regenta Kraljevstva Srba, Hrvata i Slovenaca, a Milošević je oko 76/77 godina kasnije izabran za predednika Republike Srbije.
Aleksandrova regentska vladavina se odvijala u senci formalne kraljevske vladavine njegovog oca, kralja Petra I. Miloševićeva predsednička vladavina Srbijom odvijala se u senci saveznih predsednika (predsednika Predsedništva SFRJ i predsednika SR Jugoslavije).
Aleksandrova regentska vladavina trajala je 7 godina (1914-1921), koliko i Miloševićeva predsednička vladavina Srbijom (1990-1997) .
Aleksandarova regentska vladavina je okončana 1921. njegovim proglašenjem za kralja Kraljevine Srba, Hrvata i Slovenaca. Oko 76/77 godina kasnije, Miloševićeva predsednička vladavina Srbijom je okončana njegovim izborom za predsednika SR Jugoslavije.

1909 – Kraljević Đorđe Karađorđević se povukao sa mesta prestolonaslednika.
Kraljević Aleksandar postao prestolonaslednik.
1987 – Predsednik Predsedništva SR Srbije, Ivan Stambolić, podneo ostavku.
Slobodan Milošević postao najmoćnija politička ličnost u Srbiji.
Međuvreme: 76/77 (+1) godina.

1914 – Aleksandar Karađorđević proglašen za regenta Kraljevine Srbije.
Početak Aleksandrove regentske vladavine.
1990 – Slobodan Milošević izabran za predsednika SR Srbije.
Početak Miloševićeve predsedničke vladavine Srbijom.
Međuvreme: 76/77 godina.

1918 – Aleksandar Karađorđević proglašen za regenta
Kraljevstva Srba, Hrvata i Slovenaca.
1994 – Slobodan Milošević izabran za predsednika Republike Srbije.
Međuvreme: 76/77 godina.

1921 – Kraj regentske vladavine Aleksandra Karađorđevića.
Aleksandar proglašen za kralja Kraljevine Srba, Hrvata i Slovenaca.
1997 – Kraj predsedničke vladavine Slobodana Miloševića Srbijom.
Milošević izabran za predsednika SR Jugoslavije.
Međuvreme: 76/77 godina.

Unitarizacija Kraljevine SHS (1921-1929) –
Razbijanje SR Jugoslavije (1997-2006)

Konstituisanjem Kraljevine Srba, Hrvata i Slovenaca 1921. godine, rasplamsava se borba dva politički i ideološki suprostavljena koncepta oko njenog uređenja – unitarnog i separatnog. Unitarni koncept odnosi privremenu prevagu, a proces unitarizacije dostiže vrhunac 1929. godine, preimenovanjem Kraljevine SHS u Kraljevinu Jugoslaviju i proklamovanjem ideologije integralnog jugoslovenstva. Oko 76/77 godina kasnije, SR Jugoslavija se suočava sa istim problemom. Separatističke tendencije od 1997. godine uzimaju maha, a proces separacije dostiže vrhunac 2006. godine, raspadom Državne zajednice Srbije i Crne Gore.

1921 – Kraljevina SHS konstituisana kao unitarna monarhija.
Početak unitarizacije Kraljevine SHS.
1997 – Ustanak kosovskih Albanaca. Početak eskalacije albanskog separatizma.
Međuvreme: 76/77 godina.

1921 – Smrću kralja Nikole I Petrovića, najozbiljnijeg zagovornika izdvajanja Crne Gore
iz zajedničke države, crnogorski separatizam igubio pokretačku snagu.
1997 – Pobedom Mila Đukanovića na predsedničkim izborima u Crnoj Gori,
crnogorski separatizam dobio krila.
Međuvreme: 76/77 godina.

1920/21 – Izbili srpsko-albanski oružani sukobi zbog Kosova i Metohije, uz aktivno
mešanje velikih evropskih sila. Posle upada više hiljada naoružanih Albanaca iz
Albanije na Kosovo i Metohiju, u protiv udaru vojska Kraljevine SHS stavila pod
svoju kontrolu strateške punktove na prostoru severne Albanije.
1997/98 – Izbili srpsko-albanski oružani sukobi na Kosovu i Metohiji uz aktivno
mešanje NATO-a i Evropske Unije. Posle početnih uspeha albanskih pobunjenika,
uz podršku sunarodnika koji su prelazili iz Albanije, protiv udaru, vojska i policija
SR Jugoslavije vratila pod svoju kontrolu većinu strateških punktova u pobunjenoj
pokrajini.
Međuvreme: 76/77 godina.

1922 – Pod pritiskom evropskih sila, vojska Kraljevine SHS se povukla sa teritorije Albanije,
a između dve zemlje je uspostavljena Neutralna zona pod međunarodnom kontrolom.
Ovu zonu koristili Albanci kao bazu za dalje oružane akcije.
1999 – Posle vazdušnih udara koje izvodi avijacija NATO pakta, vojska i policija
SR Jugoslavije se povukle iz pokrajine, a između nje i matične države se
uspostavlja Kopnena zona bezbednosti pod međunarodnom kontrolom. Ovu zonu
koristili Albanci kao bazu za dalje oružane akcije.
Međuvreme: 76/77 godina.

1929 – Proglašena Kraljevina Jugoslavija.
Njenim proglašenjem dostignut je vrhunac unitarizacije Kraljevine SHS
uz proklamovanje ideologije integralnog jugoslovenstva.
2006 – Raspad Državne zajednice Srbije i Crne Gore. Pobeda ideologije separatizma.
Proglašene Republika Srbija i Republika Crna Gora kao samostalne države.
Međuvreme: 76/77 godina.

1931 – Aleksandar Karađorđević Septembarskim ustavom ozakonjen
kao prvi kralj novoustrojene Jugoslavije, sa titulom viteški kralj – ujedinitelj.
2008 – Boris Tadić izabran za prvog predsednika samostalne Republike Srbije.
Međuvreme: 76/77 godina.

1934 – Kraj vladavine kralja Aleksandra Karađorđevića.
2012 – Kraj predsedničke vladavine Borisa Tadića.
Međuvreme: oko 76/77 (+1) godina.

Posle ubistva kralja Aleksandra u Marseju 1934. godine, novi kralj Petar II je imao 11 godina. Zbog kraljevog malolestva u njegovo ime vlast preuzima tročlano Namesništvo na čelu sa knezom Pavlom. U puču 1941. Namesništvo je svrgnuto, a kraljevka ovlašćenja su formalno preneta na Petra II. Oko 76/77 godina kasnije za predsednika Republike Srbije je izabran Tomislav Nikolić, a pored njega u prvi plan izbija i njegov mlađi partijski kolega Aleksandar Vučić. Kao što je posle puča iz 1941. i svrgavanja kneza Pavla, mlađi od dvojice savladara, Petar II, nastavio (formalno) kraljevsku vladavinu, tako je posle unutar partijskog puča 2017. (i onemogućavanja ponovnog kandidovanja Nikolića na predsedničkim izborima), predsedničku vladavinu nastavio malađi od dvojice savladara, Aleksandar Vučić.

1934 – Početak vladavine kneza Pavla u ime maloletnog Petra II.

2012 – Početak predsedničke vladavine Tomislava Nikolića

         u savladarstvu sa Aleksandrom Vučićem.

           Međuvreme: oko 76/77 (+1) godina.      

1941 – Kraj namesničke vladavine kneza Pavla.

2017 – Kraj predsedničke vladavine Tomislava Nikolića.

           Međuvreme: oko 76/77 godina.     

1941 – Početak formalne kraljevske vladavine Petra II Karađorđevića.
2017 – Početak predsedničke vladavine Aleksandra Vučića.
Međuvreme: oko 76/77 godina.

1945 – Okončana formalna kraljevska vladavina Petra II Karađorđevića.
2022 – Aktuelni predsednički mandat Aleksandra Vučića
bi maksimalno mogao trajati do 2022. godine.
Međuvreme: oko 76/77 godina.

Republika Srbija kao samostalna i nezavisna država je nastala 76/77 godina posle Kraljevine Jugoslavije i mogla bi u sadašnjoj državno-pravnoj formi trajati koliko je trajala i Kraljevina Jugoslavija, oko 16 godina.

1929 – Početak Kraljevine Jugoslavije.
2006 – Početak Republike Srbije.
Međuvreme: oko 76/77 godina.

1945 – De iure kraj Kraljevine Jugoslavije.
2022 – Moguć kraj Republike Srbije u sadašnjoj državnoj formi.
Međuvreme: oko 76/77 godina.

Međutim, pre 1945. godine, Kraljevina je 1941. prestala faktički da postoji. Oko 76/77 godina posle 1941. su godine 2017/2018. Istorijska ritmika nam nagoveštava prelomna unutrašnjepolitička i naročito spoljnopolitička zbivanja u 2018. Da li smo kao narod i država spremni za te događaje? Srbija ovoga puta neće ratovati, ali i u miru su se dešavali i dešavaju se veliki politički lomovi.

Ritam od 76/77 godina je samo jedan od niza vremenskih ritmova po kojima se istorijska zbivanja ponavljaju, a svi ti ritmovi se izvode iz samo jednog matematičkog obrasca. Uporednom analizom većeg broja dopunjujućih ritmova može se projektovati potpunija slika budućih istorijskih zbivanja. Recimo: po ritmu od oko 599/600 godina, matrični period za novovekonu istoriju bi bio perid Nemanjića. Svako ustoličenje nekog Nemanjića, ili promena njegove titule (veliki župan – kralj, kralj – car) imalo je po tom ritmu novovekovnu repliku. Pokažimo to u najkraćoj mogućoj formi.

1204 – Početak druge velikožupanske vladavine Stefana Prvovenčanog
(posle svgavanja Vukana Nemanjića).
1804 – Početak voždovske vladavine Karađorđa Petrovića.
Međuvreme: 599/600 godina.

1217 – Početak kraljevske vladavine Stefana Prvovenčanog.
1817 – Početak nelegalizovane kneževske vladavine Miloša Obrenovića.
Međuvreme: 599/600 godina.

1228 – Početak kraljevske vladavine Radoslava Nemanjića.
1828 – Početak legalizovane kneževske vladavine Miloša Obrenovića.
Međuvreme: 599/600 godina.

Radoslava je svrgao i nasledio mlađi brat Vladislav 1233/34, ali je u istorijskoj ritmici Vladislav postao kralj tek po smrti starijeg brata 1238/39. Isto se potom desilo i Vladislavu.

1234 – U pobuni vlastele svrgnut kralj Radoslav.
Početak kraljevske vladavine Vladislava Nemanjića. (Započeo period dva kralja).
1835 – U Miletinoj buni poražen knez Miloš.
Miloš prisiljen da deli vlast sa Državnim savetom.
Međuvreme: 599/600 godina.

1239 – Smrt bivšeg kralja Radoslava.
Novi početak Vladislavljeve vladavine, posle bratovljeve smrti.
1839 – Smrt kneza Milana (starijeg sina i naslednika kneza Miloša).
Početak kneževske vladavine Mihaila Obrenovića.
Međuvreme: 599/600 godina.

1243 – U pobuni vlastele, svrgnut kralj Vladislav.
Početak kraljevske vladavine Uroša I Nemanjića. (Započeo novi period dva kralja).
1842 – U Vučićevoj buni svrgnut knez Mihailo Obrenović.
Aleksandar Karađorđević proglašen za kneza. (Započeo period dva kneza).
Međuvreme: 599/600 godina.

1268 – Smrt bivšeg kralja Vladislava.
Novi početak Uroševe vladavine, posle bratovljeve smrti.
1868 – Ubistvo kneza Mihaila Obrenovića.
Početak kneževske vladavine Milana Obrenovića.
Međuvreme: 599/600 godina.

1276 – Početak kraljevske vladavine Dragutina Nemanjića.
1876 – Početak nepravosnažne kraljevske vladavine Milana Obrenovića.
(Deligradska manifestacija).
Međuvreme: 599/600 godina.

1282 – Početak kraljevske vladavine Milutina Nemanjića.
1882 – Početak pravosnažne kraljevske vladavine Milana Obrenovića.
Međuvreme: 599/600 godina.

1321 – Početak kraljevske vladavine Stefana Dečanskog.
1921 – Početak kraljevske vladavine Aleksandara Karađorđevića.
Međuvreme: 599/600 godina.

1331 – Početak kraljevske vladavine Dušana Nemanjića.
1931 – Aleksandar Karađorđević dobio novu kraljevsku titulu, viteški kralj – ujedinitelj.
Međuvreme: 599/600 godina.

1946 – Početak carske vladavine Dušana Nemanjića.
1945 – Početak nominalne predsedničke vladavine Ivana Ribara.
Međuvreme: 599/600 godina.

Po Ustavu iz 1946. funkciju nominalnog šefa države vršio je predsednik Prezidijuma Narodne skupštine FNR Jugoslavije. Funkcija predsednika republike uvedena tek Ustavnim zakonom iz 1953, a funkcija potpredsednika republike uvedena je Ustavom iz 1963.

U cilju promocije ideje o istoriji kao kružnom i objektivno nužnom procesu, u ovom članku je pokazan samo delić priče o ponavljanju istorijskih događaja. Postavimo ponovo pitanje: 

1355 – Početak carske vladavine Uroša Nemanjića.
1953 – Poletak predsedničke vladavine Josipa Broza FNR Jugoslavijom.
Međuvreme: 599/600 (-1) godina.

1365 – Početak kraljevske vladavine Vukašina Mrnjavčevića
i početak savladarstva cara Uroša i kralja Vukašina.
1963 – Početak predsedničke vladavine Josipa Broza SFR Jugoslavijom
i početak njegovog savladarstva sa potpredsednikom Aleksanddrom Rankovićem.
Međuvreme: 599/600 (-1) godina.

1371 – Smrt cara Uroša Nemanjića.
Kraj vladavine kralja Vukašina.
1970/71 – Smrt Petra II Karađorđevića.
Kraj predsedničke vladavine Josipa Broza SFR Jugoslavijom.
Međuvreme: 599/600 godina.

Amandmanima na Ustav 1971. ukinuta funkcija predsednika republike. Šef dražave je postalo kolektivno Predsedništvo SFR Jugoslavije.

1371 – Početak vladavine oblasnih gospodara svojim paradržavama.
Legalni naslednik, kralj Marko Mrnjavčević, bio je jedan od njih.
1971 – Početak vladavine kolektivnog Predsedništva SFR Jugoslavijom.
Josip Broz postao doživotni predsednik Predsedništva.
Međuvreme: 599/600 godina…

Može li se uz pomoć te ideje i metoda koji je predstavljen, egzaktno predvideti u kakvom će stanju biti srpska država i narod u perodu sukoba civilizacija? Procenite sami. Autor ovog članka ima svoju skicu budućih dešavanja, a prema toj skici sukobi civilizacija će na globalnom planu uskoro eskalirati. Ta projekcija ovoga puta neće biti saopštena, jer je neophodna njena objektivizacija i verifikacija od strane naučne javnosti (istoričara, politikologa, pravnika…). Imamo li kao narod i država pravo i pre svega interes da saznamo, bar u osnovnim konturama, šta nas čeka? Mislim da imamo. Hoće li neko od prozvanih odreagovati na ovaj poziv za saradnju – mislim da neće.