Srpski patrijarh Atanasije u Beogradu rukopoložio za vladiku Vasilija Petrovića

Na današnji dan, 2.novembra 1750. godine u Beogradu je srpski patrijarh Atanasije, u prisustvu tri arhijereja rukopoložio za vladiku Vasilija Petrovića.

Hirotonisanje Vasilija za vladiku obavljeno je u vrijeme njegovih priprema za put u Srem, gdje je od karlovačkog mitropolita trebalo da preuzme dragocjenosti Pećke patrijaršijske stolice. Vladao je zajedno sa stricem Savom Petrovićem od 1750. do 1766. godine. Učestvovao je u vođenju crkvenih i narodnih poslova. Održavao je bliske veze sa carskom Rusijom i odigrao značajnu ulogu u obnovi srpske države. Slijedeći svoje planove, ideje i vizije napisao je Istoriju o Černoj Gori u kojoj težio da proizvede neposredne političke efekte. Vasilijeva politika oslonca na Rusiju ostavila je trajne posledice; njome je ponajviše razvijena i učvršćena ljubav prema Rusiji kod crnogorskog čovjeka, što će bitno i neprestano određivati i unutrašnju i spoljnopolitičku orijentaciju Crne Gore. Neposredna novčana pomoć koju je Vasilije dobio od ruskog dvora najviše je koristila Cetinjskom manastiru, koji je sa materijalnim bogaćenjem postao svetilište svih pravoslavnih iz Crne Gore, Brda i Boke. Vladike su formalno bile samo duhovni poglavari Cetinjske mitropolije, a stvarno su igrali najznačajniju političku ulogu. Umro je 1766. godine u Petrogradu. Sahranjen je u Blagovješčenskoj crkvi u Petrogradu, u kojoj počivaju znamenite ruske ličnosti, među kojima i proslavljeni ruski vojskovođa Suvorov. Na nadgrobnoj ploči, koja je i danas dobro očuvana, izrezan je grb Crne Gore sa natpisom da je tu sahranjen mitropolit crnogorski, primorski, skenderski i egzarh pećkog patrijarha Vasilije Petrović. Vladika Vasilije u posveti svoje “Istorije o Crnoj Gori” grofu Voroncovu, ruskom državniku, napisa sledeće:

Najsvjetliji Grofe,

Milostovi Gospodaru,

Mihajlo Ilarionoviču

Nalazeći se na najpresvjetlijem Njenog Carskog Veličanstva dvoru, ja, smjerni pastir slavenosrpskoga crnogorskoga naroda, očekujući premilostivo upućivanje u svoju otadžbinu i svome duhovnome stadu, usudih se da ovaj opis položaja i pređašnjih vladara zemlje naše crnogorske, s prilogom svetih careva srpskih i despota, ko su oni i otkuda bjehu, usrdno ponudim Vašoj Visokoj Grofovskoj Svjetlosti, kao trudoljubivom ministru koji se interesuje za strane narode, o čemu jasno svjedoči Vaše ranije obilaženje tuđih krajeva; s tim da bi se dopao Vašoj Visokoj Grofovskoj Svjetlosti da se štampa kako bi sa narodom našim crnogorskim i drugi slavenosrpski narodi imali najusrdniju želju prema visokoslavnom Ruskom Carstvu. Imam čast da ovo kratko istorijsko djelo Vašoj Visokoj Grofovskoj Svjetlosti uručim, što za dobro najpokornije molim da primite, zauvijek se predajem milosti Vaše Visoke Grofovske Svjetlosti.

Milostivoga gospodara smjerni mitropolit crnogorski, skenderijski i primorski i trona srpskoga, egzarh Vasilij Petrović 1754. godine, u Moskvi.

A u svojoj Istoriji o Crnoj Gori piše:

Crna Gora naseljena je većinom doseljenicima, koji u ove gore dobježaše poslije propasti carstva srpskoga. Svako pleme pamti i svoga rodonačelnika koji se je preselio u Crnu Goru; svako pleme ima, u narodnom predanju, svoju istoriju; svako priča kad su se doselili u Crnu Goru njegovi stari, ko su oni bili, odakle su doselili.