Vladika Joanikije: Lažni sultan Erdogan prisvaja ono što mu ne pripada isto kao i obezbožena vlast u Crnoj Gori

Na praznik Svete velikomučenice Efimije, u petak 24. jula 2020. u katedralnom manastiru Eparhije budimljansko-nikšićke, Đurđevim Stupovima, služena je sveta Liturgija, povodom za danas najavljene ponovne promjene hrišćanskog vjerskog identiteta i namjene Velike Crkve Svete (Agia) Sofije Premudrosti Božije u Carigradu – majke crkve svih naših crkava.

Svetu Arhijerejsku Liturgiju, uz sasluženje sveštenstva i sveštenomonaštva, služio je Njegovo Preosveštenstvo Episkop budimljansko-nikšićki G. Joanikije.

On je, u liturgijskoj propovjedi, kazao da se u pravoslavnom svijetu izdvaja jedna svetinja za koju su sve ostale vezane.

Ako jedna svetinja, naveo je Vladika, može da se poistovjeti sa Crkvom to je u prošlosti bila, a, na neki način, je i sada, hram Premudrosti Božje Sveta Sofija u Carigradu.

„Za tu svetinju vezani su svi hrišćani. Ona je bila glavna svetinja u vrijeme nepodijeljenog hrišćanstva, veličanstvena. Suvišno je govoriti o tome koliko ona znači za nas hrišćane i za cio civilizovani svijet u istorijskom, posebno u umjetničkom i teološkom smislu. Međutim, kao što Crkva Božja strada kroz sva vremena u istoriji, tako stradaju i mnoge svetinje“, rekao je Preosvećeni Episkop Joanikije.

Dodao je da nije samo postradala i bila pretvorena u džamiju Sveta Sofija Carigradska nego i mnoge druge. Međutim, pretvaranje Svete Sofije Konstantinopoljske u džamiju, naglasio je Vladika, bio je apokaliptični znak za cijelo hrišćanstvo.

„Naravno, grčki narod je najviše vezan za Konstantinopolj, za Svetu Sofiju u Carigradu i ostale tamošnje svetinje, koje su stradale, a ona je simvol svih stradajući svetinja, ali su i svi drugi, naročito, pravoslavni narodi vezani za taj sveti Hram. Ne treba zaboraviti, kada je veliki ruski knez Vladimir poslao svoje izaslanike da vidi kakve su vjere u svijetu, pa da mu podnesu izvještaj da bi i ruski narod znao da se opredijeli za neku od monoteističkih religija, da su ti njegovi izaslanici, došavši u Konstantinopolj i ušavši u Svetu Sofiju na bogosluženje, bili zadivljeni do te mjere da su govorili: Nijesmo znali da li prisustvujemo službi na zemlji ili već na Nebu“, besjedio je Njegovo Preosveštenstvo.

I mi smo primili vjeru od tog Hrama, podsjetio je Vladika, navodeći da su izaslanici Svetog Patrijarha Fotija, Sveti Kirilo i Metodije, među ostalim slovenskim narodima, krstili su i naš, srpski narod.

„Naši preci su sa velikom radošću pristupali toj svetinji dok je ona bila pravoslavna, a i kada je pretvorena u džamiju oni su se divili njenoj ljepoti. Ne treba zaboraviti da je poslednji vizantijski car postradao za Svetu Sofiju 1453. kao što je ranije Knez Lazar za svetinje na Kosovu i Metohiji. Prvi hrišćanski car se zvao Konstantin i poslednji, koji je postradao u Carigradu vizantijski car takođe se zvao Konstantin, a bio je srpski sestrić, njegova majka je bila Srpkinja“, rekao je Episkop Joanikije, dodavši da taj podatak nije od presudne važnosti ali treba pamtiti istoriju.

Posle toga Sveta Sofija je bila pretvorena u džamiju, što je, ocijenio je Vladika, bio strašan znak za sve hrišćanske narodi, koji su padali pod tursko ropstvo, pa su mnoge druge svetinje bile pretvorene u džamiju, kao što su, nekoliko vjekova kasnije, crkva Svetih Petra i Pavla u Bijelom Polju, Bogorodica Ljeviška i druge naše svetinje.

„Ne treba zaboraviti ni to da je manastir Svetog arhanđela Mihaila, koji je podigao car Dušan, jedna od najljepših svetinja koje su podigli Nemanjići, još veličanstveniji hram od Dečanskog, ta svetinja je porušena od strane Turaka i islamista i od nje je zidana džamija u Prizrenu“, ukazao je Episkop budimljansko-nikšićki.

On je naveo da je Sveta Sofija od 1934. služila kao muzej, bila otvorena za sve vjere iako se u njoj nije obavljalo ničije bogosluženje, ali se, makar, moglo slobodno prići i diviti se arhitekturi, mozaicima, tom čudu od umjetnosti.

„Sada u ove dane, odlukom predsjednika Turske Erdogana, koji obnavlja osmansku ideologiju u Turskoj, ona se, opet, pretvara u džamiju. To je tužan momenat za sav hrišćanski svijet i svjedoči o jednom: da je u davnini izvršeno nasilje nad tim svetim hramom i nad mnogim drugim svetim hramovima u porobljenom hrišćanstvu za vrijeme turske imperije, ali da od tog nasilja nijesu odstupile ni današnje vlasti u Turskoj i ono što nije njihovo prisvajaju“.

„To nas u mnogo čemu podsjeća na ono što čine obezbožene vlasti u Crnoj Gori. One, takođe, hoće da prisvajaju svetinje i kažu: Nema problema, vi ćete i dalje služiti, mada su tamo u Zakonu zapisali: Služiće svojoj namjeni dokle vlast ne odluči drugačije, a onaj na koga je upisana svetinja može da joj određuje namjenu. Ako je izvršeno nasilje nad njom i ona nasilno preknjižena, šta onda možemo da očekujemo? Isto ovo i još gore, nego što čini novi, lažni sultan Erdogan“, konstatovao je Vladika Joanikije.

Ovo su, ocijenio je Vladika, lažne patriote koje se bore, tobož, za Crnu Goru, a zapravo se samo bogate.

„Kako mogu da se hvale patriotizmom u siromašnoj Crnoj Gori, kada su upisani na listu svjetskih bogataša, novi bogataši, skorojevići. Vrlo je to opasno. Svaka pogrešna i obezbožena ideologija neće da miruje, ona hoće da otima, hoće da skrnavi, hoće da i ono što je Božje prisvoji sebi, ono što je Bogu posvećeno da njime zavlada, da ga skrnavi, gazi i ponižava“, istakao je Episkop.

Poručio je da su ovo iskušenja kojih u istoriji mora biti, a ta iskušenja hrišćane još više objedinjavaju. Kao primjer je naveo nesporazume, koji su poslednjih godina, postojali između Ruske Crkve i Carigradske patrijaršije. Međutim, povodom ovog „zlog čina“ koji je učinio predsjednik Turske Erdogan jednako misle, smatra Vladika Joanikije, ruski Patrijarh i carigradski i srpski.

„Svi smo zajedno, svi smo u istom osjećanju, cijela Crkva Božja sastradava sa Svetom Sofijom Carigradskom. To jeste hram Carigradske patrijaršije, ali je i Hram svih pravoslavnih hrišćana. Šta god zemaljske vlasti, kojima je palo u dio, radile sa tom svetinjom ona će i dalje samo svjedočiti raspeće Hristovo i to će nas stradanje njeno još više objedinjavati“, poručio je Njegovo Preosveštenstvo vladika budimljansko-nikšićki Joanikije, zaključujući svoje arhipastirsko slovo:

„Neka ovo naše današnje sabranje bude u prilog objedinjavanju svih nas pravoslavnih hrišćana i svih hrišćana u svijetu oko pravde, ljubavi, milosti i blagodati Božje“.

( Eparhija budimljansko-nikšićka)