Srpska istorijska čitanka: Veliki župan Stefan Nemanja (VIDEO)

autori emisije: Nemanja Dević i Sava Samardžić

Nakon sukoba među sinovima Zavidinim koji je prouzrokovan njihovim neslaganjem najmlađi od četvorice braće, Stefan Nemanja postao je veliki župan. Kao vladar pragmatičan, kao vojnik veoma hrabar. Državotvorac i veliki ktitor. Njegova vladavina bila je ispunjena vojničkim pohodima, diplomatskim akcijama i duhovnim poduhvatima.

Sve vreme svoje vladavine nastojao je da proširi teritoriju i samostalnost Srbije zbog čega je ulazio u sukobe sa Vizantijskim carstvom. Sve vreme svoje vladavine veliki župan Stefan Nemanja nastojao je da vlast u Srbiji organizuje po modelu savršene simfonije duhovne i svetovne vlasti kako je bilo organizovano Vizantijsko carstvo. U tome mu je pomagala i njegova supruga Ana, u monaštvu Anastasija, sa kojom je izrodio brojno potomstvo; sinove Vukana, Stefana, Rastka i kćerke Jefimiju i Elenu.

Nakon višedecenijske vladavine Stefan Nemanja se zamonašio i postao monah Simeon koji se upokojio u manastiru Hilandaru 1199. godine u 86-oj godini života. Njegovu vladavinu karakteriše nagli procvat srpske srednjovekovne kulture kao i početak podizanja monumentalnih zadužbina. Neke od najznačajnijih Nemanjinih građevina, manastiri, Studenica, Hilandar, Đurđevi stupovi kod Novog Pazara, Sveti Nikola kod Kuršumlije, sagrađene su u prepoznatljivom raškom stilu koji nastaje u ovo vreme. Nakon smrti, Stefan Nemanja je proglašen za sveca koji se slavi pod imenom Simeon Mirotočivi.