Ukrajina se odrekla legendarnog pisca Mihaila Bulgakova rođenog u Kijevu: Bio je imperijalista i prezirao nas je

Na današnji dan, 15. maja 1891, rođen ruski pisac Mihail Afanasjevič Bulgakov, po profesiji ljekar, koji je – zbog nepristajanja da se dodvorava vlastima i služi propagandi kao „inženjer duša“, što se za sovjetske umjetnike podrazumijevalo poslije Oktobarske revolucije – decenijama bio u nemilosti. Žustro je napadan i poslije smrti /1940/, a njegovo djelo potiskivano i prećutkivano. Zbog romana s fabulom iz građanskog rata „Bijela garda“, kasnije dramatizovanog pod nazivom „Dani Turbina“, u kojem je razmatrao istrajnost etičko-estetičkog kodeksa ličnosti u sudbinskim trenucima istorije, bio je meta napada samog Staljina. Sličan gnjev izazvao je romanom „Majstor i Margarita“, štampan u Moskvi tek 1966. Borba za ličnost i stvaralačka prava čovjeka – oštro suprotstavljena „socijalističkoj“ ideologiji kolektivizma – karakteristična je i za drame u kojima tu temu ispituje na materijalu građanskog rata, sumorne sovjetske svakodnevice, stvarnosti proteklih epoha i „svijetle“ komunističke budućnosti. Njegov „fantastični realizam“, filozofija života i umjetnosti imali su izuzetno snažan efekat u svjetskim razmjerama i znatno su uticali na sovjetsku literaturu u drugoj polovini 20. vijeka. Ostala djela: pripovijetke „Bilješke mladog ljekara“, „Đavolijada“, „Kobna jaja“, „Pseće srce“, romani „Život gospodina de Molijera“, „Pozorišni roman“ /nedovršen/, drame „Bjekstvo“, „Zojkin stan“, „Purpurno ostrvo“, „Adam i Eva“, „Blaženstvo“, „Ivan Vasiljevič“, „Bratstvo licemjera“, „Posljednji dani“, „Batum“, scenariji: „Revizor“, „Mrtve duše“, dramatizacija „Mrtvih duša“, „Rata i mira“.

Ukrajinski institut nacionalnog pamćenja naredio je da se istraži zaostavština čuvenog pisca Mihaila Bulgakova, kako bi se utvrdilo da li je autor „Majstora i Margarite“ podržavao „rusku imperijalnu politiku“.

Bulgakov, koji je rođen u Kijevu 1891. godine kada je on bio deo Ruskog carstva, pisao je na ruskom i proveo poslednje dve decenije života u sovjetskoj Moskvi, radeći na romanima, dramama i kolumnama.

Kako se navodi u saopštenju na sajtu ukrajinskog instituta, pisac je bio „imperijalista“ u svojim stavovima uprkos godinama koje je proveo u Kijevu i „prezirao je Ukrajince i njihovu kulturu, mrzeo ukrajinsku želju za nezavisnošću, negativno govorio o formiranju ukrajinske države i njenih lidera“.

Ukrajinski aktivisti su 2022. uspeli da uklone spomen-ploču Bulgakovu sa Nacionalnog univerziteta „Taras Ševčenko“ u Kijevu. Najnovija odluka Instituta za nacionalno pamćenje mogla bi da dovede do demontaže još spomenika vezanih za Bulgakova.

Najpoznatiji po „Majstoru i Margariti“ – objavljenom dugo nakon njegove smrti i takođe zabranjenom u Ukrajini – njegov roman „Bela garda“ smešten je u Kijev tokom nemira 1918. Iako je delo zabranila sovjetska vlada, pozorišna predstava zasnovana na njoj – „Dani Turbinovih“ – navodno je bila jedna od omiljenih Josifa Staljina.

Od početka vojne operacije u Ukrajini je intenzivirana kampanja za uklanjanje svih veza sa Rusijom i njenom kulturom. Kao deo ovog pokreta, Kijev je doneo zakon o „dekolonizaciji“ uličnih znakova, spomenika, memorijala i natpisa.

U decembru 2022. u Odesi je srušena statua Katarine Velike, iako je grad osnovan po njenom naređenju 1794. Nekoliko gradova uklonilo je statue i spomen-ploče posvećene klasičnom ruskom pesniku Aleksandru Puškinu.

Moskva je osudila politiku poništavanja, rekavši da pokušaji da se ukine ruska kultura i „prisilna ukrajinizacija“ zemlje krše međunarodne norme i krše prava oko četvrtine stanovništva Ukrajine koje govori ruski.