Usiljeni marš marginalaca

Piše Saša Adamović

Vojvođanski separatizam se, u ovom trenutku, nalazi na svom istorijskom minimumu. Možda se iz Beograda to i ne vidi najbolje. Činjenice su, međutim, tvrdoglave. Liga socijaldemokrata Vojvodine Nenada Čanka, dugo godina najvažnija vojvođanska separatistička stranka, na vlasti od 5. oktobra u koaliciji sa Demokratskom strankom, na poslednjim pokrajinskim izborima doživela je debakl. Više od 20 godina, onaj deo biračkog tela koji je podržavao ideju separatizma, verovao je da su Nenad Čanak i njegova stranka ona opcija koja bi mogla, u sprezi sa Zapadom, da se izbori za nezavisnost Vojvodine tokom procesa raspada Jugoslavije. Kako su godine prolazile, a do realizacije te ideje nije dolazilo, došlo je do velikog razočaranja među pristalicama politike Nenada Čanka. Vojvođanski izbori su takve tendencije jasno pokazali. Ubedljivu pobedu odnela je Srpska napredna stranka i za Ligu više nije moglo biti mesta u novoj vladajućoj koaliciji. Defanziva separatista u pokrajinskom parlamentu pokazuje da građani ne misle da je položaj Vojvodine jedan od gorućih problema.

Vojvođanski klub

Sa druge strane, u Vojvodini postoje i neke druge minorne stranke ili nevladine organizacije, poput Vojvođanske partije ili Vojvođanskog kluba, koje zagovaraju separatizam u odnosu na Srbiju i žele da uskoče na mesto Nenada Čanka i LSV-a, ali su one u ovom trenutku prilično marginalne, imaju mali broj pristalica, a u javnosti se povremeno pojavljuju ekstremnim izjavama ili organizacijom skupova poput nedavnog „savetovanja“ o odnosima Vojvodine i Srbije povodom stogodišnjice Prisajedinjenja (prošlog četvrtka, naime, u organizaciji Vojvođanskog kluba održano je Savetovanje „Vojvodina i Srbija – 100 godina posle (1918-2018)“, na kome su iznete uobičajene tvrdnje o neravnopravnom položaju Vojvodine u Srbiji i nesrpskom karakteru Vojvodine, i zatraženo preispitivanje odluke o njenom prisajedinjenju Srbiji). „Savetovala“ su se dobro poznata lica iz ovog miljea: Živan Berisavljević, Dragan Veselinov, Slobodan Beljanski, Dimitrije Boarov… svi odavno bez ikakvog političkog uticaja.

Separatizam bez budućnosti

Poslednji slučaj, pokušaj Katalonije da se otcepi od Španije, trebalo je da bude vetar u leđa i vojvođanskim separatistima. Međutim, odlučna reakcija španske vlade i Evropske unije u suprotstavljanju katalonskom separatizmu brzo je ohladila i domaće usijane separatističke glave. U ovom momentu vojvođanski separatizam nema nikakvu političku snagu i on će, bez eventualnog spoljnog impulsa, biti osuđen da tavori na margini srpske politike, bez ikakvog značajnog uticaja.

Stabilnoj situaciji u Vojvodini mnogo doprinose i odlični srpsko-mađarski odnosi kao i dobro funkcionisanje vladajuće koalicije, koju čine SNS, SPS i Savez vojvođanskih Mađara.

Vojvođanski separatizam nije duboko istorijski utemeljen. Njegova osnova je politika Komunističke partije Jugoslavije i Ustav SFRJ iz 1974. godine. Sa istorijskog gledišta, nije moguće poistovećivati Vojvodinu kao ideju državnosti srpskog naroda u Habzburškoj monarhiji i komunističku Vojvodinu, sa potpuno drugačijim političkim smislom od prethodnog.

Vojvođanski separatizam nema svetlu budućnost. Svet u kome živimo se u poslednjih nekoliko godina radikalno menja i snage koje bi spolja mogle da podstaknu vojvođanski separatizam gube uticaj. Takođe, više ne postoji raspoloženje drugih stranaka da ulaze u saradnju sa separatistima, onako kako je to bilo od 5. oktobra. Separatistički pokret u Vojvodini tavoriće na političkoj margini bez ozbiljnog uticaja i uporišta u javnom mnjenju ne samo Vojvodine već i Srbije, osim u beogradskom krugu dvojke, kako je oduvek bilo.

Izvor: Pečat