Uz jubilej „Službenog glasnika“

Ova tri dokumenta i knjiga o Dimitriju Davidoviću kojim „Službeni glasnik“ obilježava 200 godina, jer baštini početak objavljivanja prvih službenih akata nekadašnje Srbije ,svjedoče o počecima novinarstva u Srbiji, počecima diplomatije i utemeljenju samostalnosti srpske države.
Dimitrije Davidović

Ove godine navršilo se 200 godina od objavljivanja prvog broja “Novina serbskih”, koje je u Beču uređivao Dimitrije Davidović.

1. godine Davidović dolazi u Beograd gdje uređuje “Službene novine” koje su naslijedile Novine serbske iz 1813. godine.

U čast ovog jubileja Službeni glasnik objavio je reprint prvog broja Novina serbskih iz 1813. godine i Novina srbskih iz 1834. godine,

Imajući u vidu da je srpska periodika 19. vijeka nepotpuna i da je i sama arhivska građa samo djelimično sačuvana, ove novine predstavljaju neiscrpan i nezamjenjiv izvor za pravnu, političku i istoriju kulture Srbije. Osim toga one predstavljaju zbirku svih važećih pravnih akata u državi Srbiji.

Službeni glasnik objavio je i fototipsko izdanje Sretenjskog ustava čiji je autor takođe Dimitrije Davidović.

Odajući zahvalnost Dimitriju Davidoviću koji je zadužio srpsko novinarstvo, ali i druge oblasti života objavljena je i knjigu o ovom značajnom čovjeku srpske istorije, istoričara Radoša Ljušića koja predstavlja najkompletniji prikaz Davidovićevog života i rada i privukla je pažnju ne samo stručne javnosti.

Autor u podnaslovu ove knjige kaže da je riječ o orijentalnom novinaru, a evropskom političaru, što kako kaže Ljušić, najbolje oslikava sadržaj djela posvećenog “izuzetnom čovjeku, rodoljupcu, istrajnom borcu za utemeljenje srpske države, srpskog jezika i pioniru srpskog novinarstva.

U knjizi se prvi put jasno vidi dobar odnos i plodna saradnja važnih ljudi tog vremena za srpsko prosvjetiteljstvo i novinarstvo Vuka Karadžića, Jerneja Kopitara ,Dimitrija Frušića i Dimitrija Davidovića.

Dimitrije Davidović je bio čovjek koji je Milošu Obrenoviću bio sve- od sekretara, do ministra spoljnih poslova, ministra unutrašnjih poslova, portparola, savjetodavca, ličnog i porodičnog, kućnog ljekara.

“U ovoj knjizi sem osnovnih podataka predstavljena je i atmosfera u kojoj je pojedinac koji nije imao nikakvu potporu pokrenuo nešto u čemu i danas možemo da uživamo” kaže novinar Josip Babel.

U izdavanju prvih srpskih novina Davidoviću su značajno pomogli Vuk Stefanović Karadžić i Jernej Kopitar i književnik Milan Vidaković. Njihova pomoć je bila velika i u izdavanju nedjeljnog dodatka „Zabavnika“ koji je štampao i neka književna djela.

„Ono što je u ovoj knjizi najznačajnije je to što je pokazan preobražaj srpskog novinartstva i srpske kulture uopše, ali i politike. Moja procjena je da je Davidovićev kulturološki značaj možda i značajniji od uredničkog. Odnos između Miloša Obrenovića i Dimitrija Davidovića koji je opisan u ovoj knjizi doprinosi razumijevanju prilika u kojima se Srbija i knjaževstvo srpsko našlo poslije Drugog srspkog ustanka u borbi za samostalnost. Niz godina između 1823. i 1830. g Dimitrije Davidović je proveo u Carigradu gdje je po zadatku Miloša Obrenovića učestvovao u izradi Hatišerifa, dokumenta kojim se priznaje i obezbjeđuje samostalnost Serbie. Istim tim dokumentom obezbijeđeno je pravo na nasljeđe prestola dinastije Obrenović.

Dimitrije Obrenović je bio i vaspitač Miloševe djece, primao je goste iz Evrope i svijeta, a obavljao je i neke, vrlo važne diplomatske, čak i špijunske zadatke koje mu je davao vladar Miloš Obrenović“ ističe Babel.

„ Novine serbske izlazile su svaki dan osim subote, nedelje i tzv. crvenog slova na 4 lista i to je bio pravi poduhvat“ kaže Radoš Ljušić, direktor Službenog glasnika i autor knjige o Dimitriju Davidoviću.

“Rad Dimitrija Davidovića na sticanju srpske nezavisnosti od 1830 do 1833.godine je od ogromne važnosti. Dokument kojim se to obezbjeđuje ne bi mogao da bude u takvoj formi Davidovićevog angažmana. Drugi veliki njegov politički potez jeste Ustav kneževine Srbije koji je napisao za 20 dana 1835. Svako je imao pravo da mu daje savjete, ali je on to pravnički predočio u Ustav. Na žalost taj ustav je trajao 55 dana. Knez je podržavao Ustav, ali ga je ukinuo na zahtijev Austrije i Rusije”.

Vrijednost ove knjige je u tome što nam ona objašnjava početak srpskog novinarstva, početak naše prave evropske diplomatije, početak slobodarske tradicije. Ona ima i ljepotu u tome što nam predstavlja i lični život Dimitrija Davidovića, koji je mlad umro u Smederevu.