U Americi časovi pri parohijama: Uskoro se otvaraju škole u Čikagu, Milvokiju i Finiksucitat

U SAD će prvi put biti otvorene dopunske škole za srpski jezik, i to u tri američka grada, Čikagu, Milvokiju i Finiksu, najavile su nedavno vlasti Srbije. O mogućnostima potomaka Srba, ali i svih drugih zainteresovanih koji žive u SAD da nauče srpski jezik, za „Politiku” govore protođakon dr Jovan Aničić, referent Kancelarije za omladinu pri Eparhiji novogračaničko-srednjezapadnoameričkoj sa sedištem pri manastiru Nova Gračanica, u saveznoj državi Ilinoj, dr Aleksandar Bošković, predavač bosansko-hrvatsko-srpskog jezika na Katedri za slovenske jezike i književnosti na Univerzitetu Kolumbija u Njujorku, i Tamara Ćirić, direktor Akademske srpske asocijacije.

„Srpska pravoslavna crkva u Sjedinjenim Američkim Državama vrši svoju crkvenu misiju u tri eparhije koje pokrivaju teritoriju ove zemlje. Te tri eparhije su: Zapadnoamerička, Srednjezapadnoamerička i Istočnoamerička. Na teritoriji Kanade nalazi se Kanadska eparhija. Značajan broj naših parohija na teritoriji SAD održava časove srpskog jezika, osobito pri parohijama gde je novodošla srpska imigracija, budući da ona ima i jaču nacionalnu svest. Svaka od gore spomenutih eparhija ima urednu arhivu i uvid u broj učenika koji pohađaju časove srpskog jezika, ali i časove veronauke pri parohijama naše pomesne SPC u SAD. Zahvaljujući internetu koji je omogućio jednostavniju komunikaciju celom svetu, sveštenstvo pri našim hramovima nastoji da uspostavi i održavanje časova srpskog jezika koje nude naše institucije širom Republike Srbije i regiona”, objašnjava protođakon Aničić.

Kao jedan od uspešnih primera pominje Akademiju „Sveti Sava” osnovanu 2000. u zajednici sa školom „Sokratis”, koja se preimenovala u Američko-helenska akademija. Odvajanjem grčke akademije, škola „Sveti Sava” funkcioniše 22 godine kao samostalna dvojezična, ali i crkvena, to jest duhovno-obrazovna ustanova pri Sabornom hramu Vaskrsenja Hristovog u Čikagu. Akademija radi s blagoslovom Njegovog preosveštenstva episkopa Longina novogračaničko-srednjezapadnoameričkog.

„Predaje se po zvaničnim standardima srpskog i engleskog jezika. Za svaki razred i predmet postoji osnovni plan i program. Za engleski jezik na nivou cele škole, od predškolskog uzrasta do osmog razreda koristi se SAVVAS program, dok se za matematiku od prvog do osmog razreda koristi Singapur metod i operativni plan i program, koji već godinama ostvaruje visoke i zavidne rezultate u obrazovnom sistemu osnovnih škola u svetu. Radimo na temeljnom istraživanju operativnog plana i programa za društvene i prirodne nauke, pa se nadamo da ćemo u narednim godinama usvojiti i program fizike i društvenih nauka na nivou cele škole, koji će nas rangirati u vrh akademskog američkog područja. Pri akademiji deci predaju učitelji i učiteljice koji su završili visokoškolske ustanove u Srbiji. Veronauka je obavezan predmet i deca se uče osnovama pravoslavne vere na srpskom i na engleskom jeziku. Učenici zajedno sa svojim učiteljima i direktorom škole pri određenim većim praznicima učestvuju na Svetoj liturgiji. Ja imam zadovoljstvo da predajem veronauku deci od predškolskog uzrasta do osmog razreda”, kaže protođakon Aničić.

Posle kovida 19 se povećao broj đaka i trenutno škola broji oko 200 učenika koji žive u Čikagu i njegovoj okolini. Akademija je skoro dobila novu školsku zgradu.

„Kao roditelj čija deca pohađaju Akademiju ’Sveti Sava’ u Čikagu, radujem se da ova obrazovna ustanova postoji i da našim porodicama omogućava da naša deca steknu poznavanje srpskog jezika i kulture, ali i da stiču osnove pravoslavne vere, čime se jača njihov identitet u dijaspori”, poručuje naš sagovornik.

Aleksandar Bošković je, u saradnji sa Milicom Iličić, doktorandom slovenskih jezika i komparativne književnosti na Univerzitetu Kolumbija, realizovao projekat „Naš jezik”, digitalni izvor za učenje početnog bosanskog, hrvatskog i srpskog jezika. Projekat je otvoreni obrazovni izvor za onlajn obuku sva tri jezička standarda u okviru jedne učionice. Uključuje digitalni udžbenik i prateću interaktivnu veb-stranicu koja pomaže učenicima da nauče da govore i pišu jedan od ovih jezika po svom izboru, ali i da lako razumeju druga dva, omogućavajući im da koriste jezike baš kao što bi to učinio izvorni govornik.

„Primarni cilj projekta bio je da se digitalni i interaktivni udžbenik i vežbanka koriste u nastavi bosansko-hrvatsko-srpskog jezika (BCS) na univerzitetima na kojima se odvija nastava hibridne prirode; sekundarni cilj bio je da se onlajn digitalni materijali naprave dostupnim svakome ko je zainteresovan da jezik uči samostalno ili van institucija visokog obrazovanja kao što je Univerzitet Kolumbija”, kaže Bošković.

On naglašava da je praktičan uticaj i doprinos ovog projekta višestruk:

„Prvo, ovo su retki izvori i materijali koji pokrivaju sva tri različita standarda jednog istog policentričnog jezika koji su istovremeno besplatni (studenti ne moraju da troše novac na skupocene udžbenike). Drugo, materijali su savremeni i prilagođeni za korišćenje na raznim digitalnim uređajima (mobilni telefoni, tableti, kompjuteri), koji su postali naša svakodnevna alatka. Treće, dostupni su studentima koji prate nastavu na različitim kampusima ili u različitim vremenskim zonama. Četvrto, vežbe su interaktivne, tako da studenti mogu proveriti svoje znanje bez prisustva instruktora. Zahvaljujući ovim novim materijalima i njihovoj tehničkoj dostupnosti i pedagoškoj fleksibilnosti, broj studenata koji uče BCS na ova tri prestižna univerziteta (Kolumbija, Kornel, i Jejl) se povećao. Na katedri slavistike Kolumbijskog univerziteta, BCS je drugi jezik, dakle odmah posle ruskog, po broju studenata koji ga uče. Konačno, moje kolege na drugim univerzitetima, kao što je slučaj sa profesorkama Nadom Petković sa Univerziteta u Čikagu i Tatjanom Rosić sa Univerziteta Mičigen u En Arboru, počeli su da koriste ’Naš jezik’ u nastavi prve godine učenja.”

Akademska srpska asocijacija (ASA) je osnovana 2016, sa ciljem očuvanja nacionalnog identiteta i povezivanja matice i dijaspore, pritom je i jedina akreditovana škola za učenje srpskog jezika kao stranog i zavičajnog jezika, od strane Ministarstva prosvete, kaže Tamara Ćirić.

„Veliki broj iskusnih i stručnih predavača stoji na raspolaganju svim ljudima koji su voljni da upoznaju lepotu srpskog jezika, kao i našu kulturu i tradiciju. Profesori časove izvode preko platforme ’Gugl mit’ i sličnih programa”, objašnjava za naš list.

Većim uspehom škole Ćirićeva smatra činjenicu da je nastava individualna i individualizovana, odnosno prilagodljiva svakom polazniku ponaosob. Od projekata između ostalih ističe „Onlajn učenje srpskog kao zavičajnog jezika” i „Letnji kamp srpskog kao zavičajnog jezika”. Što se tiče budućih planova asocijacije, ona kaže da žele da pojačaju saradnju sa srpskim crkvama i udruženjima u SAD, jer su to institucije koje okupljaju oko sebe najveći broj srpskog življa.

Takođe, na internetu postoje brojne škole stranih jezika koje u ponudi imaju srpski jezik. One nude različite kurseve na osnovu kriterijuma koje je učenik izabrao, kao što su uzrast, nivo znanja, cena časa, zemlja porekla nastavnika…