Zbog čega su protesti u Beogradu i Podgorici neuporedivi

Bez obzira na određene sličnosti, protesti u Srbiji i Crnoj Gori, suštinski su različiti. Ne mogu u potpunosti odbaciti mogućnost, da iza organizatora protesta u Podgorici i Beogradustoje određene snage sa Zapada. Takođe, ni da je osnovni motiv izlaska na ulice u oba slučaja nezadovoljstvo ekonomskom sutuacijom u zemlji. To je po mom mišljenju i jedina realna dodirna tačka oba protesta.

Režimi u Podgorici i Beogradu su različiti

Milo Đukanović se na vlasti u Crnoj Gori nalazi već 30 godina. Tokom poslednjih 20 godina, sa izuzetkom parlamentarnih izbora nakon referenduma o nezavisnosti 2006. godine, partija Đukanovića nije uspjela da prebaci 50% glasova izašlih birača . Na vlasti se održala zahvaljujući podršci partija nacionalnih manjina. Ovu podršku vladajući DPS bio je prinuđen da plati visokom cijenom, .

Za 3 decenije vlasti Milo Đukanović uspio je da uništi prosperitetnu crnogorsku privredu, koju je zatekao kada se početkom 90-ih godina prošlog vijeka dočepao vlasti. Gotovo sve fabrike su za poslednje 3 decenije prestale da postoje. Razvojna politika u turizmu bila je potpuno promašena. Usled tolerisanja divlje gradnje i prostornog plana rađenog po mjeri tajkuna bliskih Đukanoviću, turizam kao strateški resurs razvoja je trajno devastiran. Današnja ekonomska situacija u Crnoj Gori je gotovo beznadežna. Ako pogledate broj radno sposobnog stanovništva – oko 420.000 i onih koji imaju stalan posao – oko 170.000, nameće se zaključak da su razmjere nezaposlesnosti u Crnoj Gori gigantske, možda i iznad 50%.

Vladajući režim u Crnoj Gori ispunio je bespogovorno svaku naredbu sa Zapada po pitanju spoljne politike. Priznali su Kosovo, uveli sankcije protiv Rusije i bez narodnog referenduma uvukli Crnu Goru u NATO.

Sa druge strane, Aleksandar Vučić se na vlasti u Srbiji nalazi 7 godina. Na svim izborima od 2014. godine pobjeđuje ubjedljivo svoju konkurenciju. Ekonomska situacija koju je zatekao kada je došao na vlast bila je veoma teška. Čak ni njegovi najžešći kritičari ne nude nijedan konkretni dokaz da se u Srbiji danas živi lošije nego 2012. godine. Koliko je ipak srpska ekonomija danas snažnija, nego 7 godina ranije složeno je ocijeniti. Zvaničnoj statistici, koja govori o visokom ekonomskom rastu Srbije poslednjih godina, treba vjerovati taman koliko i naprasno probuđenom patriotizmu Vuka Jeremića i Dragana Đilasa.

Velike kineske ivnvesticije u Srbiju

Poslednjih nekoliko godina kineske investicije u srpsku privredu zabilježile su ogroman rast. Predsjednik Vučić uspio je da izgradi dobre i bliske odnose sa kineskim rukovodstvom, na nivou koji nije bio još od vremena Slobodana Miloševića. To se nikako ne dopada Briselu i evropski komesar Joahanes Han u 2 navrata govorio je „štetnom uticaju NR Kine na Balkanu“. Ono što treba posebno istaći da su Kinezi spremni da investiraju u strateški važne grane privrede i preduzeća koja godinama ranije niko nije želio da kupi. Za 1,4 milijarde dolara preuzet je RTB Bor, a zahvaljući kineskim investitorima sačuvan je i Sartid u Smederevu. Shandong Linglong uložio je u 1,5 milijardi dolara u fabriku automobilskih guma. Narednih godina mogu se očekivati i nove kineske investicije u Srbiji, a trenutno je u fazi razmatranja nekoliko novih projekata, čija se vrijednost mjeri milijardama dolara.

Spoljna politika srpskih vlasti potpuno se razlikuje od onoga što demonstrira Đukanovićev režim. Bez obzira na i dalje jak uticaj SAD i EU na određene strukture unutar Vučićevog režima, u Srbiji se čak i ne razmatra ni teoretska mogućnost uvođenja sankcija Rusiji. Prilikom poslednje posjete predsjednika Putina na ulicama Beograda pozdravilo je 100.000 građana, uključujući i one koji ne podržavaju politiku aktuelnih vlasti. Prilikom Putinove posjete Aleksandru Vučiću je uručeno i visoko državno odlikovanje, Orden Svetog Aleksandra Nevskog. Odluka Srbije da zvanično podrži legalnu vladu predsjednika Nikolasa Madura u Venecueli, izazvala je žestoke kritike američkog ambasadora u Beogradu Kajla Skota.

Protesti u Beogradu i Podgorici se razlikuju i po pažnji koju im dodjeljuju zapadne TV mreže. Tako na primjer, beogradski protest direktno prenose Si-En-En-ova filijala na Balkanu TV N1 i Al Džazira Balkan. Ovakve pažnje za proteste u Crnoj Gori od strane ovih medija za sad nije bilo.

Ipak smatram da je najveća razlika između 2 protesta koji se paralelno odvijaju u masovnosti. Na ulicama Podgorice (150.000 stanovnika) prije par nedelja prošetalo je između 15 i 20 hiljada ljudi, dok u 10 puta naseljenijim Beogradu broj prisutnih na mitingu nije bio značajnije veći od broja demonstranata u Podgorici.

Izvor: balkanist.ru