(VIDEO) Srpski junak Đurađ i albanski konjak „Skenderbeg“

Na današnji dan, 17. januara 1468. godine u Lješu je od kuge umro Đurađ Kastriot Skenderbeg, sin Ivana Kastriota

Đurađ Kastriot poznatiji kao Skenderbeg bio je borac protiv osmanskih osvajača i islamizacije. Skenderbegov djed, Pavle Kastriot, doselio se u Janjinu u Epiru kao srpski kefalija. Skenderbegov otac, Ivan Kastriot, bio je knez Epira, koji je držao Mat, Kroju, Mirditu i Diber. Njegova majka, Vojislava, bila je princeza srpskog porijekla koji su došli iz oblasti današnje Makedonije.

Ivan Kastriot je bio među prvima koji se suprotstavio upadima Bajazita I, međutim, njegov otpor nije imao nikakav značajan efekat. Sultan ga je natjerao da plaća danak, a da bi osigurao vjernost plemića tih krajeva, Turci su odveli Đurđa kao taoca. Skenderbeg je u Lješu 1444. godine sazvao plemenske glavare Arbanije i Crne Gore, kako bi se zakleli da će zajednički ratovati protiv Turske. Zbog borbe protiv Osmanlija prvo ga je glorifikovala Katolička crkva (iako je tokom svog života bio i musliman i pravoslavac), a ubrzo i slovenski narodi sa Balkana, koji su ga smatrali svojim nacionalnim herojem. Skenderbegova borba protiv Osmanlija, međutim, nije bila opšti ustanak stanovnika Albanije protiv Osmanskog carstva.

Stanovništvo velikih gradova u Albaniji, koji su na jugu pripadali Osmanlijama, a na sjeveru Veneciji, nije ga podržavalo dok su njegovi borci pripadali različitim etničkim grupama poput Srba, Albanaca, Grka i Cincara. Osmanski vojnici protiv kojih su se borili nijesu bili Turci iz Anadolije, već lokalno stanovništvo koje je bilo voljno da se bori protiv pripadnika svog naroda u redovima Skenderbegovih snaga.

Počev od XV vijeka Skenderbeg je bio predmet brojnih književnih i umjetničkih radova. Skenderbegove vojne vještine su Osmanlijama predstavljale veliku prepreku i u mnogim zapadnoevropskim zemljama smatran je primjerom borbe hrišćanstva protiv osmanskih muslimana. Ivan Kastriot je sa svoja tri sina: Repošem, Kostadinom i Đurđem, kupio u Hilandaru za sebe i svoje sinove bratstvene udijele, što im je davalo pravo da se tamo sklone i prebivaju, u slučaju ako bi im Turci oteli njihove zemlje i protjerali ih iz otadžbine. Sporazum o ovoj kupovini obavio se 1430. godine u Hilandaru.

Tom prilikom je Ivan Kastriot sa sinovima, sklopio ugovor sa hilandarskim igumanom Atanasijem. Prema tom ugovoru, uprava manastira Hilandara ustupila je Ivanu i njegovim sinovima, za stanovanje za „šeset florina“ pirg Sv. Đorđa. Ova kula je sačuvana sve do današnjih dana u Hilandaru i nosi naziv Arbanaški pirg. Pored toga, Ivan i njegova tri sina, imali su pravo na četiri adrfata, maslinjake, vinograde i ostale prinadležnosti koje su pripadale tome pirgu. U unutrašnjem narteksu glavne hilandarske crkve, u sjevernom zidu, nalazi se jedna niša, polukružnog oblika, s freskom Bogorodice s Hristom. Oko ove freske nalaze se likovi Sv. Simeona i Sv. Save srpskog.

Ispod likova nalazi se natpis: »Prestavi se rab’ božii Repoš’, douks’ ilirskii, 6939 (1431. godina). Prema ovim podacima Skenderbegov brat Repoš je neko vrijeme živio, a potom i umro kao svetovnjak u Hilandaru. U Hilandaru je umro monah Joakim Kastriot, što se vidi iz jednog zapisa hilandarskog rukopisa (dospio u Rumjancevski muzej u Moskvi): „ Sego 2. (maja) prestavi se Kastriot, mni (ški) že Ioakim monah“. Svakako, radi se o Ivanu Kastriotu, koji se vjerovatno pred smrt povukao u Hilandar i zamonašio.

Prilikom boravka u gradu Kroja koji je udaljen 30 km od Tirane, bilo je to 2006. bio sam u Crkvi Sv. Nikole gde se nalazi kripta srpskog junaka Đurađa Kastriota u narodu poznatijeg kao Skenderbeg.

Pitao sam se tada zašto su podignute monumentalne skulpture konjanika Skenderbega najpre u Tirani, potom u Prištini i Skoplju a nikada u prestonim gradovima u Srbiji ili Crnoj Gori?

Ovog Srbina, od oca Ivana i majke Vojislave koji je imao braću Stanišu, Reposa, Kostadina i sestre Maru, Jelenu, Angelinu i Vlajku, Albanci su prisvojili a mi Srbi smo se odrekli. Zašto? Ovo pitanje surovo podseća da su pred nama po svemu sudeći nova odricanja.

Albanci sada pokušavaju da srpske manastire preimenuju u kosovske i traže da nepriznata od UN tzv. republika Kosovo bude primljena u Unesko što je samo korak od stavljanja pod svoju upravu u Prištini ili možda pod planiranu kosovsku crkvu kakvu su odvajanjem od SPC u Crnoj Gori i Makedoniji osnovali kreatori novog svetskog poretka.

To im sigurno ne bi uspelo da među našim ljudima nemamo one kojima se pruzila prilika da im u tome pomažu. Rade Mihaljčić , napisao je knjigu pretenciozno nazvanu „Udžbenik istorije za 6. razred osnovne škole“ koju je u Beogradu štampao Zavod za izdavanje udžbenika 2009.godine. On navodi: „…Albanci vode poreklo od starosedelaca na Balkanskom poluostrvu, najverovatnije Ilira, romanizovanih u manjoj meri. Sa njima su se mešali stari Grci, Sloveni i drugi narodi…“

Na drugom mestu Mihaljčić tvrdi čak kako su Albanci, daleko pre nego što su ih Austrijanci i Nemci u to ubedili postojali kao narod:“…Međutim, starosedeoci koji su živeli zajedno i čija su naselja grupisana u veće skupine nisu slovenizirani. Običaje, jezik, i druga narodna obeležja sačuvali su Albanci. Deo doseljenih Slovena primio je jezik i običaje Albanaca i stopio se sa njima…“

Mihaljčić nije napisao da od Berlinskog kongresa 1878. moramo da se odričemo sopstvene istorije pa i od Đurađa Kastriota koji je imao 18 godina kada je odveden u Tursku gde je dobio novo ime Iskander-beg a narod ga kasnije prekrstio u Skenderbega. Punih 20 godina je ratovao za Turke pa je jednog trenutka postavši visoko rangiran oficir iskoristio priliku i sa 300 najboljih ratnika napustio tursku vojsku i vratio se u rodni kraj, odrekao se islamske i vratio u pravoslavnu veru.

Borio se protiv Turaka preko dve decenije. Kroju su Turci osvojili tek posle njegove smrti 1468. Kao što je Skadar nekada bio srpski prestoni grad, na to podseća i epska pesma „Zidanje Skadra na Bojani“, po nekima koji su istraživali Homera i Odisejeva putovanja tu je bila pre toga Troja ali to nije potvrđeno kao i mnogo toga u zvaničnoj arheologiji i svetskoj istoriji pa Albancima u XIX veku nije bilo teško u traganju za svojom istorijom da prisvoje Đurađa od oca Jovana i majke Vojislave i proglase ga za svog vojskovođu Đerđa Kastriotija prisvojivši pri tome Đurađov grb i zastavu sa dvoglavim orlom za nacionalno obeležje države Albanije koja je u to vreme po prvi put osnovana.

Sredinom XX veka, u stručnoj javnosti Amerike pojavio se pojam forbidden archeology (zabranjena arheologija) koji je označavao sva ona istraživanja potvrđena novim naučnim metodama čiji se rezultati nisu uklapali u tadašnje zvanične stavove nauke. SANU sada ima 184 akademika, prosečna starost je 72. godine, mesečni dodatak uz ostala primanja je 85.402 dinara, da li je to razlog za njihovu uzdržanost u odbrani sopstvene istorije ili je u pitanju konzervativna priroda ljudskog uma ili geostrateška i politička potreba velikih sila ???

O tome autoru ovog teksta Živoradu Jankoviću u emisiji „Bodlje i žaoke“ govori dr Đorđe Janković jedan od retkih stručnjaka za srednjovekovnu arheologiju kod nas. Utemeljivač je ranovizantijske, ranoslovenske i ranohrišćanske arheologije u Srbiji. Doktorirao je sa temom Stanovništvo Balkana u VI i početkom XII stoleća. Bio je rukovodilac mnogih arheoloških istraživanja. Autor je velikog broja naučnih radova i publikacija.