Albanci ne mogu da nam otmu Prizren

Prizren je poseban grad, s neverovatnom energijom, jer poseduje veliki broj svetinja, i ta bogata istorija, od kada su naši vladari ovde boravili i gradili crkve i manastire, čini ga svetim i istorijskim gradom za Srbe.

Predsednik Udruženja prijatelji manastira Svetih arhangela kraj Prizrena Bojan Babić podseća da je u vreme Milutinove i Dušanove vladavine, prema predanju, u Prizrenu i okolini bilo 365 crkava i manastira. Svakom danu, kaže, bio je posvećen po jedan hram. Iako su s vremenom svetinje skrnavljene i uništavane, više od deset preostalih, „živih“ crkava i manastira u gradu na Bistrici, svedoči o duhovnosti i državnosti Srba u ovom gradu.

– Ne samo mi, koji smo ovde rođeni i koji ovde živimo, već i svi oni koji posete Prizren osete tu neverovatnu energiju i snagu svetinja koje se obnavljaju – dodaje Babić.

Ali očito za to baš briga Albance, koji su na sednici kosovske skupštine nedavno usvojili zakon po kojem je Prizren „istorijski glavni grad države Kosovo“.

Osim novosagrađenih džamija, odnosno Sinan-pašine džamije u centru grada i Mehmet-pašinog hamama, koji svedoče o boravku Turaka na ovim prostorima, Albanci nemaju drugih istorijskih spomenika u ovom gradu. Naši sagovornici tvrde da je upravo to i bila namera Albanaca, da unište sve srpske belege i prisvoje istoriju.

Malobrojni Srbi u ovom gradu, koji su se zahvaljujući obnovi svetinja vratili u naselje nadomak Bogoslovije i Crkve Svetog Đorđa, ističu da ne nameravaju da odu i da očekuju ostale sunarodnike da im se pridruže. Iako spaljena u pogromu marta 2004. godine, Prizrenska bogoslovija, najpoznatija škola ove vrste u zemlji, zahvaljujući episkopu raško-prizrenskom Teodosiju, obnovljena je i sada je pohađa pedesetak đaka.

– Kada smo počinjali 2011. godine da radimo, svi smo mislili da će to biti „nemoguća misija“. Ali božija blagodat te prve godine, a i kasnije, osećala se na svakom koraku – priča nam o početku rada poznate škole profesor Dejan Ristić. U šali kaže da su jedanaestoro učenika, s kojima je počela da se obnavlja škola, nazivali jedanaestoro apostola bez Jude. Dolaskom sveštenika Slobodana Ćorića sa suprugom i dvoje dece u Crkvu Svetog Đorđa, oživela je i Bogorodica Ljeviška. Obnavljaju se i crkve Svetog Spasa, Svetih vrača, Svetog Nikole…

– Iako u sadašnjim okolnostima ne možemo mnogo toga da promenimo, naše je da ne odustajemo od obnove svetinja i da radimo na povratku raseljenih – kaže Babić.

TRUD EPISKOPA TEODOSIJA

Bogoslovija Sv. Kirila i Metodija bila je najstarija srpska škola na teritoriji Otomanske imperije. U radu koji traje gotovo 150 godina, škola je izrodila veliki broj zaslužnih delatnika, a za nju su direktno „vezana“ i četiri srpska patrijarha. Blagoslovom naše crkve i trudom episkopa Teodosija, ceo kompleks bogoslovije obnovljen je i osveštan 2016. godine – ističe protosinđel Isidor, zamenik rektora Bogoslovije.

Dodaje da u njoj sada živi 55 učenika i 10 profesora koji vode brigu i o ostalim svetinjama u Prizrenu (na slici gore).

PROTERANO 10.000 SRBA

U samom Prizrenu, ne računajući sveštenstvo, živi 25 srpskih stanovnika – kaže Marjan Stanisavljević, predsednik Privremenog organa.

Napominje da je od 1999. godine u gradu živelo više od 10.000 Srba i da je gotovo identičan bio broj Bošnjaka i Albanaca. Prema poslednjem popisu, opština Prizren ima blizu 170.000 stanovnika.

– Za Srbe nema posla, a nisu ni bezbedni, što su glavni razlozi zbog kojih se raseljeni ovde ne vraćaju – kaže Stanisavljević.